Πυλιώτης Αχιλλέας
Λογοτέχνης. Γεννήθηκε το 1923 στο χωριό Ορμίδεια της επαρχίας Λάρνακας, μεγάλωσε όμως στο χωριό Πύλα, το χωριό της μητέρας από όπου και πήρε το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αχιλλέας Ιωάννου.
Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια ρίχτηκε στη βιοπάλη, ασκώντας διάφορα επαγγέλματα.
Έζησε από νεαρή ηλικία σε συνθήκες φτώχιας και κοινωνικής αδικίας και από νωρίς μπήκε στους δρόμους της βιοπάλης. Αυτά τον οδήγησαν να στρατευτεί στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και λευτεριά της Κύπρου και να ενταχθεί στο λαϊκό κίνημα της Κύπρου και το ΑΚΕΛ.
Βλέπε λήμμα: ΑΚΕΛ
Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αχιλλέας Πυλιώτης ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, εντάχθηκε στο Κυπριακό Σύνταγμα για να πολεμήσει.
Βλέπε λήμμα: Κυπριακό Σύνταγμα
Με την ήττα του φασισμού, ο Αχιλλέας Πυλιώτης πρωτοστάτησε στον αγώνα που έδωσαν οι ΑΚΕΛιστές για την αποστράτευση των Κυπρίων πολεμιστών, τους οποίους οι Άγγλοι αποικιοκράτες ήθελαν να χρησιμοποιήσουν ενάντια στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που ξέσπασαν μεταπολεμικά. Σ’ αυτή τη φάση διαδραματίστηκαν και τα γεγονότα του Βαρωσιού, όπου οι Κύπριοι στρατιώτες αρνήθηκαν να δεχθούν τη μεταφορά τους στο εξωτερικό και οι Βρεττανοί απάντησαν με τα όπλα σκοτώνοντας το λοχία Τάκη Κυθραιώτη και τραυματίζοντας άλλους. Στις 12 του Οκτώβρη του 1945, εκατοντάδες στρατιώτες με αρχηγό τον Πυλιώτη, βγαίνουν από τους στρατώνες και κατεβαίνουν σε πορεία προς τη Λεμεσό για να τιμήσουν το νεκρό σύντροφο, τραγουδώντας αντιφασιστικά τραγούδια, που σήμανε την αρχή του αγώνα για αποστράτευση.
Βλέπε λήμμα: Ένωση Κυπρίων Αποστράτων
Την επόμενη μέρα ο λόχος του Πυλιώτη κλήθηκε να αναχωρήσει για το εξωτερικό, αλλά ο μεγάλος όγκος του λόχου αρνήθηκε, προκαλώντας την αγανάκτηση των Βρετανών αξιωματικών. Όταν μάλιστα κατέφτασαν Ινδοί στρατιώτες για να τους αναγκάσουν να επιβιβαστούν στα αυτοκίνητα, οι Κύπριοι απάντησαν με τραγούδια και συνθήματα. Οι στρατιώτες δήλωσαν ότι θα πάνε πεζοί στο λιμάνι της Αμμοχώστου κι έτσι άρχισε η ιστορική πορεία των 208 του λόχου 1015, ανάμεσα τους και 6 Τουρκοκύπριοι, με αρχηγό τον Αχιλλέα Πυλιώτη. Η διήμερη αυτή πορεία, από τη Λεμεσό στη Δεκέλεια, μετατράπηκε σε μια παλλαϊκή αντιαποικιακή εκδήλωση, αφού σε κάθε πόλη και χωριό που έμπαιναν γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό από τον κόσμο. Μπροστά στο ξεσηκωμό που προκαλούσε η «πορεία των 208» οι Άγγλοι αναγκάστηκαν να αναθεωρήσουν τα σχέδια τους και να μεταφέρουν τους στρατιώτες πίσω στη Λεμεσό, θέτοντας τους υπό περιορισμό. Έτσι οι στρατιώτες, μαζί τους και ο Πυλιώτης, καταδικάστηκαν σε ανυπακοή και παραπέμθηκαν σε στρατοδικείο, το οποίο έκρινε 1 με 3 χρόνια φυλάκιση με καταναγκαστικά έργα και μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο στις φυλακές της Αλ μάζα. Εκεί ο Πυλιώτης έγραψε τα πρώτα ποιήματα του, της ποιητικής συλλογής «Αφουγκραστείτε».
Στην πρώτη αυτή ποιητική του συλλογή (εκδόθηκε το 1955), μετάφρασε σε στρατευμένους στίχους τα προσωπικά του βιώματα από την περίοδο του πολέμου και παράλληλα εξύμνησε τον αγώνα των λαϊκών κινημάτων της Κύπρου, της Ελλάδας κι ολόκληρου του κόσμου. Γράφει για τη θυσία του Μπελογιάννη και το 1955 βραβεύτηκε από το Διεθνές Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία για το ποίημα του «Το ρώτημα».
Το 1959 εκδόθηκε η δεύτερη ποιητική του συλλογή «Φωνή μεσ’ απ’ τη γη μας», ανήμερα της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Κύπρου, η οποία περιλαμβάνει βιώματα από τον αντιαποικιακό αγώνα.
Από το 1959 κι έπειτα, η πνευματική δραστηριότητα του Πυλιώτη είναι άμεσα συνδεδεμένη με το περιοδικό «Νέα Εποχή», στο οποίο διετέλεσε υπεύθυνος συντάκτης και αργότερα διευθυντής, θέση που κατείχε για σαράντα συνεχόμενα έτη.
Βλέπε λήμμα: Νέα Εποχή
Ο Αχιλλέας Πυλιώτηςπρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία ως διηγηματογράφος. Το πρώτο του διήγημα, Ο Χρήστος, δημοσιεύθηκε στο αξιόλογο λογοτεχνικό περιοδικό Κυπριακά Γράμματα το 1943. Εκτός από διηγήματα έγραψε ποίηση, μελέτες, άρθρα, κι ασχολήθηκε και με την κριτική, ιδίως κριτική βιβλίου και θεάτρου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Κυπρίων Λογοτεχνών και μέλος του διοικητικού της συμβουλίου κατά την περίοδο 1961-1964. Επίσης υπήρξε μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής γραμμάτων του υπουργείου Παιδείας (1974-1976), μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, γραμματέας της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου και γραμματέας του Κυπροσοβιετικού Συνδέσμου Φιλίας.
Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές:
1. Ἀφουγκραστεῖτε (1955).
2. Φωνή μέσ' ἀπ’ τή γῆ μας (1959).
Εξέδωσε επίσης τη μελέτη του: Τεύκρος Ανθίας, ένας γεννημένος ποιητής (1970, ανάτυπο από το περιοδικό Νέα Εποχή).
Ποιήματά του περιελήφθησαν σε ανθολογίες και μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες. Τα περισσότερα δημοσιεύματά του βρίσκονται στις σελίδες του σημαντικού λογοτεχνικού περιοδικού Νέα Εποχή, που διευθυνόταν από τον ίδιο.
Πέθανε στη Λευκωσία το 1998.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια