Hirundo rupestris. Οικογένεια: Hirundinidae. Είναι το μοναδικό πουλί της οικογένειας των χελιδονιών που βρίσκεται μόνιμα στην Κύπρο. Είναι λίγο μεγαλύτερο από το ασπροσ΄ελίδονον (Delicon urbica) που έρχεται στην Κύπρο την άνοιξη και φεύγει το φθινόπωρο. Το μέγεθός του φθάνει τα 15 εκατοστόμετρα.
Το άνω μέρος του σώματός του είναι στακτοκαφέ ανοικτό, το κάτω μέρος ασπριδερό και η ουρά του στακτοκαφέ, με ευδιάκριτα άσπρα στίγματα στο κάτω μέρος των φτερών της ουράς. Κτίζει τη φωλιά του με πηλό, όπως τα συνηθισμένα χελιδόνια (Hirundo rustica), σε γκρεμούς, σπηλιές και σε στέγες οικοδομών στα βουνά, σε υψόμετρο πάνω από 600 μέτρα. Απαντάται σε περιοχές όπως τα Πλατάνια κι ο Σταυρός της Ψώκας και στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Γεννά συνήθως δυο φορές τον χρόνο, 3-5 αυγά άσπρα με καφέ στίγματα. Γεννά επίσης σε άλλες παραμεσόγειες χώρες όπως η Ισπανία, η Μικρά Ασία, η Συρία κ.α. Είναι ο κύψελος των αρχαίων Ελλήνων, που τον περιγράφει ο Αριστοτέλης και τον αναφέρει ο Ησύχιος.
*Πριν από δύο δεκαετίες επισημάνθηκε από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου, για πρώτη φορά στην Κύπρο, και το είδος Hirundo obsolete. Θεάθηκε να φωλιάζει σε γκρεμό μεταξύ Προδρόμου και Κύκκου, μαζί με το Hirundo rupestris. Είναι πουλί σπάνιο, που απαντάται στον Λίβανο, στην Παλαιστίνη και τη Συρία κ.α., μικρότερο από το Hirundo rupestris, με μέγεθος που φθάνει τα 13 εκατοστόμετρα. Το χρώμα του είναι πιο ανοικτό, κύρια όμως χαρακτηριστικά της διαφοράς του είναι ο κάτασπρος λαιμός και το στήθος του και η διχαλωτή ουρά του.
Όπως και όλα τα άλλα της οικογένειάς τους, τα σταχτοσ'ελίονα τρέφονται με κουνούπια και μικρά έντομα που τα κυνηγούν πετώντας. Φωλιές τους με μικρά έχουν βρεθεί στην Κύπρο μεταξύ Απριλίου και Μαΐου στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου και μέχρι τα τέλη του Ιουνίου στην οροσειρά του Τροόδους. Στην Κύπρο διαχειμάζουν συνήθως στις παραλίες, απαντώνται όμως και στα ορεινά. Είναι πουλιά προστατευόμενα κι απαγορεύεται να καταδιώκονται, να συλλαμβάνονται και να φονεύονται.