Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στρουμπί- Stroumpi.  Χωριό της επαρχίας Πάφου, στη γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωριών Λεμεσού - Πάφου, περί τα 15 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης της Πάφου.

Το Στρουμπί είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 450 μέτρων. Το υψόμετρο στην περιοχή του κυμαίνεται μεταξύ 300 και 600 περίπου μέτρων. Το ψηλότερο σημείο του χωριού βρίσκεται στα δυτικά του οικισμού στην τοποθεσία Καττουδερή (613 μέτρα). Το τοπίο στα βόρεια του χωριού είναι διαμελισμένο από το ποτάμιο δίκτυο του Σταυρού της Ψώκας και στα νότιά του από το ποτάμιο δίκτυο του Μαυροκόλυμπου.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι γύψοι του σχηματισμού Καλαβασού, οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες), οι αποθέσεις του σχηματισμού Πάχνας (εναλλασσόμενες στρώσεις κρητίδων, μαργών και ψαμμιτών) και οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν ασβεστούχα εδάφη.

Το Στρουμπί δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση που φθάνει τα 665 χιλιοστόμετρα (μέσος όρος περιόδου 1951-1980). Η αμπελοκαλλιέργεια αποτελεί την κύρια γεωργική απασχόληση και τη βασική πηγή εισοδήματος για τους περισσότερους κατοίκους της κοινότητας. Εκτός από τα αμπέλια καλλιεργούνται φρουτόδεντρα (μηλιές, αχλαδιές, μπανανιές, δαμασκηνιές), οι αμυγδαλιές, οι ελιές, καθώς και ελάχιστα εσπεριδοειδή και καρυδιές.

Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, το Στρουμπί βρίσκεται δίπλα στον κύριο δρόμο Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς ο οποίος το συνδέει τόσο με το αστικό κέντρο της Πάφου στα νοτιοδυτικά, όσο και με το χωριό Πόλη στα βορειοδυτικά (περί τα 25 χμ.). Από το χωριό Γιόλου που βρίσκεται στα βόρειά του απέχει περί τα 6 χμ., από το χωριό Τσάδα που βρίσκεται στα νότιά του περί τα 7 χμ., και από το χωριό Πολέμι που βρίσκεται στα ανατολικά του περί τα 3 χμ.

Η παλαιά θέση του χωριού βρισκόταν περί το ένα χιλιόμετρο βόρεια του σημερινού οικισμού. Στους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953 που έπληξαν την επαρχία Πάφου το Στρουμπί καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς, κυρίως εξ αιτίας των κατολισθήσεων που έγιναν. Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε και οι κάτοικοί του μεταστεγάστηκαν στον σημερινό οικισμό, που κτίστηκε σε ασφαλέστερο μέρος. Στον παλαιό οικισμό, που είναι γνωστός σαν Πάνω Στρουμπί, ζουν σήμερα ελάχιστοι κάτοικοι, τα δε περισσότερα σπίτια του είναι ερειπωμένα. Το καινούργιο χωριό είναι γνωστό σαν Κάτω Στρουμπί.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Ιστορικά στοιχεία

]Το χωριό υφίστατο με την αυτή ονομασία από τα Μεσαιωνικά χρόνια. Βρίσκεται μάλιστα σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Stronbi. Ο ντε Μας Λατρί γράφει: Strombi. Περιλαμβάνει δε το χωριό αυτό στα ιδιωτικά φέουδα της περιόδου της Φραγκοκρατίας. Το χωριό απαντάται επίσης, σε παλαιές πηγές, ως Strimbu.

Ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) μνημονεύει το Στρουμπί ως φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, γράφοντας την ονομασία του ακριβώς Strumbi. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι: κατά την αναδιανομή των φέουδων στην οποία είχε προβεί ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, τα χωριά Στρουμπί και Πολέμι παραχωρήθηκαν στον αξιωματούχο Ιωάννη Μιστακιέλ.

Ονομασία

Σύμφωνα προς την ετυμολογία της ονομασίας του, θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι το χωριό υφίστατο από τα Βυζαντινά χρόνια. Τότε πιθανώς ανήκε σε κάποιον που ονομαζόταν Στρουμπής, σύμφωνα προς μια εκδοχή. Το Στρουμπής ήταν παρωνύμιο και σήμαινε τον κοντόχοντρο άνθρωπο που έμοιαζε με στρόμβον. Η δεύτερη άποψη είναι ότι η ονομασία του χωριού προέρχεται ακριβώς από το αρχικό, ίσως, τοπωνύμιο Στρόμβος, αφού βρίσκεται κτισμένο επί στρογγυλοειδούς κορυφής. Μερικοί μάλιστα υποθέτουν ότι αρχικά το χωριό ονομαζόταν Στρόμβιον (απ' όπου Στρομβίν και τελικά Στρουμπίν).

Κρασί

Το χωριό ήταν από παλιά γνωστό για τα πολύ καλής ποιότητας κρασιά του, που μεταξύ άλλων μνημονεύονται κι από τον Λώρενς Ντάρρελ στο βιβλίο του Bitter Lemons. Δεν είναι, συνεπώς, τυχαίο που οι κάτοικοι του χωριού καθιέρωσαν από τον Αύγουστο του 1982 ετήσιο φεστιβάλ με την ονομασία Τα Διονύσια.

Βλέπε λήμμα: Κρασί

Εκπαίδευση

Ο δρόμος Πάφου-Πόλης, επί του οποίου βρίσκεται το χωριό, είχε συμπληρωθεί το 1902. Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου το χωριό διέθετε διάφορες υπηρεσίες που εξυπηρετούσαν κι όλη την γύρω περιοχή, όπως γιατρό, περιφερειακό ιατρικό υπάλληλο, ταχυδρομείο κλπ. Αλληλοδιδακτικό σχολείο δεν λειτούργησε πριν από την αγγλική κατοχή, σε διάφορες εποχές όμως λειτούργησαν ιδιωτικά σχολεία των «κοινών γραμμάτων». Ως δάσκαλοι αναφέρονται ο Σοφιανός, αργότερα ιερωμένος, ο οποίος δίδασκε περί το 1850 και μετά, στο σπίτι του μόνο τα παιδιά του και τους συγγενείς του, ο Χατζηοικονόμος, το 1850 για τα παιδιά του χωριού, ένας Γεώργιος, γνωστός ως Δάσκαλος, το 1873-1875 κι ένας ιερομόναχος το 1875-1878.

Ο Λοΐζος Φιλίππου δίνει πιο συγκεκριμένες πληροφορίες: Ότι πρώτος δίδαξε ο χωριανός Γιωργής Ψάλτης που είχε μάθει γράμματα κι εκκλησιαστική μουσική στην Κωνσταντινούπολη όπου είχε εντυπωσιακή σταδιοδρομία ως ψάλτης του πατριαρχείου· όμως εκδιώχθηκε απ' εκεί εξ αιτίας ενός ερωτικού επεισοδίου, οπότε επέστρεψε στο Στρουμπί. Δίδαξε μέχρι τον θάνατό του το 1859, κατόπιν δίδαξε ο ιερομόναχος Πρωτοπαπάς κι ύστερα ο οικονόμος Παπασάββας Ζαβρός. Επίσης δίδαξε τα «κοινά γράμματα» ο Γεώργιος Χατζησάββας, που πέθανε σε νεαρή ηλικία το 1898.

Εκκλησίες

Το Στρουμπί χωριζόταν από παλιά σε Πάνω και Κάτω Στρουμπί με εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Σοφίας αντιστοίχως. Υπάρχουν και ξωκκλήσια στη διοικητική έκταση του χωριού.

Στην περιοχή του χωριού (τοποθεσία «Κάμπος» και αλλού) υπάρχουν αρχαιότητες που αποδεικνύουν ότι εκατοικείτο από τα αρχαία χρόνια. Δεν έχουν όμως γίνει ακόμη συστηματικές ανασκαφές.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια