Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Γεννήθηκε στα Πέρα Ορεινής το 1934. Μετά την αποφοίτησή του από το Παγκύπριο Γυμνάσιο έκαμε σπουδές ελληνικής και λατινικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1953-1955, 1959-1961). Μετεκπαιδεύθηκε στα παιδαγωγικά στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδεύσεως Αθηνών (1968-1970) καθώς και στο Τμήμα Παιδαγωγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1974-1975). Εργάστηκε ως καθηγητής φιλολογικών μαθημάτων σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης και στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου (1962-1971), ως βοηθός διευθυντής (1971-1978), αναπληρωτής διευθυντής (1978-1980) και διευθυντής (1980-1988) σε διάφορα σχολεία μέσης εκπαίδευσης της Κύπρου. Από το 1988 υπηρέτησε ως επιθεωρητής φιλολογικών μαθημάτων.

Έλαβε ενεργό μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα της Κύπρου του 1955-59. Κατετάγη στις τάξεις της ΕΟΚΑ και ύστερα από σύντομη και εντατική εκπαίδευση κατήλθε στην Κύπρο τον Ιούνιο του 1955. Αρχικά υπηρέτησε ως υπεύθυνος των ομάδων κρούσεως πόλεως Λευκωσίας και από τον Σεπτέμβριο ως καταζητούμενος εκπαίδευσε τις πρώτες ανταρτικές ομάδες στην περιοχή Κύκκου. Τον Νοέμβριο του 1955 ανέλαβε τις ομάδες κρούσεως της περιοχής Πιτσιλιάς. Μετά την επιχείρηση των Άγγλων στα Σπήλια έγινε αναδιοργάνωση της περιοχής από τον Γρηγόρη Αυξεντίου, υπό τις διαταγές του οποίου υπηρέτησε πρώτα ως μέλος της ανταρτικής ομάδας και αργότερα, κατά τον διαχωρισμό της περιοχής σε τομείς (Σεπτέμβριος 1956), ως υπεύθυνος του τομέα βόρειας επαρχίας Λεμεσού. Τον Ιανουάριο του 1957 συνελήφθη, υποβλήθηκε σε σκληρά βασανιστήρια στις Πλάτρες και κρατήθηκε στα ανακριτήρια Ομορφίτας μέχρι τον Απρίλιο, οπότε καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά και μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές. Τον Αύγουστο του 1958 μεταφέρθηκε μαζί με άλλους στις φυλακές Περθ της Σκωτίας, απ' όπου απελευθερώθηκε τον Μάρτιο του 1959, αλλά παρέμεινε με άλλους συναγωνιστές του εξόριστος στην Ελλάδα μέχρι τις 16 Αυγούστου 1960, ημέρα ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Δημοσίευσε λογοτεχνικές κριτικές, λαογραφικές, φιλολογικές και παιδαγωγικές μελέτες, άρθρα πνευματικού προβληματισμού και ποιήματα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Πολλές συνεργασίες του μεταδόθηκαν από το κυπριακό ραδιόφωνο, η δε συνεργασία του με την κυπριακή τηλεόραση περιελάμβανε πολλές συνεντεύξεις με προσωπικότητες της επιστήμης και της τέχνης και συντονισμό συζητήσεων, επί πολιτιστικών και άλλων θεμάτων γενικότερου ενδιαφέροντος και σύγχρονου προβληματισμού.

Υπήρξε συνεργάτης της «Μεγάλης Κυπριακής Εγκυκλοπαίδειας» στην οποία έγραψε κυρίως τα λήμματα για τα κυπριακά ακριτικά άσματα.

Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών, του Συνδέσμου Ελλήνων Φιλολόγων Κύπρου «Στασίνος», του Ελληνικού Πνευματικού Ομίλου Κύπρου, λογοτεχνικών και άλλων πνευματικών σωματείων, και ιδρυτικό μέλος και γραμματέας της Φιλοσοφικής Εταιρείας Κύπρου από της ιδρύσεώς της το 1978.

Από τα δημοσιευμένα έργα του, τα σημαντικότερα είναι:

1.  Ἀνθολογία Κυπριακῆς Πεζογραφίας 1900-1970 (με τους Χρ. Κυπριανού και Μ. Μαραθεύτη, έκδοση ΕΠΟΚ, Λευκωσία, 1972).

2. Ὧρες τῆς Λευκωσίας στήν ποίηση τῶν Κυπρίων (έκδοση Δήμου Λευκωσίας, Λευκωσία, 1980).

3.  Ἀνθολόγιο ἀπό τήν ποίηση τοῦ  Ἄγγελου Σικελιανοῦ (έκδοση  ΕΠΟΚ, Λευκωσία, 1981).

4. Twenty two Contemporary Cypriot Prose-Writers (Cyprus PEN Publications, Nicosia, 1981).

5. Cypriot Prose-Writers from Antiquity to 1950 (Cyprus PEN Publications, Nicosia, 1983).

6. A Brief Introduction to Cypriot Prose in Five Short Essays on Cypriot Literature (pp. 9-27, Cyprus PEN Publications, Nicosia, 1981). 

7. 'Cypriot Prose 1960-1985. A Brief Review', Cyprus To-Day, (Vol. XX1I1, No 3-4 and Vol. XXIV, No 1-2, pp. 66-85).

8. «Κύπρος, Ελλάδα και Ελληνισμός στην ποίηση του Κ. Χρυσάνθη»: Δώρημα στον Κύπρο Χρυσάνθη (σσ. 356-373, έκδοση ΕΠΟΚ, Λευκωσία, 1987).

Στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Τμήμα Παιδαγωγικών Σπουδών, υποβλήθηκαν οι ακόλουθες εργασίες του Ν. Σπανού:

1. Opening up the Curriculum: Some issues and problems, Oxford, 1975, pp. 59.

2. Pupils' altitudes and the Curriculum. A Study based on experience in Greek Secondary Education, Oxford, 1975, pp. 59.

Ο Νίκος Σ.Σπανός πέθανε τον Νοέμβριο του 1995.