Αετόψαρο

Image

Με το όνομα αυτό είναι γνωστά τρία είδη ψαριών της ομοταξίας των χονδριχθύων, των οποίων ο σκελετός είναι χόνδρινος (τρανό). Εμφανίζονται μάλλον σποραδικά στα νερά των κυπριακών θαλασσών. Χαρακτηρίζονται από το μεγάλο τους μέγεθος. Τα πρώτα δυο, που ανήκουν στην οικογένεια των μυλιοβατίδων (Myliobatidae) είναι: α) Myliobatis aquila (Linnaeus) 1758. Αγγλικά: Eagle ray. β) Pteromylaeus bovinus (Geoffroy Saint Hilaire) 1809. Αγγλικά: Bull ray.

 

Τα δυο αυτά είδη είναι γνωστά επίσης με τα ονόματα αετός, πεζουνόψαρο, ή βατί. Στην Ελλάδα λέγονται αετός ή σελάχι. Το μήκος τους φθάνει μέχρι τα 260 εκ. περίπου. Είναι επικίνδυνα ψάρια, γιατί συνήθως έχουν ένα δηλητηριώδες κεντρί οδοντωτό σαν πριόνι, κοντά στη βάση της ουράς τους, που είναι λεπτή σαν μαστίγιο. Τα δυο ψάρια διαφέρουν βασικά στο κεφάλι, που ξεχωρίζει από το υπόλοιπο σώμα. Του πρώτου είναι πιο στρογγυλό, ενώ του δεύτερου πιο μικρό και πιο μυτερό. Στην κάτω πλευρά του σώματός τους, που είναι πλατύ, βρίσκονται το στόμα και οι βραγχιακές σχισμές τους. Τα μάτια βρίσκονται στα πλευρά της κεφαλής. Τα μεγάλα και μυτερά στηθικά πτερύγια τους δίνουν όψη πουλιού. Το χρώμα της ράχης του πρώτου είναι γκριζοπράσινο προς το γκριζοκαφέ με πρασινωπές ή κιτρινωπές αποχρώσεις. Το κάτω μέρος είναι, ασπριδερό. Το χρώμα της ράχης του δεύτερου είναι σκούρο προς το πράσινο με ραβδώσεις. Το κάτω μέρος είναι ανοιχτόχρωμο. Ζουν σε αμμώδεις ή λασπώδεις βυθούς ή στο πέλαγος. Ο τρόπος που κινούνται στο νερό θυμίζει πουλί που πετά. Συνήθως τρέφονται με μαλακόστρακα και μαλάκια. Το κρέας τους, που είναι σχετικά καλό, τρώγεται βραστό ή τηγανητό. Το τρίτο είδος που ανήκει στην οικογένεια των μοβουλίδων (Mobulidae) είναι: Mobula mobular (Bonnaterre) 1788. Αγγλικά: Devil fish. Στην Κύπρο είναι γνωστό επίσης και με τα ονόματα αετός ή βατί. Στην Ελλάδα λέγεται διαβολόψαρο, κουκουβάγια ή σελάχι. Είναι από τα πιο γιγαντιαία του είδους, με μήκος που φθάνει τα 500 εκ. Είναι και αυτό επικίνδυνο, συνήθως με δηλητηριώδες κεντρί οδοντωτό σαν πριόνι, που βρίσκεται στη βάση της ουράς του. Έχει και αυτό πλατύ σώμα, με παράξενο κεφάλι που πλαισιώνεται από δυο προεξοχές σαν πτερύγια ή «κέρατα» και τα οποία χρησιμοποιεί για να σπρώχνει την τροφή προς το στόμα του, που βρίσκεται, όπως κι οι βραγχιακές σχισμές, στο κάτω μέρος του σώματός του. Τα μάτια βρίσκονται στα πλευρά της κεφαλής. Τα δόντια του είναι μικρά. Τα μεγάλα και μυτερά πτερύγια, του δίνουν όψη πουλιού. Η ουρά του σε σύγκριση με το σώμα του είναι κοντή και λεπτή σαν μαστίγιο.

 

Το χρώμα της ράχης είναι καφέ ή καφέ προς το μπλε, με πράσινες και βιολετί αποχρώσεις. Το κάτω μέρος του σώματός του είναι ασπριδερό. Του αρέσει να κολυμπά στην επιφάνεια. Οι κινήσεις του θυμίζουν πουλί που πετά. Συνήθως τρέφεται με μικρά ψάρια. Το κρέας του, που είναι σχετικά καλό, τρώγεται βραστό ή τηγανητό.

 

Τα αετόψαρα ψαρεύονται με χονδρά παραγάδια, τράτες και κάποτε με δίχτυα. Όταν πιαστούν μεγάλα, προβάλλουν τέτοια αντίσταση, ώστε για να μπουν στη βάρκα καταβάλλονται προσπάθειες που πολλές φορές διαρκούν ώρες.

 

Όταν ενοχληθούν ή πατηθούν, κτυπούν με την ουρά τους και χώνουν στο σώμα του θύματός τους το κεντρί τους, το οποίο αφαιρείται δύσκολα, εκτός φυσικά από τη ξεσχισμένη πληγή που δημιουργεί. Το δηλητήριό τους προκαλεί ανυπόφορους πόνους, πρήξιμο και κάποτε ναυτία, εμετό και λιποθυμία. Καμιά φορά δημιουργούνται και πιο δυσάρεστες επιπλοκές. Το κεντρί πρέπει να αφαιρείται, να γίνεται αφαίμαξη, απολύμανση της πληγής και ζεστές κομπρέσες. Η άμεση παροχή ιατρικής περίθαλψης επιβάλλεται.