Αδελφοί δάσος
Πρόκειται για ένα από τα πιο μεγάλα δάση της Κύπρου, έκτασης 95.350 περίπου σκαλών γης, στις βόρειες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους. Τα πραγματικά όρια του δάσους είναι: στα νότια η κορυφογραμμή ανατολικά του Καρβουνά, περιλαμβανομένης και της Μαδαρής, στα δυτικά η κοιλάδα της Σολιάς από τα Πλατάνια ως ανατολικά της Φλάσου, στα βόρεια μια καμπύλη γραμμή ανατολικά της Φλάσου, νότια του χωριού Νικητάρι, νότια του χωριού Άγιος Γεώργιος Καυκάλλου, νότια του χωριού Άγιος Επιφάνιος, νότια του μεταλλείου του Μιτσερού μέχρι τον Άγιο Επιφάνιο. Στα ανατολικά, αν και όχι συνεχής, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο ποταμός της Μαρούλλενας, γιατί οι μικρές ακραίες προεκτάσεις του δάσους Αδελφοί φτάνουν μέχρι την κοιλάδα αυτή.
Μέσα στη μεγάλη αυτή έκταση, όπου φυτρώνουν η τραχεία πεύκη, οι λατζιές, οι τρεμιθιές, τα πλατάνια, οι σκλήδροι, οι λεύκες, οι πικροδάφνες, οι μυρτιές και μια τεράστια άλλη ποικιλία δέντρων και θάμνων, υπάρχουν νησίδες ιδιωτικής γης, κυρίως γύρω από οικισμούς, όπως γύρω από τα Καννάβια, την Αγία Ειρήνη, τα Σπήλια, το Κούρδαλι, την Ασίνου, τον Άγιο Θεόδωρο, το Σαράντι κλπ.
Το δάσος Αδελφοί διαμελίζεται από αρκετούς ποταμούς και παραπόταμους, που ακολουθούν Ν. - Β. ή ΝΔ. - ΒΑ. κατεύθυνση. Οι κυριότεροι από τους ποταμούς αυτούς είναι της Μαρούλλενας που καταλήγει στον ποταμό του Ακακίου, του Φτερικουδιού που είναι παραπόταμος της Περιστερώνας, των Κανναβιών και της Ασίνου που καταλήγουν στον ποταμό της Ελιάς και του Ατσά που χύνεται στον κόλπο Μόρφου.
Οι κυριότερες συγκοινωνιακές αρτηρίες που διασχίζουν το δάσος Αδελφοί από βορρά προς νότο ακολουθούν τις πιο πάνω κοιλάδες. Δυο οδικές αρτηρίες με ανατολική- δυτική κατεύθυνση βρίσκονται στα βόρεια και τα νότια του δάσους. Στα νότια ο δρόμος ακολουθεί μια στενή, μαιανδρική πορεία από το Παλαιχώρι μέσω Ασκά, Φτερικουδιού, Άλωνας, Πολύστυπου, Σπηλιών, κοιλάδας Σολιάς. Στα βόρεια, η οδική αρτηρία, πάλι στενή και ελικοειδής, ακολουθεί μια πορεία από τον Άγιο Επιφάνιο μέσω Παναγιάς, Ξυλιάτου, Καπουρά, Ασίνου, Αγίου Θεοδώρου, Πάνω Φλάσου.
Το υψόμετρο του δάσους από τα 1.612 μ. της κορφής Αδελφοί, τα 1.372 μ. στη Μούττη του Σπήλιου δυτικά της Μαδαρής ή τα 1.266 μ. στον Κουρτελλόροτσο ΝΔ. του Σταυρού του Αγιασμάτι, πέφτει στα 500 νότια του Αγίου Γεωργίου Καυκάλλου και στα 400 νότια του χωριού Νικητάρι.
Τα κυριότερα πετρώματα, πάνω στα οποία φυτρώνουν τα δασικά δέντρα και οι θάμνοι του δάσους Αδελφοί, είναι οι λάβες και ο διαβάσης με λίγους γάββρους και γρανοφύρες στα νότια.
Η μέση ετήσια βροχόπτωση του δάσους ποικίλλει. Κυμαίνεται μεταξύ 900 περίπου χιλιοστομέτρων στα νότια και 350 περίπου χιλιοστομέτρων στα βόρεια. Μερικά στοιχεία από σταθμούς μέσα ή κοντά στο δάσος έχουν ως ακολούθως:
Καπουράς 521 χιλιοστόμετρα
Σπήλια 780 χιλιοστόμετρα
Λαγουδερά 753 χιλιοστόμετρα
Παναγιά (γεφύρι) 434 χιλιοστόμετρα.
Το δάσος Αδελφοί εξυπηρετείται από ένα οργανωμένο σύστημα δασικών σταθμών και δασικών τηλεφώνων. Εκδρομικοί χώροι βρίσκονται στην Παναγιά (γεφύρι) και την Καπουρά. Ακόμα μέσα στο δάσος Αδελφοί βρίσκονται οι βυζαντινές εκκλησίες της Παναγίας του Αγιασμάτι βόρεια της Πλατανιστάσας, της Παναγίας του Άρακα στα Λαγουδερά και της Παναγίας της Ασίνου στα νότια του χωριού Νικητάρι. Πολλές άλλες μεσαιωνικές εκκλησίες βρίσκονται στα διάφορα χωριά, που είτε είναι απομονωμένα και εγκλωβισμένα στο δάσος είτε βρίσκονται στην περιφέρειά του.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια