Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οργανισμός δημοσίου δικαίου, που έχει εξουσία να αγοράζει, πωλεί ή καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο εμπορεύεται σιτηρά με οποιουσδήποτε όρους, να ιδρύει και λειτουργεί μύλους και παρόμοιες βιομηχανίες εγκαταστάσεις για παρασκευή και επεξεργασία σιτηρών που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, για παρασκευή ζωοτρόφων ή για άλλη χρήση, ή να συνεργάζεται με άλλους για την επίτευξη των σκοπών αυτών. Επίσης έχει εξουσία να ιδρύει αποθήκες και να συνάπτει συμφωνίες για την εμπορία, αποθήκευση, αγορά, πώληση, διανομή και παράδοση σιτηρών. Επίσης οφείλει να διατηρεί στρατηγικά αποθέματα για λογαριασμό της Δημοκρατίας.

Η Επιτροπή Σιτηρών Κύπρου είναι Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1954 και μέχρι το 2004 λειτουργούσε μονοπωλιακά για τα εξής είδη σιτηρών: κριθάρι, αραβόσιτο, σιτάρι για κτηνοτροφική κατανάλωση και σιτάρι για ανθρώπινη κατανάλωση. Η ΕΣΚ μέχρι το 2004 είχε υποχρέωση να καλύπτει τις ετήσιες ανάγκες της κυπριακής αγοράς στα πιο πάνω είδη.

Με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το μονοπώλιο καταργήθηκε και η αγορά σιτηρών φιλελευθεροποιήθηκε.

Η κυβέρνηση τότε, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό λόγο ύπαρξης και λειτουργίας της ΕΣΚ, λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή νομοθεσία επί του θέματος και έχοντας την απόφαση της Βουλής και τη συμπαράσταση των αγροτικών οργανώσεων, αποφάσισε όπως διατηρήσει την ΕΣΚ με πρόθεση να τη μεταρρυθμίσει, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει στο νέο φιλελευθεροποιημένο ανταγωνιστικό περιβάλλον, χωρίς καμιά κρατική ενίσχυση. Ως εκ τούτου, το κράτος εξασκούσε ρυθμιστικό ρόλο στις τιμές στην αγορά, την επάρκεια και τη διάθεση βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, όπως ψωμί, γάλα, τυρί, κρέας, μακαρόνια, αλεύρι κ.λπ.

Οικονομικά προβλήματα 

Η κατηφόρα για την Επιτροπή ξεκίνησε μετά την εισαγωγή ιδιωτικών εταιρειών στο εμπόριο σιτηρών, αφού έπρεπε να ενεργεί σε συνθήκες ανταγωνισμού. Επίσης έπρεπε να γίνουν ριζικές αλλαγές, οι οποίες όμως, παρά τις προειδοποιήσεις της αντιπολίτευσης και των αγροτικών οργανώσεων, δεν έγιναν ποτέ. Αυτό που την κρατούσε μέχρι σήμερα εν ζωή ήταν τα €17,5 εκατομμύρια που διέθετε ως αποθεματικό το 2013, από την περίοδο πριν την ένταξη στην ΕΕ.

Ωστόσο καμπή στη διαβίωσή της ήταν η απόφαση που πήρε το τότε ΔΣ για μεταφορά πολλών εκατομμυρίων στην Τράπεζα Κύπρου, μόλις ένα μήνα πριν το κούρεμα καταθέσεων. Έτσι, εν μια νυχτί η Επιτροπή απώλεσε περίπου €7 εκατομμύρια.

Στις 18 Μαρτίου 2021 η  Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε  νόμο, με τον οποίο παρέχεται εξουσία στον Υπουργό Οικονομικών να τερματίσει τις λειτουργίες και τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Σιτηρών Κύπρου και να ρυθμίσει τη διαδικασία διάλυσης και εκκαθάρισης της, εκδίδοντας για τον σκοπό αυτό σχετικό διάταγμα. Ο νόμος ψηφίστηκε με 32 ψήφους υπέρ και εναντίον 17. 

Η Επιτροπή έκλεισε στις 24 Δεκεμβρίου 2021.