Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η γεωργία αποτέλεσε τη βάση όλων των πολιτισμών της Αρχαιότητας. Αν μάλιστα εξαιρέσει κανένας τις διαφορές που επέβαλλαν οι κλιματολογικές συνθήκες και η μορφολογία του εδάφους, η αγροτική ζωή, σ' ό,τι τουλάχιστον αφορούσε τις μεθόδους καλλιέργειας, ήταν παντού η ίδια. Επομένως όσα θ' αναφέρουμε, ιδίως για την Αρχαιότητα, ίσχυσαν όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε πολλά άλλα μέρη.

Η Κύπρος, από την αυγή της Ιστορίας της, ήταν χώρα αγροτική της οποίας οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με τις ειρηνικές εργασίες της γεωργίας και της κτηνοτροφίας και, βέβαια, με το εμπόριο. Αν και νησιώτες οι Κύπριοι, ήσαν περισσότερο αγρότες παρά ναυτικοί και λίγες είναι οι περιπτώσεις μέσα στους αιώνες που η Ιστορία αναφέρει εξαιρετικές ναυτικές τους επιδόσεις κι αυτές μόνο κατά την Αρχαιότητα, που οι Κύπριοι χαρακτηρίζονταν σαν πολύ έμπειροι ναυτικοί.

Βλέπε λήμμα: Ναυτιλία κυπριακή

Η εύφορη μεγάλη πεδιάδα της Μεσαορίας, που την προστατεύουν από τις δυο πλευρές οι οροσειρές του Πενταδάκτυλου και του Τροόδους, ήταν από τα πολύ παλιά χρόνια το επίκεντρο της αγροτικής ζωής του νησιού. Η βλάστηση ήταν, στα παλιά χρόνια, οργιαστική και στα δάση των βουνών κυρίαρχα δέντρα ήσαν το πεύκο, ο κέδρος και το κυπαρίσσι. Ο Στράβων αναφέρει ότι τα δάση της Κύπρου ήσαν πυκνά κι αδιαπέραστα μέχρι χαμηλά στην πεδιάδα. Στις λοφώδεις περιοχές του νησιού που περιέκλειαν μικρές εύφορες κοιλάδες τριγυρισμένες από τα πυκνά δάση και με άφθονα νερά, εκεί είχα αναπτυχθεί οι πρώτες κοινότητες.

Βλέπε λήμμα: Γεωργία

Ήδη από το 6000 π.Χ. στον λεγόμενο πολιτισμό της Χοιροκοιτίας, βρίσκουμε σαφή ίχνη καθαρά αγροτικής ζωής. Κατά τις συστηματικές ανασκαφές στον νεολιθικό αυτό συνοικισμό βρέθηκαν λίγα απανθρακωμένα δημητριακά (φακή, σιτάρι, κουκιά κλπ). Παράλληλα βρέθηκαν εργαλεία σχετικά με την καλλιέργειά τους, όπως λεπίδες για δρεπάνια. Βρέθηκαν ακόμα πέτρινοι μύλοι για το άλεσμα δημητριακών. Άλλα ευρήματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μερικά είδη ζώων όπως το πρόβατο είχαν εξημερωθεί. Ακόμα βρέθηκαν καρφίδες και βελόνες από κόκαλο, πράγμα που σημαίνει ότι στους τότε κατοίκους του νησιού δεν ήταν άγνωστη η τέχνη του ραψίματος και, ίσως, της ύφανσης, ενώ είναι πιθανό να γνώριζαν και την επεξεργασία και χρήση του μαλλιού. Βρέθηκαν επίσης στη Χοιροκοιτία αιχμές όπλων από πυριτόλιθο, πράγμα που σημαίνει ότι οι κάτοικοι του συνοικισμού ασχολούνταν και με το κυνήγι.

Βλέπε λήμμα: Χοιροκοιτία- αρχαιολογικός χώρος 

Κατά τη Χαλκολιθική Εποχή (3000 - 2500 π.Χ.) έχουμε τη δημιουργία πολυάριθμων συνοικισμών στην Κύπρο, η δε κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού συνεχίζεται και κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Ευρήματα αυτής της περιόδου, όπως πήλινα κατασκευάσματα, απεικονίζουν μεταξύ άλλων και σκηνές αγροτικής ζωής, όπως όργωμα με βόδια και καλλιέργειες.

Βλέπε λήμμα: Χαλκός και Κύπρος

Ο χαλκός, που ανακαλύφθηκε στην Κύπρο γύρω στα 2500 π.Χ. συνέβαλε αποφασιστικά στην οικονομική άνοδο των Κυπρίων, αλλά και προκάλεσε το ενδιαφέρον ισχυρών γειτόνων για το νησί. Η εξαγωγή χαλκού στις γύρω χώρες συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη του εμπορίου μεταξύ Κύπρου και Συρίας, Αιγύπτου, Μ. Ασίας, Κρήτης, Φοινίκης. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού αν και το κύριο εξαγωγικό είδος της Κύπρου ήταν το πολύτιμο αυτό μέταλλο, η οικονομία του νησιού δεν έπαψε να βασίζεται και στη γεωργία, όπως εξάλλου συνέβαινε και στις εποχές που ακολούθησαν. Η ανάπτυξη της γεωργίας, μαζί με την εκμετάλλευση του ορυκτού και δασικού πλούτου του νησιού, και κατ' ακολουθίαν η ανάπτυξη του εμπορίου, ήσαν οι βασικοί παράγοντες για την οικονομική ευρωστία της Κύπρου που συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες, κατά τους οποίους αγροτικοί οικισμοί εξελίχθηκαν σε μεγάλες όσο και σημαντικές πόλεις. Κατά την Αρχαιότητα η Κύπρος ήταν χωρισμένη σε διάφορα βασίλεια.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια