Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στη διοικητική έκταση του χωριού Πραστειόν της επαρχίας Πάφου, και πολύ κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα της Καρόνος, έγιναν το 1992 και το 1993 αρχαιολογικές έρευνες σε τρεις τοποθεσίες (περιοχές 1,2 και 3). Βρέθηκαν κατάλοιπα προϊστορικής κατοίκησης, κυρίως στους χώρους 1 και 3.

Οι ανασκαφές έγιναν από την Αρχαιολογική Αποστολή του Πανεπιστημίου Brock του Καναδά υπό τη διεύθυνση του καθηγητή David W. Rupp.

Οι κύριοι στόχοι του Σχεδίου ήταν να διερευνηθεί η φύση και η έκταση της ανθρώπινης παρουσίας και η χρήση πόρων στη δυτική Κύπρο γενικά και του υδρογραφικού λεκανοπεδίου του ποταμού Διαρίζου ειδικά, από το 4200 μέχρι το 2200 περίπου π.Χ. Η τοποθεσία του χώρου στην ενδοχώρα (περίπου 17 χιλιόμετρα από την ακτή) προσφέρει στους αρχαιολόγους που ασχολούνται με την Προϊστορική περίοδο στο νησί, μία εξαιρετική ευκαιρία για σύγκριση και αντιπαράθεση των καταλοίπων με άλλα από παλαιότερα ανασκαμμένους χώρους της Χαλκολιθικής περιόδου που βρίσκονται κοντά στην ακτή, όπως οι Κισσόνεργα- Μοσφίλια, Λέμπα-Λάκκους, Σουσκιού-Λαόνα και Βαθύρκακας και Έρημη-Παμπούλα.

Η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε δύο μικρούς οικισμούς που και οι δύο φαίνεται να χρονολογούνται στη Μέση Χαλκολιθική περίοδο. Οι δοκιμαστικές τάφροι που ανοίχθηκαν στην περιοχή 1 (πάνω αμπελώνας), έφεραν στο φως μία σειρά διαβρωμένων αυλακιών σκαμμένων πάνω στον μαλακό φυσικό αργιλλασβεστώδη βράχο και διέφεραν στο μέγεθος. Ήσαν γεμάτα με χώμα που δημιουργήθηκε από τα υπολείμματα ενός οικισμού της Μέσης Χαλκολιθικής περιόδου. Η χωμάτινη «γέμιση» περιείχε μεγάλο αριθμό κεραμεικών θραυσμάτων, αποκομμάτων λίθινων εργαλείων και κομμάτια από ζωικά οστά καθώς επίσης και λίθων από τα θεμέλια των λιθοδομών διαφόρων κτιρίων του οικισμού.

Αμέσως εφαπτόμενα των ερειπίων της νότιας πλευράς του μοναστηριού εντοπίστηκαν και άλλα θαμμένα κατάλοιπα.

Στις δοκιμαστικές τάφρους που ανοίχθηκαν στην περιοχή 3 (κάτω αμπελώνας), υπήρχαν σειρές επάλληλων διαβρωμένων στρωμάτων. Στα στρώματα αυτά βρέθηκαν αρκετά κομμάτια από δουλεμένο πικρόλιθο. Η ανασκαφική έρευνα έδειξε ότι η σημερινή σχετικά επίπεδη τοπογραφία του αμπελώνα ήταν πολύ διαφορετική κατά την Αρχαιότητα. Κάποτε υπήρχε ένα αρκετά μεγάλο φαράγγι και πιθανό ρυάκι ή μικρή λίμνη. Δεν είναι ξεκάθαρο πότε άρχισε η διάβρωση των οικισμών αυτών της Μέσης Χαλκολιθικής περιόδου. Το πρώτο επεισόδιο ίσως να συνέβη κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού (γύρω στα 1800-1600 π.Χ.). Η παρουσία κεραμεικών οστράκων της Κυπρο-Αρχαϊκής περιόδου (γύρω στα 700-500 π.Χ), ίσως να μαρτυρεί το πρώτο μεγάλο επεισόδιο διάβρωσης και στη συνέχεια καταστροφής των

οικισμών. Κατά τη διάρκεια της Πρωτοβυζαντινής περιόδου, γύρω στο 350- 650 μ.Χ., πρέπει να έγινε ένα άλλο μεγάλο επεισόδιο διάβρωσης.

Οι ανασκαφικές εργασίες και η έρευνα του 1992 και του 1993 από τα μέλη του Σχεδίου της Δυτικής Κύπρου, έχουν δώσει σημαντική νέα μαρτυρία τόσο για τη διάπλαση του τρόπου ζωής και την υλική καλλιέργεια των κατοίκων του δυτικού τμήματος του νησιού κατά τη Μέση Χαλκολιθική περίοδο, όσο και για τις πιθανές ανθρώπινες και φυσικές διαδικασίες που έχουν δημιουργήσει τη σημερινή τοπογραφία του μέσου τμήματος του ποταμού Διαρίζου μέσα στις πέντε τελευταίες χιλιετηρίδες π.Χ.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια