Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Συγγραφέας- Πολιτικός. Ο Πέτρος Στυλιανού γεννήθηκε  στην Κυθρέα στις 8 Ιουνίου 1933 και πέθανε στη Λευκωσία στις 25 Απριλίου 2024.

Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1951, φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1951-55), εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του για να μετάσχει στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59.

 

Πολιτική

Ασχολήθηκε από πολύ νεαρή ηλικία με την πολιτική. Διετέλεσε βουλευτής, υφυπουργός Εσωτερικών και δήμαρχος. Εξελέγη βουλευτής του Πατριωτικού Μετώπου στην Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας από τις 16 Αυγούστου 1960 μέχρι τις 15 Ιουλίου 1970 και από τις 12 Δεκεμβρίου 1985 μέχρι τις  29 Μαΐου 1991 βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος. Διετέλεσε Υφυπουργός Εσωτερικών από  τις 10 Σεπτεμβρίου 1980  μέχρι τις 19 Απριλίου 1982 επί προεδρίας Σπύρου Κυπριανού και Δήμαρχος Έγκωμης από την 1^η  Ιανουαρίου 1992 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1996

 

  Ίδρυσε την Αθλητική  Ένωση Κυθρέας και την ΠΕΟΝ Κυθρέας και διετέλεσε πρώτος γραμματέας τους. Διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Φοιτητικής Ενώσεως Κυπρίων (1953-55) και μαζί με τον Ρένο Κυριακίδη ίδρυσαν φοιτητική ανταρτική ομάδα που ήλθε στην Κύπρο και πήρε μέρος στον ένοπλο αγώνα κατά των Άγγλων. Του ανετέθη η οργάνωση του ανταρτικού κινήματος στην περιοχή Λεύκας-Ξερού-Πύργου-Κάμπου-Κύκκου. Συνελήφθη τον Αύγουστο του 1955. Κλείστηκε στο φρούριο της Κερύνειας απ' όπου απέδρασε μαζί με 15 άλλους αντάρτες. Συνελήφθη ύστερα από κατάδοση Τούρκου λοχία, αλλά απέδρασε και πάλι το 1956 ενώ μεταφερόταν από το νοσοκομείο Λευκωσίας στο φρούριο της Κερύνειας. Κατά τη σύντομη περίοδο που έμεινε ελεύθερος, του ανετέθη η αναδιοργάνωση των ΛΟΚ Κακοπετριάς. Συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1957 και υπεβλήθη σε βασανιστήρια. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 χρόνων και κλείστηκε στις Κεντρικές Φυλακές και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε φυλακές στο Λονδίνο και το Κεντ, απ' όπου απελευθερώθηκε το 1959, με την ευκαιρία της ανακήρυξης της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος το 1960.

 

Διετέλεσε μέλος της επαρχιακής επιτροπής του ΕΔΜΑ Λευκωσίας (1959-61), αναπληρωτής γενικός γραμματέας της ΣΕΚ (1959-60), γενικός γραμματέας της ίδιας Συνομοσπονδίας (1960-62) και γενικός γραμματέας της ΔΕΟΚ (1962-63), της οποίας είναι επίτιμος πρόεδρος από το 1973.

Διετέλεσε βουλευτής Λευκωσίας στην περίοδο 1960-70 (εξελέγη με το Πατριωτικό Μέτωπο). Επανεξελέγη βουλευτής (με το Δημοκρατικό Κόμμα) το 1985.

 

Το 1972 πήγε στην Αθήνα και πήρε το πτυχίο του από τη Φιλοσοφική Σχολή. Είναι ο ουσιαστικός ιδρυτής του Βυζαντινού Μουσείου που βρίσκεται στην κατεχόμενη περιοχή. Προώθησε τη δημιουργία των νυκτερινών γυμνασίων και του Κρατικού Αρχείου Κύπρου. Είναι ιδρυτής και από το 1974 πρόεδρος του Κυπριακού Ιστορικού Μουσείου και Αρχείου. Είναι ιδρυτής, εκδότης και διευθυντής των περιοδικών Κυπριακός Λόγος και Ελεύθερη Κυθρέα, ιδρυτής του περιοδικού Οικογένεια και Σχολείο και ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού Αναπηρικό Βήμα. Υπήρξε πρώτος διευθυντής του περιοδικού Εργατικά Χρονικά και διευθυντής των εφημερίδων Εργατική Φωνή, Εργατικός Αγώνας, Αλλαγή και Τα Νέα.

 

Ίδρυσε και διετέλεσε πρόεδρος, από το 1966, της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Αποκαταστάσεως Αναπήρων. Στην περίοδο 1974-76 διετέλεσε πρόεδρος της Παγκύπριας Επιτροπής Εγκλωβισμένων. Εργάστηκε ως καθηγητής σε σχολές μέσης παιδείας (1973-80). Το 1973-74 απεσπάσθη ως ερευνητής στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών. Δίδαξε στον κλάδο Αρχειακού Βιβλιογραφικού Υλικού της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου, ως καθηγητής αρχειονομίας (1977-78 και 1978-79). Την 1.6.1979 ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή του Μουσείου Αγώνα και εξέδωσε την επετηρίδα του Μουσείου Αγώνα 1980. Υπήρξε επίσης ο ιδρυτής της σειράς «Άπαντα Κυπρίων Αγωνιστών». Είναι μέλος της Διεθνούς Οργάνωσης Αρχείων (Παρίσι) και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Αποκαταστάσεως Αναπήρων. Διετέλεσε γενικός γραμματέας του Κυπροσοβιετικού Συνδέσμου (1964-66), αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Φιλίας Κύπρου-Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1964-68) και μέλος της Επιτροπής Αφροασιατικής Αλληλεγγύης (1964-66). Έτυχε πολυάριθμων τιμητικών διακρίσεων και διπλωμάτων - μεταλλίων.

 

Τον Σεπτέμβριο του 1980 διορίστηκε υφυπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Σπύρου Κυπριανού, αξίωμα που διατήρησε μέχρι τον Απρίλιο του 1982. Τον Απρίλιο του 1982 διορίστηκε σύμβουλος του τότε προέδρου της Δημοκρατίας για πολιτιστικά θέματα, δημόσιες σχέσεις και για την ίδρυση Πανεπιστημίου στην Κύπρο.

 

Τον Δεκέμβριο του 1983 πήρε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας με θέμα Main Facts and Factors which led to the failure of the British Policy in Cyprus during the first 50 years of its administration. Τον Μάιο του 1985 πήρε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με θέμα Το κίνημα του Οκτώβρη του 1931 στην Κύπρο.

 

Δήμαρχος

Ο Πέτρος Στυλιανού υπηρέτησε ως δήμαρχος Έγκωμης κατά την περίοδο 1991-1996. Ως δήμαρχος του προαστίου αυτού της Λευκωσίας, επέδειξε ιδιαίτερα έντονη δραστηριότητα σε πολλούς τομείς και μεταξύ άλλων πέτυχε: τη δημιουργία δημοτικής πινακοθήκης, αρχείου κατεχομένων, υπαίθριου μουσείου λαϊκής τέχνης, δημοτικής χορωδίας, μουσείου Β' Παγκοσμίου πολέμου, λέσχης ηλικιωμένων, παιδικής λέσχης, δεκάδων πάρκων και χώρων πρασίνου, από τα οποία ορισμένα αφιέρωσε σε ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης, όπως τα πάρκα: «ποιητών και άλλων πνευματικών δημιουργών», «Κωνσταντίνου Σπυριδάκι», «Παύλου Ξιούτα» ή πάρκα αφιερωμένα σε εθνικούς αγωνιστές, όπως: «πάρκο πεσόντων και αγνοουμένων εφέδρων καταδρομέων», «Δημήτρη Τσαμκιράνη», «Ηλία Παπακυριακού», «Ποντιακού Ελληνισμού» (στην μνήμη των 350.000 Ποντίων που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους) κ.α.

Ως δήμαρχος πρωτοτύπησε με την ονοματοδοσία οδών σε ανθρώπους των γραμμάτων, που βρίσκονται ή βρίσκονταν εν ζωή, όπως των: Κώστα Μόντη, Κύπρου Χρυσάνθη, Γιώργου Φιλίππου Πιερίδη, Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Κρανιδιώτη, Ροζιέ και Τατιάνας Μιλλιέξ κ.ά.

 

Επίσης, ως δήμαρχος εισήγαγε τον θεσμό των φεστιβάλ λαϊκού πολιτισμού, των φεστιβάλ κινηματογράφου, των παγκύπριων υπαίθριων εκθέσεων ζωγραφικής και γλυπτικής, των υπαίθριων παγκύπριων εκθέσεων παιδικού/νεανικού βιβλίου κ.ά. συναφών πρωτοβουλιών/εκδηλώσεων.

 

Ο Πέτρος Στυλιανού καθιέρωσε επίσης για πρώτη φορά στην Κύπρο τον θεσμό του επίτιμου πολίτη, ενώ σε ειδικές τιμητικές στήλες που ανάρτησε στο δημοτικό μέγαρο, ο Δήμος τιμά ετησίως τους πολίτες του που διακρίθηκαν στις τέχνες και στα γράμματα, τον αθλητισμό, την τοπική αυτοδιοίκηση καθώς και τη γυναίκα του Δήμου που διακρίθηκε για την αγωνιστική και κοινωνική της προσφορά.

 

Ακόμη στο «Χρυσό Βιβλίο» του Δήμου καταγράφονται τα ονόματα των μαθητών που διακρίθηκαν πανελλήνια και παγκόσμια στον αθλητισμό, στις τέχνες και στα γράμματα.

Δημιούργησε δυο βοτανολογικούς κήπους και έθεσε σε επίσημη τελετή τον θεμέλιο λίθο για την πρώτη φάση πεζόδρομου/ποδηλατοδρόμου στον Δήμο Έγκωμης. Κατασκεύασε επίσης δύο μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα. Μερικές από τις πρωτοβουλίες του Δήμου Έγκωμης που έτυχαν παγκύπριας επιδοκιμασίας ήταν η απαγόρευση της ανάρτησης στις δημοτικές πινακίδες ξενόγλωσσων επιγραφών, καθώς και η απαγόρευση της αλληλογραφίας δημοτών-Δήμου σε ξένη γλώσσα.

 

Ο Πέτρος Στυλιανού δίδαξε, από το 1991, Γλωσσολογία καθώς και Μεσαιωνική και Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία στο Frederick Institute of Technology

 

 

ΕΡΓΑ ΤΟΥ:

 

Ανάμεσα στα πολυάριθμα έργα του Πέτρου Στυλιανού περιλαμβάνονται:

 

Ι (μέχρι το 1983)

 

Α) ΧΡΟΝΙΚΑ

01. Τό φρούριο τῆς Κερύνειας  (1966).

02.  Ἡ εποποιΐα τῶν Κεντρικῶν Φυλακῶν (1967).

03.  Ὧρες  Ἀνάτασης (1967).

04. SeanMacstiofain,  ὁ  ἑλληνολάτρης ἀρχηγός του I.R.A. (1973).

05-10.  Ἕξι Μαῦρες Βίβλοι για τα εγκλήματα των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων (1975-1978).

 

Β) ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ-ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ

11. Γρηγόρης Αὐξεντίου  (1973).

12. Τό ξερρίζωμα (1975).

13. Οἱ  τρεῖς φτωχοί ἅγιοι τῆς Κυθρέας (1975).

14. Παπάγιωρκης  Ἀθανασίου  (1975).

15. Γῆ  μου, ὀδύνης Γῆ (συλλογή διηγημάτων, 1976).

16. Τό πονεμένο τραγούδι τῆς Ρωμιοσύνης  (κρατικός έπαινος υπουργείου Παιδείας της Κύπρου, 1978).

17. Κυναίγειροι (1983).

 

Γ) ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

18.  Ὁ  Ἅγιος Δημητριανός Κυθρέας (1972).

19. Λαογραφικόν Μηνολόγιον (1972).

20. Περί τό βασίλειον τῶν Χύτρων  (1974).

21.  Ἀνέκδοτοι ἐπιστολαί Κυπρίων ἀνταρτῶν κρατουμένων εἰς ἀγγλικάς φύλακας πρός  Ἄγγλους ἐπισήμους (1974).

22. Turkish massacres in Smyrna in 1922, as they appear from the unpublished secret document of the American consul in Smyrna to the American Secretary of State (1979).

23. Κυπριακά ἐπαναστατικά κινήματα στά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας, μέ βάση τά ἀρχεῖα τῶν Simancas (1979).

 

Δ) ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

24. Ἐπιτεύξεις καί στόχοι στήν  ἀποκατάσταση ἀναπήρων (1973).

25. Οἱ  Χανσενικοί τῆς Κύπρου (1978).

26. «Η ανάγκη θεσμοθέτησης των πτωματικών μεταμοσχεύσεων νεφρών στην Κύπρο» (1983)

 

Ε) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ – ΣΧΟΛΙΚΑ

27. Προβλήματα παιδείας (1968)

28.  Ὁ  Ἑλληνισμός ἐπί Τουρκοκρατίας (1976).

29.  Ὁ  Ἑλληνισμός στά χρόνια τῆςΤουρκοκρατίας (β' έκδοση, 1978).

30.   Ἐπιτομή συγχρόνου  ἑλληνικῆς ἱστορίας (1976).

31.  Ἡ κυπριακή βουλή τῶν ἀντιπροσώπων (1978).

32. «Μαθήματα αρχειονομίας» (παραδόσεις σε σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου, 1981)

 

ΣΤ) ΠΟΙΗΣΗ

33.  Ἄν (1979).

34.  Ἀεί Παῖδες (1981).

 

II  (Μετά το 1983)

 

(Εκδόσεις στη σειρά της Κυπριακής Βασικής Βιβλιοθήκης):

35. Οι τουρκικές σφαγές στη Σμύρνη στα 1922 (έρευνα, 1984).

36. Το μοναστήρι τ' αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Αναλιόντα (μελέτη, 1984).

37. Δεκαπέντε, Δεκαπεντασύλλαβα, Δεκαπεντάστιχα, Δεκαπενταυγουστιάτικα (ποίηση, 1984).

38. Αποϊέρωση (ποίηση, 1985).

39. Τα φυλακισμένα μνήματα (μελέτη, 1985).

40. Η εποποιΐα στο Λιοπέτρι  (μελέτη, 1985).

41. Το μοναστήρι της Παναγιάς της Μακεδονίτισσας στη Λευκωσία (μελέτη, 1985).

42. Το μοναστήρι της μεταμόρφωσης στο Καϊμακλί (μελέτη, 1985).

43. Η εκκλησιά τ' άη Μάμα και οι άλλες εκκλησιές της κατεχόμενης Μόρφου (μελέτη, 1985).

44. Τ' αγνό τραγούδι (ποίηση, 1985).

45. Προοπτικές και στόχοι στην αποκατάσταση των Κυπρίων αναπήρων (κείμενα προβληματισμού, 1985).

46. Το μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοσπηλιώτισαας στην Κάτω Δευτέρα (μελέτη, 1986).

47. Η Λειψία κι η Βαϊμάρη του Γκαίτε με το φακό ενός Κύπριου (ταξιδιωτικό, 1986).

48. Ευαγόρας Παλληκαρίδης-ο έφηβος ποιητής κι ηρωομάρτυρας (μελέτη, 1986).

49. Φωνές απ' τα μπουντρούμια της Μερσίνας, των Αδάνων. της Ττοκάτ και της Αμάσιας  (νουβέλα, 1986).

50. Η σύληση της πολιτιστικής κληρονομιάς στην κατεχόμενη Κύπρο (μελέτη, 1987).

51. Βακχικά (ποίηση, 1988).

52. Σημάνσεις (οι πρώτες) (πρόζες, 1989).

53. Άγιος Παντελεήμονας τ' αχερά (1989).

 

Κοντά σε αυτά πρέπει να προστεθούν οι διδακτορικές διατριβές που αναφέρονται πιο πάνω στο βιογραφικό σημείωμα, καθώς και η μελέτη Τα Οκτωβριανά και ο ρόλος του Κ.Κ. Κύπρου (υφηγεσία στο Πανεπιστήμιο Πράγας, 1985). Επίσης πολλές λογοτεχνικές, επιστημονικές και άλλες εργασίες του Πέτρου Στυλιανού σε περιοδικά και επιστημονικά δελτία.

 

Νέες εκδόσεις του:

54. Ευμελίδες και Νυγμοί (ποίηση, 1993).

55. Οδεύσεις (ποίηση, 1994).

56. Ο μέγας Πάν δεν πέθανε (ποίηση, 1994).

57. Επετειακό Τετράπτυχο (ομιλίες σε πανηγυρικές/ εθνικές επετείους, 1995)

58. Το Μοναστήρι της Παναγιάς της Μακεδονίτισσας (Β' έκδοση, συμπληρωμένη, 1995)

59. Τα φυλακισμένα μνήματα (10η έκδοση με μικρές διορθώσεις, 1990).

Εξάλλου θα πρέπει να αναφερθούν δυο ανθολογίες ποίησής του στα Ιταλικά:

60. Η πρώτη με τον τίτλο: Gocce-Ρανίδες (1992) από τον Έλληνα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Νεάπολης (Ιταλίας) Κωνσταντίνο Νίκα και

61. Η δεύτερη με τον τίτλο: Έμμετρα μηνύματα από την Κύπρο-MessaggiinVersidaCipro, από τον γνωστό Ιταλό νεοελληνιστή Michele Iannelli (1996).

62. Τα Οκτωβριανά. Η εξέγερση του 1931 στην Κύπρο(2001).

63. 23:57 πορεία στην αγχόνη. Μια φωτογραφική ξενάγηση στα Φυλακισμένα μνήματα της Λευκωσίας (2002).

 

Θα πρέπει επίσης να καταγραφούν και τα πιο κάτω περιοδικά που εξέδιδε: «Φλόγα» του ΕΔΜΑ, Τομέως Κυθρέας (1959) καθώς και το περιοδικό «Μνήμη των κατεχομένων εδαφών», που με πρωτοβουλία του και υπό τη διεύθυνσή του εξέδωσαν (για ένα όμως τεύχος) στα 1981 δήμοι των κατεχομένων εδαφών μας.

 

Σημαντικότατο, εξάλλου, είναι το ανέκδοτο — με δεκάδες έργα — υλικό του, ανάμεσα στο οποίο εντυπωσιακό το έμμετρο (από 34.000 ανομοιοκατάληκτους 15σύλλαβους) έπος του για το Μεσολόγγι, βασισμένο σε απομνημονεύματα αγωνιστών που πήραν μέρος στην πολιορκία του Μεσολογγίου, όπως του αγωνιστή Κασομούλη και άλλων.

 

Αφιερωματική πλακέτα στο Πάρκο Ολυμπιάδας 

Ο Δήμος Έγκωμης τιμώντας τον Πέτρο Στυλιανού τοποθέτησε αφιερωματική πλακέτα στο Πάρκο Ολυμπιάδας. Ο Δήμαρχος Εγκωμης Ζαχαρίας Κυριάκου ανέφερε ότι η ονοματοθεσία αυτή αποτελεί έμπρακτο φόρο τιμής στην πολυσχιδή προσφορά του Αγωνιστή και πρώην Δημάρχου Πέτρου Στυλιανού που υπηρέτησε με αυταπάρνηση την πατρίδα και την πολιτεία μέσα από διάφορες θέσεις και αξιώματα, το δε έργο του οποίου υπήρξε διαρκής προτροπή για κατίσχυση του αγώνα, της τιμής και της ελευθερίας. Στο πάρκο θα αναγερθεί και η προτομή του Πέτρου Στυλιανού ως μνημόνευση της πολύτιμης συμβολής του στον Αγώνα για ελευθερία του κυπριακού λαού και στα κυπριακά γράμματα.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια