Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Συνθήκη ειρήνης που υπεγράφη μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και της Τουρκίας στις 10 Αυγούστου του 1920. Ονομάστηκε έτσι επειδή υπεγράφη στη γαλλική πόλη Σεβρές, όχι μακριά από το Παρίσι. Είχε προηγηθεί η συνδιάσκεψη του Παρισιού κατά την οποία συζητήθηκαν οι όροι της συνθήκης αυτής, η οποία προσυπεγράφη κι από τον Ελευθέριο Βενιζέλο εκ μέρους της Ελλάδος.

» Βλέπε Εικονογραφημένη: Το θωρηκτό Αβέρωφ στην Πόλη

Η συνθήκη των Σεβρών ήταν ταπεινωτική για την Τουρκία, που είχε βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση έναντι των συμμάχων μετά τη λήξη του πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, κατά τον οποίο η χώρα αυτή είχε ταχθεί με το μέρος της (ηττημένης τελικά) Γερμανίας. Αντίθετα, η Ελλάδα ευνοείτο σχετικά από τη συνθήκη, γιατί βάσει των όρων της, η Τουρκία της παραχωρούσε την Ανατολική Θράκη (πλην της Κωνσταντινουπόλεως) και τα νησιά  Ίμβρο και Τένεδο. Επικυρωνόταν επίσης η ελληνική κυριαρχία στα νησιά Σαμοθράκη, Λήμνος, Χίος, Λέσβος, Σάμος και Ικαρία, ενώ η Τουρκία έχανε και το δικαίωμα ελέγχου των στενών του Ελλησπόντου.   Διάφοροι   άλλοι   όροι αναφέρονταν σε αρκετά άλλα θέματα, όπως λ.χ. το καθεστώς της Σμύρνης (την οποία κατέλαβε ο Ελληνικός Στρατός), η αναγνώριση από την Τουρκία ανεξάρτητου αρμενικού κράτους, η κήρυξη του Κουρδιστάν ως αυτόνομης περιοχής, η ανακήρυξη προσωρινά ανεξαρτήτων κρατών της Συρίας, Μεσοποταμίας και Παλαιστίνης, η παραχώρηση των Δωδεκανήσων στην Ιταλία, όροι για τις μειονότητες της Τουρκίας κλπ. Βέβαια αρκετοί από τους όρους της συνθήκης δεν τηρήθηκαν, ενώ άλλους κατόρθωσε η Τουρκία να τους ξεπεράσει.

»Βλέπε λήμμα: Μικρασιατική Εκστρατεία

Άρθρα για την Κύπρο 

Τρία από τα πολλά άρθρα της συνθήκης αυτής αφορούσαν την Κύπρο, συγκεκριμένα δε τα άρθρα υπ' αριθμόν 115, 116 και 117.

Με το άρθρο υπ' αριθμόν 115 τα συμβαλλόμενα μέρη αναγνώριζαν την προσάρτηση της Κύπρου από τη Μεγάλη Βρετανία, που είχε γίνει μονομερώς στις 5 Νοεμβρίου 1914 (μέχρι τότε, κι από το 1878, η Κύπρος κατεχόταν μεν κι εδιοικείτο από τη Βρετανία, αλλά εξακολουθούσε να θεωρείται κτήση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, το 1914, με τη συμμαχία της Τουρκίας με τη Γερμανία, η Βρετανία προσάρτησε το νησί).

Με το άρθρο υπ' αριθμόν 116 η Τουρκία παραιτείτο από όλα τα επί της Κύπρου δικαιώματά της κι από όλους τους τίτλους επί του νησιού. Συμπεριλαμβανόταν δε και παραίτησή της από το δικαίωμα είσπραξης του φόρου υποτελείας που κατέβαλλε η Κύπρος.

Με το άρθρο υπ' αριθμόν 117 οριζόταν ότι οι Οθωμανοί υπήκοοι που γεννήθηκαν ή και κατοικούσαν στην Κύπρο θα αποκτούσαν τώρα τη βρετανική υπηκοότητα και θα έχαναν την τουρκική (διευκρινίζουμε ότι Οθωμανοί  υπήκοοι θεωρούνταν μέχρι τότε και οι Έλληνες της Κύπρου, αφού το θέμα της υπηκοότητάς τους δεν είχε διαφοροποιηθεί μετά το 1878 που η Βρετανία είχε καταλάβει το νησί).

Τις περί Κύπρου ρυθμίσεις της συνθήκης των Σεβρών επιβεβαίωσε λίγο αργότερα (το 1923) κι η συνθήκη της Λωζάνης, για την οποία βλέπε στο ανάλογο λήμμα. Ωστόσο με τη νέα αυτή συνθήκη, αποτέλεσμα της διάσκεψης της Λωζάνης, η Τουρκία κέρδιζε πολλά απ' όσα της είχαν λίγο πιο πριν αφαιρεθεί με τη συνθήκη των Σεβρών.

Πηγή:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια