Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο περίφημος φιλόσοφος και συγγραφέας της ελληνικής Αρχαιότητας γεννήθηκε στην Αθήνα το 427 π.Χ. Στην αρχή ασχολήθηκε με την ποίηση, όταν όμως, το 407, γνώρισε τον Σωκράτη, στράφηκε προς τη φιλοσοφία. Ταξίδεψε αρκετές φορές και επισκέφθηκε την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία. Στις Συρακούσες της Σικελίας προσπάθησε να εφαρμόσει, χωρίς επιτυχία, τις πολιτειακές του θεωρίες. Μετά το πρώτο του ταξίδι (389-387) ίδρυσε στην Αθήνα την Ακαδημία, φιλοσοφική σχολή όπου δίδαξε για σαράντα χρόνια ως τον θάνατό του το 347 π.Χ.

Από το συγγραφικό έργο του Πλάτωνος σώθηκαν 28 έργα, κυρίως φιλοσοφικοί διάλογοι, που τους χαρακτηρίζουν η δραματικότητα, η επιτυχημένη σκηνογραφία, η ωραία ηθογράφηοη των προσώπων και η συζητητική τέχνη και ειρωνεία του Σωκράτη. Η φιλοσοφία του Πλάτωνος είναι ηθική και μεταφυσική. Στις απόψεις του Σωκράτη για τη φύση της αρετής ο Πλάτων πρόσθεσε τις δικές του αντιλήψεις σχετικά με το θείον, την ψυχή και τη σχέση θεού και κόσμου, διαμορφώνοντας την κύρια προσφορά του στη φιλοσοφική σκέψη, τη «θεωρία των Ιδεών». Με τη θεωρία αυτή ο Πλάτων υποστηρίζει την ύπαρξη ενός νοητού, πραγματικού, υπερουράνιου τόπου και κόσμου, πρότυπου του αισθητού κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε, καθώς και την αθανασία της ψυχής. Στη «θεωρία των Ιδεών» στηρίζονται και οι πολιτειακές απόψεις του Πλάτωνος: η προκοπή και η ευδαιμονία μιας πολιτείας στηρίζονται στο ήθος, στις αρετές των πολιτών, που συνοψίζονται στην αρετή της δικαιοσύνης. Με τον ιδεαλισμό του, την αντίληψη της ύπαρξης ενός νοητού αιώνιου κόσμου πέρα απ’ τη ρευστότητα του κόσμου των αισθήσεων, και με την αντίληψή του για τον θεό και την ηθική, ο Πλάτων άσκησε τεράστια επίδραση στη φιλοσοφική και θρησκευτική σκέψη της ανθρωπότητας από την εποχή του ως τις μέρες μας. Στον Πλάτωνα αποδίδονται μερικά επιγράμματα στα οποία μιλά για την «Κύπριν» και την «Παφίαν» Αφροδίτη. Σε ένα από αυτά βάζει τη γνωστή εταίρα της Αρχαιότητας Λαΐδα να προσφέρει τον καθρέφτη της στην Παφία, σε άλλο ονομάζει δυο φορές την Αφροδίτη «Παφίαν» ενώ σε ένα τρίτο, στο οποίο η Αφροδίτη διαλέγεται με τις Μούσες, η θεά ονομάζεται δυο φορές «Κύπρις». Σε ένα άλλο επίγραμμα γράφει:

Ἁ Κύπρις τάν Κύπριν ἐνί Κνίδῳ εἶπεν ἰδοῦσα˙

Φεῦ, φεῦ˙ ποῦ γυμνήν εἶδέ με Πραξιτέλης;

(Η Κύπρις όταν είδε στην Κνίδο το δικό της άγαλμα είπε: -Πώ, πώ! πού με είδε γυμνή ο Πραξιτέλης;)

Στους Νόμους (2.660ε), γράφει για τον Κύπριο βασιλιά Κινύρα* ότι ήταν μυθικός για τα πλούτη του. Στον Φαίδρο (276β), βάζει τον Σωκράτη να μιλά για τους «Αδώνιδος Κήπους» που οκτώ μέρες μετά το φύτεμα των σπόρων γίνονται ωραίοι. Σύμφωνα με τα σχόλια στον Θεόκριτο, οι «Αδώνιδος Κήποι» ήσαν σπόροι σιταριού και κριθαριού φυτεμένοι και βλαστημένοι σε πήλινα αγγεία που χρησιμοποιούνταν στις γιορτές προς τιμήν του Άδωνι*, που γίνονταν και στην αρχαία Κύπρο.

Στο πέμπτο βιβλίο των Νόμων (738β-738γ), αναφερόμενος στους οικισμούς νέων πόλεων, γράφει ότι όταν οι άνθρωποι ιδρύουν νέες πόλεις, κάμνουν, εκτός από τις θυσίες που συνήθιζαν στη μητρόπολή τους, και «κυπριακές θυσίες», χωρίς όμως να εξηγεί τι ήσαν οι θυσίες αυτές. Σε άλλο έργο του, τον Μενέξενο (241 ε), υποστηρίζει ότι πρέπει να οφείλεται ευγνωμοσύνη στους Αθηναίους που, με τις εκστρατείες τους στην Κύπρο και σε πολλά άλλα μέρη, έκαμαν τον βασιλιά της Περσίας να φοβάται για τη σωτηρία του και έτσι να αποφεύγει να κάνει σχέδια για καταστροφή των Ελλήνων.

Τέλος από πληροφορία του Πλουτάρχου (Ἠθικά, 1034 f) ο Κύπριος φιλόσοφος Ζήνων * ο Κιτιεύς έγραψε Πολιτείαν ως απάντηση στο ομώνυμο έργο του Πλάτωνος.