Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κρόμμυον το σκόροδον, κοινώς σκόρδον. Επιστημονική ονομασία: Allium sativum. Οικογένεια: Λειριωδών. Φυτό ποώδες, βολβόρριζον, πολυετές, ιθαγενές της βορειοανατολικής Ρωσίας και άλλων περιοχών, αλλά καλλιεργούμενο από τα αρχαία χρόνια σε πολλές παραμεσόγειες κυρίως χώρες, ως αρτυματικό. Ο Ηρόδοτος το αναφέρει ως καλλιεργούμενο και χρησιμοποιούμενο στην Αίγυπτο και στη Σκυθία. Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν σκόροδον (Αριστοφάνης, Θεόφραστος, ενώ ο Διοσκουρίδης το ονομάζει και ελαφόβοσκον). Ο βολβός του αποτελείται από πολλές σκελίδες ενωμένες μαζί, που οι αρχαίοι   Έλληνες ονόμαζαν γέλγεις  ή και ράγας και ἄγλιθας.  Έχει ιδιάζουσα έντονη μυρωδιά και γεύση, που οφείλεται σε αιθέριο έλαιον που περιέχει το λεγόμενο σκοροδέλαιον. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με φύτευση των σκελίδων κατά τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο. Η συγκομιδή γίνεται κατά τον Απρίλιο ή Μάιο.

Ο σκόρτος καλλιεργείται βασικά για τις σκελίδες του βολβού του, που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Στην Κύπρο, εκτός της χρησιμοποίησής τους σε διάφορα φαγητά, συνηθίζεται να προστίθενται, σπασμένες ελαφρά, στις τσακκιστές ελιές (πράσινες) και αλλού. Χρησιμοποιούνταν, επίσης, εκτεταμένα και για θεραπευτικούς σκοπούς, όπως και για βασκανίες κι εξορκισμούς. Συνηθιζόταν, επίσης, να κοπανίζονται για να γίνεται πιο έντονη η μυρωδιά τους, που πίστευαν ότι έδιωχνε τα ερπετά, τα οποία πράγματι απωθούνται από τις βαριές μυρωδιές.

Ο σκόρτος εκαλλιεργείτο από τα αρχαία χρόνια στην Κύπρο. Τούτο βεβαιώνεται από τον Θεόφραστο, που γράφει ότι ο κυπριακός ήταν πολύ καλός. Στο σύγγραμμά του Περί φυτῶν ἱστοριῶν, ο Θεόφραστος αναφέρει το κύπριον καλούμενον σκόροδον, που το θεωρεί εξαίρετο στο μέγεθος και γράφει ότι αυτό εχρησιμοποιείτο ωμό στις διάφορες σαλάτες (όπως ωμό χρησιμοποιείται και σήμερα), ενώ σε άλλα φαγητά, που ψήνονταν, το κυπριακό σκόρδο έπαιρνε ένα ωραίο φουσκωμένο όγκο.

Ο Πλίνιος, επίσης, στο έργο του Naturalis Historia αναφέρει το κυπριακό σκόρδον (alium cyprium) κατά την Αρχαιότητα, γράφοντας ότι ήταν ενός είδους που οι Έλληνες είχαν ονομάσει κυπριακό, ενώ άλλοι το έλεγαν αντισκόροδον. Αυτό, προσθέτει, ήταν πολύ γνωστό καταναλωτικό είδος, ιδίως μεταξύ των αγροτών.

Στην ίδια οικογένεια με τον σκόρτον ανήκουν το κρεμμύδι, το πράσσον κ.ά.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια