Σοφοκλής

Image

Ένας από τους τρεις μεγάλους αττικούς τραγικούς της Αρχαιότητας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 496 π.Χ. και ήταν σύγχρονος του Κίμωνος και του Περικλέους στα χρόνια της μεγάλης ακμής (χρυσού αιώνα) της πόλης. Μολονότι δεν έλαβε μέρος ενεργό στα πολιτικά πράγματα της πόλης του, εν τούτοις εξελέγη δυο φορές στρατηγός και του ανατέθηκαν και άλλα αξιώματα. Αγαπήθηκε πολύ από τους συμπολίτες του που τον βράβευσαν κατ' επανάληψη και ως τραγικό ποιητή. Πέθανε το 406 π.Χ.

 

Έγραψε 120 δράματα και κέρδισε δεκαοκτώ φορές τα πρωτεία σε δραματικούς αγώνες. Από τα έργα του έχουν σωθεί εφτά τραγωδίες (Ἀντιγόνη, Οἰδίπους Τύραννος, Οἰδίπους ἐπί Κολωνῶ, Ἠλέκτρα, Αἴας, Φιλοκτήτης, Τραχίνιαι) και ένα εκτεταμένο απόσπασμα από το σατυρικό του δράμα Ἰχνευταί.

 

Ο Σοφοκλής καινοτόμησε στην τραγωδία: Χρησιμοποίησε και τρίτο υποκριτή, εμπλούτισε τη σκηνογραφία, αύξησε τα μέλη του Χορού, εγκατέλειψε την ενιαία υπόθεση της τετραλογίας. Την εξέλιξη των γεγονότων στις τραγωδίες του καθορίζουν περισσότερο οι χαρακτήρες των προσώπων παρά εξωτερικά περιστατικά ή οι παρεμβάσεις των θεών. Το έργο του Σοφοκλέους χαρακτηρίζεται γενικά από την ισορροπία, το μέτρο και τη λυρική χάρη.

 

Ενώ στους άλλους τραγικούς ποιητές, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη, υπάρχουν αρκετές αναφορές στην Κύπρο, στον Σοφοκλή είναι ελάχιστες και περιορίζονται μόνο στο επίθετο της Αφροδίτης «Κύπρις». Οι αναφορές αυτές βρίσκονται στην τραγωδία Τραχίνιαι και σε δυο αποσπάσματα από χαμένα έργα του. Περιγράφοντας την πάλη ανάμεσα στον Ηρακλή και τον ποταμό Αχελώο για την κατάκτηση της Δηιάνειρας (Τραχίνιαι, 497-516) παρουσιάζει την «Κύπριν» Αφροδίτη, την αιώνια νικήτρια στους ερωτικούς αγώνες, να εποπτεύει την πάλη των δυο αντίζηλων.  Ένα στίχο από το μέρος αυτό της τραγωδίας επαναλαμβάνει στα Ἠθικά του ο Πλούταρχος. Σε άλλο σημείο της τραγωδίας αυτής ονομάζει την Κύπριν «σιωπηλή υπηρέτρια των ερωτικών έργων» (Τραχίνιαι, 860).

 

Σε άλλο απόσπασμα χαρακτηρίζει την Κύπριν ακατάβλητη δύναμη, μανιασμένη λύσσα και ασυγκράτητο πόθο που κυβερνά το σύμπαν. Και αλλού διερωτάται « Ω θεοί, ποιά Κύπρις οδήγησε σ’ αυτό τον γάμο; »