Ποταμός Αγίου Μηνά
Ο ποταμός του Αγίου Μηνά είναι το τμήμα του ποταμού που πηγάζει από το δάσος του Μαχαιρά και φθάνει μέχρι τη Χοιροκοιτία. Το υπόλοιπο τμήμα από τη Χοιροκοιτία μέχρι τη θάλασσα είναι γνωστό ως ποταμός του Μαρωνιού. Συχνά ολόκληρος ο ποταμός ονομάζεται ποταμός του Μαρωνιού.
Ο ποταμός, του οποίου το μήκος είναι 20 περίπου χμ., έχει μια λεκάνη απορροής 50,6 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Από τα βουνά του Μαχαιρά ακολουθεί νοτιοανατολική κατεύθυνση μέχρι τη Χοιροκοιτία. Κυλά πάνω από τα ανθεκτικά πυριγενή πετρώματα του διαβάση και των λαβών, ενώ από τα νοτιοδυτικά του χωριού Κάτω Δρυς μέχρι τη Χοιροκοιτία περνά πάνω από τις κρητίδες και τις μαργαϊκές κρητίδες του σχηματισμού Λευκάρων. Είναι από τη Χοιροκοιτία προς τη θάλασσα που αλλάζει πορεία, ακολουθώντας νότια κατεύθυνση, στην αρχή μέχρι το Μαρώνι και νοτιοανατολική από το Μαρώνι μέχρι τη θάλασσα.
Η μέση ετήσια βροχόπτωση που δέχεται η κοίτη του ποταμού από τις πηγές μέχρι τη Χοιροκοιτία, κυμαίνεται μεταξύ 450 και 800 χιλιοστομέτρων.
Το άνω μέρος της κοιλάδας του ποταμού διασχίζει μεγάλες εκτάσεις από χαμηλή άγρια φυσική βλάστηση και μόνο κοντά στη Βαβατσινιά συναντά αμπέλια. Εκτός από λίγες αρδευόμενες εκτάσεις κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Μηνά, η υπόλοιπη έκταση είναι καλλιεργημένη με σιτηρά, χαρουπιές και ελιές.
Η κοιλάδα του ποταμού συνέβαλε στην ανάπτυξη του συγκοινωνιακού δικτύου μεταξύ αρκετών χωριών. Ο δρόμος Χοιροκοιτίας - Κάτω Δρυ και πιο πέρα μέχρι το μοναστήρι του Αγίου Μηνά ακολουθεί την κοιλάδα του ποταμού και των παραποτάμων του.
Όμως ο ποταμός είναι στενά συνυφασμένος με το νεολιθικό συνοικισμό της Χοιροκοιτίας. Ο συνοικισμός είναι τοποθετημένος στην όχθη του ποταμού, σε μια πλαγιά. Οι κυκλικές κατοικίες χτίστηκαν από την ασβεστόπετρα των κρητίδων από τους γύρω λόφους και τις σκληρές πυριγενείς κροκάλες, που κουβάλησε ο ποταμός από το βουνό. Εκτός από το νερό για τις ανάγκες των κατοίκων και των ζώων, ο ποταμός προμήθευσε και ανθεκτικές πέτρες από τα βουνά που χρησίμευσαν για τα πρώτα εργαλεία.
Ο ποταμός πήρε, προφανώς, το όνομά του από το μοναστήρι του Αγίου Μηνά, που βρίσκεται κάπου στο μέσο της διαδρομής του.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια