Αδάμας κυπριακός
Αναφορά σε «κυπριακό διαμάντι» κάνει ο Λατίνος συγγραφέας Πλίνιος (Ν.Η. 37, 57-58) όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: ...μετά απ' αυτά τα διαμάντια υπάρχει κι ένα άλλο που λέγεται Κυπριακό, βρίσκεται στην Κύπρο και το χρώμα του πλησιάζει εκείνο του χαλκού, και έχει...δραστικότατη θεραπευτική δύναμη. Μετά απ' αυτό υπάρχει κι ο σιδερίτης που έχει τη λάμψη του σιδήρου μα είναι πιο βαρύ από τα άλλα και διαφορετικό...
Στη συνέχεια ο Πλίνιος αναφέρει πως ο κυπριακός αδάμας είναι μια παρεκτροπή του πραγματικού διαμαντιού, μα παρ' όλη την ευτέλειά του, έχει το κύρος του ονόματος του διαμαντιού.
Πιθανό, κατά τον Κυριάκο Χατζηιωάννου (ΑΚΕΠ, τ. Δ' μέρος Β', σελ. 257), ο «κυπριακός αδάμας» του Πλίνιου να είναι το «ανάλκιμον», ορυκτό της τάξης των ζεολίθων, ή ακόμα το ρουβίνιον (καρβούνι), που είναι πολύτιμος λίθος με λαμπερό κόκκινο χρώμα με τον οποίο κατασκευάζονταν κοσμήματα. Σχετική αναφορά για το καρβούνι κάνει κι ο Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 92, εκδ. «Φιλόκυπρος»), μιλώντας για τα πλούτη του Αμμοχωστιανού Λαχανεστούρη και περιγράφοντας μεταξύ άλλων πολύτιμων λίθων και λυχνάρια, «τουτἒστιν ἀκαρπάνγκουλα, που ἐφένγκαν ὡς γοιόν τά κάρβουνα τά ἁπτούμενα...»
Κοσμήματα κατασκευασμένα από ρουβίνιον ή καρβούνι (carbuncle) βρέθηκαν αρκετά στην Κύπρο.