Πιλοτί Εμμανουέλ
Βενετικής καταγωγής έμπορος και συγγραφέας του 14ου-15ου αιώνα, που επισκέφθηκε την Κύπρο και έγραψε γι’ αυτήν. Ο Πιλοτί καταγόταν από οικογένεια Βενετών αστών της Κρήτης, και στην Κρήτη γεννήθηκε το 1371.
Έζησε 22 χρόνια στην Αίγυπτο (1396-1438), ασχολούμενος με το εμπόριο, διετέλεσε μάλιστα και διαπιστευμένος εκεί αρχηγός της κοινότητας των Βενετών εμπόρων του Καΐρου και της Αλεξανδρείας. Υπό την ιδιότητά του αυτή, ανέλαβε και εξετέλεσε διάφορες αποστολές. Το 1420 ή λίγο αργότερα, εγκαταστάθηκε στην Ιταλία. Στην Αίγυπτο ταξίδεψε ξανά το 1426, χρόνο της εισβολής στην Κύπρο των Αιγυπτίων και της αιχμαλωσίας του βασιλιά της Κύπρου Ιανού. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ο Πιλοτί επισκέφθηκε την Κύπρο (ίσως όχι μία μόνο φορά), διότι προφανώς επισκέφθηκε το νησί, ή τουλάχιστον την Αμμόχωστο, της οποίας τον εμπορικό δρόμο περιγράφει και στην οποία άκουσε παλαιές διηγήσεις από γέροντες.
Στην Ιταλία, μετά την εγκατάστασή του εκεί, άρχισε τη συγγραφή ενός κειμένου, στη λατινική γλώσσα, όχι απλώς ταξιδιωτικού αλλά εμπλουτισμένου και με ιστορικές αναφορές και με παρατηρήσεις πολιτικού-στρατιωτικού περιεχομένου, με μαρτυρίες και με αφηγήσεις, ακόμη, γεγονότων στα οποία ο ίδιος υπήρξε αυτόπτης μάρτυς ή τα οποία άκουσε από αυτόπτες μάρτυρες.
Ο Εμμανουέλ Πιλοτί είχε συλλάβει (ή υιοθετήσει) την ιδέα ότι η Αλεξάνδρεια θα έπρεπε να καταληφθεί, με μία εκστρατεία, από τους Χριστιανούς, ως πολύ σημαντική για τα εμπορικά και οικονομικά συμφέροντα της Δύσης, αλλά και για άλλους λόγους. Το κείμενό του συνεπώς, που το τελείωσε το 1438, είχε ως κύριο στόχο να υποβάλει αυτή την ιδέα στον πάπα Ευγένιον Δ' (1431-1447). Επίσης ο Πιλοτί, θορυβημένος προφανώς από τις αποτυχίες του βασιλιά της Κύπρου Ιανού το 1425-1426 και από την υποτέλεια (από το 1426) του βασιλείου της Κύπρου στον σουλτάνο της Αιγύπτου, υποβάλλει και την εισήγηση ότι η Κύπρος θα έπρεπε να καταληφθεί και να κατέχεται από κάποιους πραγματικά ισχυρούς ηγεμόνες της χριστιανικής Ευρώπης.
Το πρωτότυπο κείμενο του Πιλοτί δεν σώθηκε. Σώθηκε όμως μία γαλλική μετάφρασή του, που πρωτοεκδόθηκε το 1958.
Σχετικά με την Κύπρο, ο Εμμανουέλ Πιλοτί αναφέρεται ιδιαίτερα στην Αμμόχωστο (που την εποχή εκείνη είχε αποσπασθεί ήδη από το μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου — από το 1373 — και ευρισκόταν υπό την κατοχή των Γενουατών) και στις εμπορικές της δυνατότητες, στην παλαιότερη αίγλη της, κάνει επίσης αναφορές σε μερικά φημισμένα προϊόντα της Κύπρου τότε (λ.χ. καμηλωτά υφάσματα) και παραθέτει γεγονότα ιστορικής σημασίας της περιόδου της Φραγκοκρατίας.
Ο Εμμανουέλ Πιλοτί πέθανε στην Ιταλία λίγο μετά το 1441.