Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σαράντι- Saranti. Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, στη γεωγραφική περιφέρεια της Πιτσιλιάς, περί τα 53 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.

Το Σαράντι είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 1.060 μέτρων, συγκαταλέγεται δε ανάμεσα στα 20 ψηλότερα χωριά της Κύπρου. Το τοπίο του είναι διαμελισμένο από το Αργάκι της Γεροκαμίνας (Πάλεβρο), παραπόταμο του ποταμού Ελιά. Η περιοχή του χωριού χαρακτηρίζεται από στενές βαθιές κοιλάδες και απότομες βουνοπλαγιές. Το υψόμετρο από τα 700 μέτρα κοντά στα βόρειά του σύνορα, αυξάνεται στα 1.060 μέτρα κοντά στον οικισμό και στα 1.612 μέτρα (κορφή Αδελφοί) στα νότιά του σύνορα.

Από γεωλογικής απόψεως, στο βόρειο τμήμα του χωριού απαντώνται οι λάβες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους, ενώ στην υπόλοιπη διοικητική του έκταση κυριαρχούν οι διαβάσες και οι γάββροι. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα και πυριτιούχα εδάφη.

Το Σαράντι δέχεται μια ψηλή μέση ετήσια βροχόπτωση που φθάνει τα 700 χιλιοστόμετρα. Παρά τη ψηλή βροχόπτωση, το τραχύ και βουνίσιο ανάγλυφο του χωριού δεν αφήνει πολλά περιθώρια για γεωργική ανάπτυξη. Η πολύ περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη, κυρίως κατά μήκος των κοιλάδων και στις λιγότερο απότομες βουνοπλαγιές, καλλιεργείται με αμπέλια οινοποιήσιμων ποικιλιών, φρουτόδεντρα (κυρίως μηλιές), αμυγδαλιές, φουντουκιές, λίγες ελιές και ελάχιστα λαχανικά (κυρίως πατάτες). Η μεγαλύτερη έκταση του χωριού καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος Αδελφοί.

Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη και διεξάγεται πάνω σε οικιακή βάση.

Το Σαράντι συγκαταλέγεται μεταξύ των χωριών που έχουν ευεργετηθεί από το Σχέδιο Ενιαίας Αγροτικής Αναπτύξεως Πιτσιλιάς με την κατασκευή εγγειοβελτιωτικών έργων και τη βελτίωση αγροτικών δρόμων.

Η οδική σύνδεση του χωριού Σαράντι με τα γύρω χωριά γίνεται με μαιανδρικούς δρόμους εξαιτίας του βουνίσιου ανάγλυφου της περιοχής. Στα βορειοανατολικά συνδέεται με το χωριό Ξυλιάτος (περί τα 9 χμ.) και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Λαγουδερά (περί το 1,5 χμ.). Συνδέεται επίσης στα δυτικά, με το χωριό Σπήλια (περί τα 7 χμ.).

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχονντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Ιστορικά στοιχεία

Η ονομασία του χωριού φαίνεται να προέρχεται από το επώνυμο του πρώτου οικιστή/ ιδιοκτήτη γης στην περιοχή, που λεγόταν Σαράντης. Ακόμη μέχρι και σήμερα οι κάτοικοι των γύρω χωριών λένε στου Σαράντη (αντί στο Σαράντι).

Το χωριό δεν αναφέρεται στις μεσαιωνικές πηγές και είναι, πιθανώς, νεώτερο. Οι κάτοικοί του ασχολούνταν παλαιότερα και με την υλοτομία. Η περιοχή του χωριού χαρακτηρίζεται από ελκυστικό περιβάλλον. Ο R. Gunnis (1936) γράφει ότι το Σαράντι είναι ένα από τα πιο γραφικά χωριά της Κύπρου.

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον άγιο Κωνσταντίνο και στην αγία Ελένη. Πρόκειται για ξυλόστεγη εκκλησία του 16ου αιώνα, με τοιχογραφίες.

Βλέπε λήμμα: Κωνσταντίνος και Ελένη άγιοι

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια