Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Πανελλήνιοι αγώνες της Αρχαιότητας που γίνονταν στους Δελφούς προς τιμήν του Πυθίου Απόλλωνος. Σε αρχαίες επιγραφές αναφέρονται τα ονόματα δυο Κυπρίων Πυθιονικών που κατάγονταν από τη Σαλαμίνα. Ο ένας ήταν ο Δημήτριος Σαλαμίνιος, αθλητής δρόμων και πεντάθλου και ο πυθαύλης Πόπλιος Αίλιος Αιλιανός.

Τα Πύθια είχαν πανελλήνια εμβέλεια και αποτελούσαν την πιο σημαντική εκδήλωση μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Περιελάμβαναν μουσικούς και αθλητικούς αγώνες.

Σύμφωνα με την μυθολογία, ο θεσμός των Πυθίων ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Απόλλωνα, όταν αυτός νίκησε τον δράκο Πύθωνα. Στην αρχή διοργανώνονταν κάθε οκτώ χρόνια και περιλάμβαναν αποκλειστικά μουσικούς αγώνες. Με την πάροδο των ετών καθιερώθηκαν στο πρόγραμμα και αθλητικοί αγώνες ενώ μετά τον πρώτο Ιερό Πόλεμο (συγκεκριμένα από το 582 π.Χ. και έπειτα) διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια. Οι Ολυμπιακοί αγώνες διοργανώνονταν με την πρώτη πανσέληνο του θερινού ηλιοστασίου, ενώ τα Πύθια ακολουθούσαν το καλοκαίρι μετά από την πάροδο τριών ετών.

Βλέπε λήμμα: Ολυμπιακοί αγώνες

Ο θεσμός των Πυθίων ήταν σεβαστός σε όλη την Ελλάδα, αφού από όλες τις πόλεις έφταναν αθλητές που εκπροσωπούσαν την πατρίδα τους, και θεατές που ήθελαν να θαυμάσουν τους αγώνες.Οι προετοιμασίες για τους αγώνες ξεκινούσαν έξι μήνες πριν. Εννέα πολίτες των Δελφών, οι Θεωροί, επισκέπτονταν τις ελληνικές πόλεις για να ανακοινώσουν την έναρξη των αγώνων, προσκαλώντας αθλητές, και για να κηρύξουν την Ιερομηνία, την περίοδο της Ιερής Εκεχειρίας που θα διαρκούσε τρεις μήνες.

Βλέπε λήμμα: Δελφοί και Κύπρος

Σε περίπτωση που μια πόλη εμπλεκόταν σε πόλεμο ή βιαιοπραγίες κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας, της απαγορευόταν η είσοδος στο Ιερό και στο Μαντείο, αλλά και η συμμετοχή πολιτών της στους αγώνες. Την ευθύνη για την εποπτεία της οργάνωσης των αγώνων είχαν οι ιερομνήμονες. το ακριβές όμως πρόγραμμα αλλά και η διάρκεια των αγώνων δεν είναι γνωστά. Κατά την έναρξη πραγματοποιούνταν κάποιες ιεροτελεστίες, που ενδεχομένως διαρκούσαν τρεις μέρες, στη συνέχεια διεξάγονταν οι μουσικοί αγώνες και τέλος οι λεγόμενοι γυμνικοί αγώνες στους οποίους συμμετείχαν άνδρες αλλά και παιδιά. Πραγματοποιούνταν επίσης και ιππικοί αγώνες, αρχικά στο Κρισαίο πεδίο και από το 450 π.Χ. και έπειτα στο στάδιο, μαζί με τα υπόλοιπα αγωνίσματα. Δικαίωμα συμμετοχής είχε κάθε Έλληνας που είχε γεννηθεί ελεύθερος, ενώ οι «Βάρβαροι» και αυτοί που είχαν πέσει σε σοβαρό αμάρτημα ή είχαν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα αποκλείονταν από τους αγώνες. Τα βραβεία ήταν τιμητικά, και συγκεκριμένα ένα στεφάνι φτιαγμένο από δάφνη ή φοίνικα. Παράλληλα, τα ονόματα των νικητών γράφονταν σε πίνακες. Ο βοιωτός ποιητής Πίνδαρος, γνωστός για τα Επινίκιά του, τους ύμνους δηλαδή προς τους νικητές των μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων της ύστερης αρχαϊκής και της πρώιμης κλασικής εποχής, συνέθεσε 12 συνολικά Πυθιόνικους, που μας διαφωτίζουν κάπως για το περιεχόμενο και τις τελετουργίες των αγώνων.

Ο θεσμός των Πυθίων μετονομάστηκε κατά την ρωμαιοκρατία σε Πύθια-Ρωμαία ενώ καταργήθηκαν οριστικά το 394 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Μέγα Θεοδόσιο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια