Παναγία
Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, που δεν υφίσταται σήμερα. Βρισκόταν στην κεντρική Μεσαορία. Σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου (όπως εκείνος του Abraham Ortelius του 1573) ο οικισμός ευρίσκεται σημειωμένος ως Panaia, στα ανατολικά της Αθηένου (Atirna), δίπλα από τα χωριά Αγλάσυκα (Aglasica), Πιστάτζ΄ιν (Pistachi), Μακράσυκα (Marasica) και άλλα.
Το χωριό βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Panaia στη Μεσαορία, ανατολικότερα του χωριού Αθηένου (λ.χ. χάρτης του Abraham Ortelius, 1573).
Ο ιστορικός του 16ου αιώνα Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει οικισμό με την αυτή ονομασία, Panaia, που ήταν φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Κατά την αναδιανομή των φέουδων που έγινε από τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, το φέουδο αυτό παραχωρήθηκε σε δύο άτομα, στον Αλφόνσο Ριμπέρα και στον γαμπρό του Αρίκο ντ΄ Αλβέτ. Οι ίδιοι είχαν πάρει τότε και τα χωριά Λύση και Άγιος Θεόδωρος.
Ο οικισμός προφανώς πήρε το όνομά του από την Παναγία, μαρτυρείται μάλιστα ότι και ο ναός του χωριού αυτού ήταν αφιερωμένος στην Παναγία, της οποίας εικόνα διασώθηκε και μεταφέρθηκε στον ναό της Λύσης (Ν.Γ.Κυριαζής, "Τα Χωριά της Κύπρου», 1952, σ. 145). Μετά τη διάλυση του οικισμού αυτού, που θα πρέπει να είχε συμβεί κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής της Κύπρου, η ονομασία του παρέμεινε ως ονομασία της περιοχής στην οποία ευρισκόταν. Ο οικισμός Παναγία δεν φαίνεται να υπήρξε ποτέ μεγάλος και σημαντικός.