Πομφόλυξ

Image

Μαλακή λευκή ουσία που βγαίνει από την καμίνευση του χαλκού ή της καδμείας. Η πομφόλυξ (οξείδιον του ψευδαργύρου) παραγόταν σε μεγάλες ποσότητες στα χαλκωρυχεία της Κύπρου, από όπου ο Γαληνός* πήρε δείγμα, μαζί με άλλα ορυκτά, για φαρμακευτικούς σκοπούς.

 

Ο ίδιος ο Γαληνός, στο έργο του Περί τῆς τῶν ἁπλῶν φαρμάκων κράσεως καί δυνάμεως, περιγράφει την παρασκευή της πομφόλυγος, που την παρακολούθησε σε κυπριακό μεταλλείο: Μέσα σε ένα δωμάτιο ρίχνονταν κομμάτια καδμείας στη φωτιά και η καπνιά που ανέβαινε κολλούσε στη στεγανή οροφή και δημιουργούσε την πομφόλυγα. Κατά τον Διοσκουρίδη, στο έργο του Περί ὕλης ἰατρικῆς*, η κυπριακή πομφόλυξ πρέπει να θεωρείται η καλύτερη. Όταν ανακατευθεί με ξύδι πολτοποιείται, έχει οσμή χαλκού, χρώμα που μοιάζει με σκουριά και γεύση βορβόρου.

 

Σχετικά με τις θεραπευτικές ιδιότητες της πομφόλυγος ο Γαληνός, στο ίδιο έργο του, γράφει ότι είναι το καλύτερο φάρμακο για καυτηριάσεις, δεν καίει και είναι κατάλληλη για τα καρκινώδη έλκη και όλα τα άλλα κακοήθη. Αναμειγνύεται ακόμη στα κολλύρια που γίνονται για τα μάτια που τρέχουν και για τις φουσκάλες των ματιών καθώς και για τα έλκη του πρωκτού και των γεννητικών οργάνων.

 

Για την άριστη ποιότητα της κυπριακής πομφόλυγος και τον τρόπο παρασκευής της γράφει και ο Πλίνιος* στη Φυσική Ιστορία του.