Σουίδας ή Σούδα
Μεγάλος Έλληνας λεξικογράφος του τέλους του 10ου αιώνα μ.Χ. Το Λεξικόν του, που είναι γνωστό με το όνομα Σούδα, περιέχει πολύτιμα λήμματα που αναφέρονται στην ελληνική ιστορία και λογοτεχνία. Στηρίζεται εν μέρει σε παλαιότερους λεξικογράφους και εν μέρει σε σχόλια η αποσπάσματα από έργα ιστορικών, γραμματικών και βιογράφων. Περιέχει 30.000 λήμματα, πολλά από τα οποία περιέχουν στοιχεία από πηγές που διαφορετικά θα είχαν χαθεί στον καιρό μας. Το λεξικό του είναι ένα από τα πολυτιμότερα έγγραφα για την ελληνική φιλολογία, την γραμματική, και τη λογοτεχνική ιστορία.
Στο Λεξικόν του Σουίδα περιλαμβάνονται και πολλά λήμματα που αναφέρονται σε μυθικά και ιστορικά πρόσωπα, ιστορικά γεγονότα, γεωγραφικά στοιχεία κ.ά., που έχουν σχέση με την Κύπρο: Αδώνειοι καρποί, Αδώνιδος κήποι, Αρίσταρχος, Αφροδίτη, βους κύπριος, Διογένης, Επιφάνιος, Ερμαγόρας, Ζήνων Μνασέου, Ζήνων Μουσαίου, Θεόδωρος, Ίστρος, κεστός ιμάς (Αφροδίτης), Κινύρας, Κιτιεύς, Κίτιον, Κλέαρχος, Κύπρις, μοτοφαγία, Ξενοφών, Όμηρος, Ονάσιμος, Παλαίφατος, Περσαίος, Ποσειδώνιος, Ρύκου κριθοπομπία, Σωκράτης, Τριφύλλιος, Φίλων, χάλκανθος, Χύτροι.
Το λεξικό Σουίδα είναι κάτι μεταξύ ενός γραμματικού λεξικού και μιας εγκυκλοπαίδειας με τη σύγχρονη έννοια. Εξηγεί την πηγή, την ετυμολογία, και τη σημασία λέξεων σύμφωνα με φιλολογία της περιόδου του, χρησιμοποιώντας πηγές όπως ο Αρποκράτιος και ο Ελλάδιος. Αυτό το μέρος της εργασίας του ωστόσο δεν είναι τόσο πολύτιμο όσο τα άρθρα σχετικά με τη λογοτεχνική ιστορία. Σε αυτά δίνει έναν όγκο λεπτομερειών και ως ένα ορισμένο βαθμό αποσπασμάτων από συγγραφείς των οποίων τα έργα θα είχαν ειδάλλως χαθεί εντελώς. Χρησιμοποιεί παλαιότερα σχόλια για τους κλασικούς (Όμηρο, Θουκυδίδη, Σοφοκλή, κ.λπ.), και για τους νεότερους συγγραφείς, Πολύβιο, Ιώσηπο, το Πασχάλιο χρονικό, Γεώργιο Σύγκελλο, Γεώργιο Μοναχό ή Αμαρτωλό, κλπ.
Το λεξικό του αντιπροσωπεύει ένα καλό έργο αναφοράς για πρόσωπα που διαδραμάτισαν ρόλο στην πολιτική, εκκλησιαστική, και λογοτεχνική ιστορία της ανατολής ως τον δέκατο αιώνα. Η κύρια πηγή του για αυτό είναι η εγκυκλοπαίδεια του Κωνσταντίνου Ζ' Πορφυρογέννητου (912-59), και για τη ρωμαϊκή ιστορία τα αποσπάσματα του Ιωάννη του Αντιόχειου (7ος αιώνας). Άλλες πηγές του είναι το Ονοματολόγιο ή Πίναξ του Ησύχιου του Μιλήσιου, το Χρονικό του Γεωργίου Μοναχού, οι βιογραφίες του Διογένη Λαέρτιου και τα έργα των Αθήναιου και Φιλόστρατου.
Η πρώτη τυπογραφική έκδοση του Σουΐδα έγινε στο Μιλάνο το 1499 με τη φιλολογική επιμέλεια του Δημήτριου Χαλκοκονδύλη.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια