Πορφύριος Τύριος

Image

Συγγραφέας του 3ου αιώνα μ.Χ. (233-301), μαθητής του Πλωτίνου και νεοπλατωνικός φιλόσοφος. Γεννήθηκε στην Τύρο της Φοινίκης. Εκτός από μια βιογραφία του δασκάλου του έγραψε επίσης Ἱστορία τῆς Φιλοσοφίας, η οποία περιλαμβάνει και τον βίο του Πυθαγόρα, μια εισαγωγή στο Ὄργανον του Αριστοτέλη και άλλα.

 

Στο έργο του Περί ἀποχῆς ἐμψύχων περιλαμβάνονται και πληροφορίες για την Κύπρο. Η σημαντικότερη απ’ αυτές αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι Κύπριοι υιοθέτησαν τη σαρκοφαγία κατά τις θυσίες. Ο Πορφύριος αντλεί την πληροφορία από τον Ασκληπιάδη τον Κύπριο, συγγραφέα, μεταξύ άλλων, και του έργου Περί Κύπρου καί Φοινίκης.

 

Ως την εποχή του Πυγμαλίωνος*, σημειώνει ο Πορφύριος, δεν γίνονταν στην Κύπρο θυσίες ζώων κι ούτε οι κάτοικοι έτρωγαν το κρέας τους. Κάποτε όμως άρχισαν να θυσιάζουν ζώα, αλλά τα έκαιγαν ολόκληρα στον βωμό. Σε κάποια θυσία, ενώ καιγόταν το σφάγιο, έπεσε ένα κομμάτι κρέας. Ο ιερέας το σήκωσε για να το βάλει στον βωμό, επειδή όμως κάηκε το χέρι του, έφερε ασυναίσθητα τα δάχτυλά του στο στόμα. Η γεύση του άρεσε και παρασύρθηκε να φάει από το κρέας της θυσίας δίνοντας και στη γυναίκα του. Όταν το έμαθε ο Πυγμαλίων, θανάτωσε και τους δυο, ρίχνοντάς τους σε γκρεμό και ανέθεσε την ιεροσύνη σε άλλον. Κι αυτός όμως έπεσε στην ίδια αμαρτία και θανατώθηκε. Με τον καιρό ωστόσο οι αντιδράσεις στην πράξη αυτή αμβλύνθηκαν και οι Κύπριοι έτρωγαν κρέατα θυσιών χωρίς καμιά τιμωρία.

 

Αλλού ο Πορφύριος γράφει ότι στην κυπριακή Σαλαμίνα, κατά τον μήνα Αφροδίσιον, θυσιαζόταν άνθρωπος στην Άγραυλον και τον Διομήδη, που είχαν τον ναό τους στον ίδιο περίβολο με τον ναό της Αθηνάς. Αυτόν που θα θυσιαζόταν τον οδηγούσαν στον βωμό έφηβοι. Κι αφού έκανε τρεις γύρους γύρω από τον βωμό, ο ιερέας τον χτυπούσε στο στομάχι με λόγχη και τον έκαιγε ολόκληρο στη φωτιά. Τον βάρβαρο αυτόν θεσμό κατάργησε ο βασιλιάς της Κύπρου Δίφιλος, ο οποίος έζησε στα χρόνια του Σέλευκου του Θεολόγου, αντικαθιστώντας τις ανθρωποθυσίες με θυσίες βοδιών. Σχετικά πάλι με τις θυσίες, ο Πορφύριος προσθέτει ότι ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Κύπρο ούτε στη Φοινίκη θυσιάζονταν ελέφαντες ή καμήλες γιατί δεν υπήρχαν εκεί τέτοια ζώα. Σε άλλο επίσης σημείο του έργου του παραθέτει στίχους του Εμπεδοκλή, οι οποίοι μαρτυρούν ότι στην Κύπριν Αφροδίτη δεν γίνονταν θυσίες ζώων.

 

Τέλος αναφέρει ως βασιλιάδες της Κύπρου τους Πτολεμαίους Αλέξανδρο και Σωτήρα, που βασίλεψαν στο νησί μεταξύ 113 και 88 π.Χ.