Στασίοικος
Όνομα δυο βασιλιάδων της αρχαίας κυπριακής πόλης του Μαρίου, που είναι γνωστοί από συλλαβικές επιγραφές πάνω σε νομίσματα. Ο Στασίοικος Α' τοποθετείται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ., ήταν δε διάδοχος του βασιλιά Σασμά, ενώ τον ίδιο διαδέχθηκε ο Τιμόχαρις. Για τον πρώτο αυτό Στασίοικο δεν διασώζονται άλλες πληροφορίες από φιλολογικές ή επιγραφικές πηγές.
Μερικοί ξένοι μελετητές, όπως ο Gjerstad και ο Hill, ακολουθούμενοι από άλλους καθώς και από Κυπρίους αρχαιολόγους, διατυπώνουν για τον Στασίοικο Α' την ακόλουθη άποψη:
Όταν, το 450-449 π.Χ., ο Αθηναίος στρατηγός Κίμων εξεστράτευσε στην Ανατολική Μεσόγειο για να εξουδετερώσει τον φοινικικό και τον περσικό στόλο, επειδή ήθελε να εξασφαλίσει πρώτα τον θαλάσσιο έλεγχο στο πέλαγος της Παμφυλίας, κατευθύνθηκε πρώτα στο Μάριον. Αφού το απελευθέρωσε από τους Πέρσες, εκθρόνισε τον περσόφιλο βασιλιά του Σασμά και εγκατέστησε νέο βασιλιά, τον Στασίοικο, που διακρινόταν για τα φιλελληνικά του φρονήματα. Ο ελληνικός του αυτός προσανατολισμός φαίνεται, κατά την άποψη των ίδιων μελετητών, και από τις αλλαγές που έκαμε στον ρυθμό του ανακτόρου στο Βουνί και την ανέγερση ναού της Αθηνάς στο ψηλότερο μέρος του. Το ανάκτορο αυτό φέρεται να είχε κτίσει ο προκάτοχός του Σασμάς για να εποπτεύει και να ελέγχει τη γειτονική πόλη των Σόλων με την οποία το Μάριον ερχόταν σε συχνές συγκρούσεις. Με τον Στασίοικο η περιοχή Μαρίου - Σόλων απέκτησε έντονο ελληνικό χαρακτήρα.
Ο Κυρ. Χατζηϊωάννου (ΑΚΕΠ , Δβ, 4.1) υποστηρίζει ότι η άποψη αυτή είναι αναπόδεικτη υπόθεση λόγω του ότι δεν στηρίζεται στις φιλολογικές πηγές, οι οποίες, ενώ αναφέρονται στην πολιορκία και κατάληψη του Μαρίου από τον Κίμωνα, δεν κάμνουν καμιά μνεία για εκθρόνιση περσόφιλου βασιλιά και εγκαθίδρυση φιλέλληνα, πράγμα τόσο σημαντικό ώστε δεν θα παρέλειπαν να το αναφέρουν.
Ο Στασίοικος Β', που ανήκει στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ., υπήρξε και ο τελευταίος βασιλιάς του Μαρίου. Πληροφορίες γι’ αυτόν βρίσκονται στο έργο του Διόδωρου Σικελιώτη. Σύμφωνα μ' αυτές, ενώ ο βασιλιάς της κυπριακής Σαλαμίνος Νικοκρέων και οι πιο ισχυροί από τους άλλους Κυπρίους βασιλιάδες είχαν συμμαχήσει με τον Πτολεμαίο, ο βασιλιάς του Μαρίου Στασίοικος και οι βασιλιάδες του Κιτίου, της Λαπήθου και της Κερύνειας τάχθηκαν με τον Αντίγονο. Για να εξαναγκάσει σε υποταγή τους τελευταίους, ο Πτολεμαίος έστειλε δυνάμεις στην Κύπρο με αρχιστράτηγο τον αδελφό του Μενέλαο. Μετά την υποταγή της Κερύνειας και της Λαπήθου, ο Στασίοικος προσχώρησε στον Πτολεμαίο.
Αργότερα όμως, όταν ο ίδιος ο Πτολεμαίος έφθασε με δυνάμεις στην Κύπρο για να επιβληθεί και σε όσους δεν είχαν ακόμη υποταχθεί, θεώρησε, μεταξύ άλλων, και τον Στασίοικο ύποπτο για συνεννοήσεις με τον Αντίγονο. Για τούτο τον συνέλαβε, κατέσκαψε το Μάριον και μετέφερε όλους τους κατοίκους του στην Πάφο (312 π.Χ.), τερματίζοντας έτσι τον μακρύ θεσμό της βασιλείας.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια