Ρουχή Αλή εφέντης Ali Rukhi efendi

Image

Τούρκος μουχασίλης (=κυβερνήτης) της Κύπρου κατά το διάστημα μεταξύ του 1827 και του 1830 (περίοδος Τουρκοκρατίας). Δεν είναι γνωστός ο ακριβής χρόνος της κυβερνητείας του.

 

Ήταν, πάντως, κυβερνήτης κατά το 1827 όταν συγκρούστηκε με τον τότε αρχιεπίσκοπο Κύπρου Δαμασκηνό, ενώ αναφέρεται ως πρώην κυβερνήτης σε υπόθεση οικονομική του 1830. Ο sir George Hill αναφέρει δυο πρόσωπα, έναν Ali Ruhi ως κυβερνήτη, κι έναν Ali Rukhi ως μουχασίλη, δηλαδή κυβερνήτη επίσης. Φαίνεται όμως ότι πρόκειται περί του ιδίου προσώπου. Ο Ν.Γ. Κυριαζής, στον κατάλογο των Τούρκων κυβερνητών της Κύπρου που συνέταξε (Κυπριακά Χρονικά, Θ΄, 1933, σσ. 65-86), αναφέρει τον Ali Ruki efendi ως κυβερνήτη της Κύπρου κατά το 1829-30, ενώ αφήνει κενό τον χρόνο από το 1826 έως το 1829.

 

Ο Αλή Ρουχή εφέντης ήταν σκληρός, φιλοχρήματος, βίαιος κι αυθαίρετος ως κυβερνήτης, η δε κυβερνητεία του χαρακτηρίζεται από καταπίεση του λαού. Αποτέλεσμα ήταν να έλθει σε σύγκρουση προς αυτόν ο τότε αρχιεπίσκοπος Κύπρου Δαμασκηνός*, που φαίνεται ότι είχε εναντιωθεί στις αυθαιρεσίες του κυβερνήτη. Ο Αλή Ρουχή κατασυκοφάντησε τότε τον αρχιεπίσκοπο, κατηγορώντας τον στην Πύλη για πλεονεξία, κι επιτυγχάνοντας (το 1827) την έκδοση διατάγματος εξορίας του. Πράγματι, ο αρχιεπίσκοπος εξορίστηκε στα Σπάρτα της Μικράς Ασίας, όπου έζησε για ένα διάστημα χωρίς κανένα οικονομικό πόρο και στερούμενος τα πάντα, δεχόμενος δε τις λίγες προσφορές των Χριστιανών της πόλης αυτής, προς τους οποίους εκδόθηκαν χρεωστικά ομόλογα από τους επισκόπους της Κύπρου.

 

Τον Δαμασκηνό που εξορίστηκε διαδέχθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο ο Πανάρετος*. Αργότερα όμως (Σεπτέμβριος του 1830 και προφανώς μετά την αντικατάσταση του Αλή Ρουχή), ο Δαμασκηνός κατόρθωσε να επιστρέψει στην Κύπρο ύστερα κι από ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς την Πύλη, το δε 1837 ανέλαβε την επισκοπή Κιτίου.

 

Κατά τα μέσα του 1830 ο Αλή Ρουχή δεν ήταν πλέον κυβερνήτης της Κύπρου. Τούτο προκύπτει από το αποτέλεσμα της μετάβασης στην Κωνσταντινούπολη κυπριακής αποστολής που εστάλη από τον αρχιεπίσκοπο Πανάρετο. Με τη συμπαράσταση και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η αποστολή έγινε δεκτή σε ακρόαση από την Πύλη και πέτυχε αρκετά υπέρ της Κύπρου, συνολικά την έκδοση έξι σουλτανικών ορισμών που ήσαν «πλήρεις ἐλέους ἀνακτορικοῦ διά τούς κατοίκους τῆς νήσου». Μεταξύ άλλων, επετεύχθη η παραγραφή κι ο χαρισμός ενός κυπριακού χρέους από 326.000 γρόσια κι επεστράφη στους Κυπρίους το χρεωστικό ομόλογο που βρισκόταν στα χέρια του πρώην κυβερνήτη Αλή Ρουχή.