Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ορίγανον το μικρόφυλλον. Επιστημονική ονομασία: Origanum microphyllum ή Ο. majorana. Οικογένεια: Χειλανθών (Labiatae). Αγγλική ονομασία: Small-leaved marjoran. Αυτοφυές στην Κύπρο φυτό ποώδες, φρυγανώδες και αρωματικό, γνωστό από τα αρχαία χρόνια. Αναπτύσσεται σε ύψος μέχρι και ένα μέτρο. Χαρακτηρίζεται από πολλά και μακριά στελέχη, επί των οποίων αναπτύσσονται ανά ζεύγη τα μικρά κι αραιά φύλλα του. Απαντάται κυρίως στην επαρχία Πάφου και στην περιοχή της οροσειράς του Πενταδάκτυλου. Ανθίζει μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου.

Η σαψισ΄ιά  είναι πολύ αρωματικό φυτό κι από τα αποξηραμμένα φύλλα της παρασκεύαζαν τσάι που ήταν πολύ καλό αντίδοτο κατά του κρυολογήματος. Το φυτό είναι φαρμακευτικό. Σε παλαιότερες εποχές τα άνθη του και οι σπόροι του συλλέγονταν, συσκευάζονταν αφού πρώτα ξηραίνονταν, κι αποτελούσαν εξαγωγικό προϊόν, ιδίως της επαρχίας Πάφου. Ο Π. Γεννάδιος αναφέρει ότι στις αρχές του 20ού αιώνα γίνονταν ακόμη εξαγωγές του προϊόντος αυτού στην Τεργέστη, μέσω Βηρυτού, προς απόσταξη κι εξαγωγή αιθέριου ελαίου για φαρμακευτικούς σκοπούς.

Αναφέρεται ακόμη ότι από τα αποξηραμμένα στελέχη του φυτού κατασκευάζονταν στην Κύπρο σκούπες.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η σημερινή κυπριακή ονομασία του φυτού διασώζει την αρχαία ελληνική ονομασία του. Ο Διοσκουρίδης το ονομάζει σάμψουχον, γράφοντας μάλιστα ότι εκείνο της Κύπρου και της Κυζίκου ήταν το καλύτερο (κράτιστον, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει).

Η σαψισ'ιά είναι είδος άγριας μαντζουράνας.

Ορίγανου αυτοφύονται κι άλλα 5 είδη στην Κύπρο, εκ των οποίων γνωστότερο είναι το είδος Origanum heracleotium (O. vulgare), που λέγεται ρίγανη ή ρίανον. Στην Κύπρο καλλιεργείται (αλλά δεν αυτοφύεται) και το είδος Origanum majorana, γνωστό με την ονομασία μαντζουράνα.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια