Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Aquila-Circaetus, οικογένεια Falconidae. Από την οικογένεια των αετών της Ευρώπης, στην Κύπρο συναντώνται επτά είδη. Απ' αυτά, ο Αυτοκρατορικός αετός, Aquila heliaca (βλ.γεράκα), και ο Ιερακάετος ο Τενιοτός, Hieraaetus fasceatus (βλ.περτικοσιάχινον), είναι ενδημικά είδη και γεννούν στην Κύπρο. Τα άλλα πέντε είδη είναι αποδημητικά, περαστικοί επισκέπτες της άνοιξης και του φθινοπώρου, και πολύ σπάνια διαχειμάζουν εδώ, γι' αυτό και μας είναι γνωστοί με το γενικό όνομα αετοί, χωρίς να έχουν λαϊκές κυπριακές ονομασίες:

1. Ο Χρυσαετός, Aquila chrysaetos, που έχει ιδωθεί ελάχιστες φορές στην Κύπρο μόνο την άνοιξη, κι είναι ο μεγαλύτερος από τους περαστικούς από το νησί αετούς. Έχει χρώμα βαθύ καφέ, σχεδόν μαύρο, ενώ η κεφαλή και το άνω μέρος του λαιμού του είναι χρυσοκίτρινα, γι’ αυτό πήρε και το όνομα Χρυσαετός. Τα πόδια του είναι κίτρινα και σκεπάζονται με μικρά φτερά μέχρι τα δάχτυλα, όπως όλων των αετών. Είναι ο πιο κοινός και συναντάται σ' όλα τα μέρη του κόσμου.

2. Ο μικρότερος αετός που περνά από την Κύπρο είναι ο Hieraaetus pennatus, είναι δε μικρότερος σε μέγεθος κι από το ενδημικό μας περτικοσιάχινον (Hieraaetus fascetus). To χρώμα του είναι ανοιχτό γκρίζο-καφέ, από την κεφαλή μέχρι την ουρά, ενώ το κάτω μέρος του κορμού και των φτερών σχεδόν άσπρο. Η ουρά του, αντίθετα, είναι στο κάτω μέρος της μαυριδερή.

3. Ο τρίτος περαστικός αετός είναι ο Aquila clanga. Είναι μετρίου μεγέθους, σχεδόν κατάμαυρος, με χαρακτηριστικό σημείο το άσπρο χρώμα που έχει στο πάνω μέρος της ουράς του, στο σημείο που αυτή ενώνεται με τη ράχη του, που έχει σχήμα V.

4. Τέταρτος είναι ο Aquila pomarina. Το χρώμα του είναι καφέ ανοιχτό, μα πιο ξεθωριασμένο στα άκρα των φτερών του προς τους ώμους.

5. Ο πιο παράξενος της οικογένειας των αετών είναι ο φιδοφάγος, Circaetus gallicus, που σπανιότατα μας έρχεται την άνοιξη και το φθινόπωρο. Έχει χρώμα ανοιχτό γκρίζο, με το κάτω μέρος του κορμιού του σχεδόν κάτασπρο. Κάτω από τα φτερά και την ουρά έχει μαύρες ραβδώσεις. Είναι ο μόνος αετός που τρέφεται κυρίως με φίδια, περιλαμβανομένων και των δηλητηριωδών, κι είναι θεαματικός όταν πετά κρατώντας ένα μεγάλο ερπετό στο ράμφος του, που πάντα το έχει δαγκωμένο από το λαιμό, ενώ έχει κρεμασμένα και τα πόδια του για να μη χάνει την ισορροπία του ή για να είναι έτοιμος να αρπάξει ξανά τη λεία του αν του ξεφύγει.

Όλοι οι αετοί τρέφονται με ζωντανά πουλιά και μικρά ζώα, σ' αντίθεση με τους γύπες που τρώνε μόνο ψοφίμια. Οι γύπες διαφέρουν από τους αετούς και στο ότι η κεφαλή κι ο λαιμός τους είναι εντελώς γυμνός από φτερά.

6. Ένας από τους αποδημητικούς αετούς που επισκέπτονται τον τόπο μας είναι ο Osprey – Pandion haliaetus (Linnaeus, 1758) ψαραετός – πανδίων ο αλιαετός.