Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Πλατάνι- Platani. Χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου, περί τα 38 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής περιοχή της Κύπρου. Γειτονεύει με μερικά άλλα επίσης αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, όπως η Μελούντα, η Άρτεμη και ο Άγιος Ιάκωβος.

Το Πλατάνιν είναι κτισμένο στη νότια πλευρά του Πενταδάκτυλου, σε μέσο υψόμετρο 270 μέτρων. Το ανάγλυφο στην περιοχή του έχει μια κλίση προς τα νότια. Στα βόρεια του οικισμού, μέσα στο δάσος της Καντάρας, το υψόμετρο φθάνει τα 740 μέτρα (κορφή Όλυμπος), μειώνεται στα 270 μέτρα κοντά στον οικισμό και στα 100 μέτρα κοντά στα νότιά του σύνορα. Το τοπίο δεν είναι μόνο επικλινές αλλά και διαμελισμένο από μικρά και μεγάλα ρυάκια που πηγάζουν από τον Πενταδάκτυλο και κυλούν νοτιότερα για να τροφοδοτήσουν άλλα μεγαλύτερα ρυάκια και ποτάμια.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του φλύσχη της Κυθρέας, οι αποθέσεις του σχηματισμού Λαπήθου (σειρά πελαγικών κιμωλιών, μαργών και ασβεστόλιθων με παρεμβολές πίλλοου λαβών και ρεολίθων), ο φλύσχης του σχηματισμού Αρδάνων-Καλογραίας, οι προσχώσεις των αναβαθμίδων και οι γύψοι του σχηματισμού Καλαβασού. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν χουμανθρακικά εδάφη (ξερορεντζίνες και ρεντζίνες). Κοντά στο χωριό και προς τα ανατολικά του υπάρχει μεγάλο σπήλαιο, του οποίου το μέγεθος και μήκος δεν έχει ακόμη μετρηθεί εφόσον δεν εξερευνήθηκε ολόκληρο. Αποτελεί αξιοθέατο και τμήμα του είναι επισκέψιμο.

Βλέπε λήμμα: Σπήλαια 

Το Πλατάνιν δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 530 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του καλλιεργούνταν, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, οι ελιές και οι χαρουπιές. Υπήρχαν επίσης αρκετές ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλαμβάνονταν από άγρια φυσική βλάστηση, κυρίως πεύκα, κυπαρίσσια, σπαλαδκιές, θυμαριές, μαζιές, σχινιές και ξισταρκές. Μέρος των κρατικών δασών της Καντάρας και του Υψαρόβουνου εμπίπτει στα διοικητικά όρια του χωριού.

Σχετικά ανεπτυγμένη, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, ήταν η κτηνοτροφία του χωριού.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, το Πλατάνιν συνδέεται στα βορειοανατολικά με το χωριό Μάντρες (περί τα 4,5 χμ.), στα βορειοδυτικά με τον δασικό σταθμό Μερσιννίκκιν (περί τα 3 χμ.) και στα νότια με το χωριό Λευκόνοικον (περί τα 9 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το χωριό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, με το ίδιο ακριβώς όνομα που προήλθε από το δέντρο πλατάνιν ή πλάτανος. Βρίσκεται δε σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Platini.

Κατά πάσαν πιθανότητα το χωριό αυτό είναι το μνημονευόμενο από τον Στέφανο Λουζινιανό (16ος αιώνας), μαζί με τον Κορνόκηπο, το Σπαθαρικόν και άλλα, όπου είχαν εγκατασταθεί κατά τα Βυζαντινά χρόνια Αρμένιοι στρατιωτικοί. Το χωριό θα πρέπει να ιδρύθηκε στο β΄ μισό του 10ου αιώνα, όταν οι Βυζαντινοί μετέφεραν στην Κύπρο Αρμενίους εποίκους, για στρατιωτικούς βασικά λόγους. Το Πλατάνιν ίσως πήρε την ονομασία του από την αρμενική πόλη Πλατάνιον που υπολογίζεται ότι βρισκόταν κοντά στη Σελεύκεια, απέναντι από την Κύπρο, απ’ όπου πιθανότατα ήλθαν στην Κύπρο οι Αρμένιοι έποικοι.

Βλέπε λήμμα: Αρμένιοι

Δεν γνωρίζουμε σε ποια οικογένεια ευγενών ανήκε το χωριό κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, οπότε αποτελούσε φέουδο. Η τουρκοποίησή του άρχισε μετά την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου (1570-71) κι ολοκληρώθηκε μάλλον κατά τα μέσα του 19ου αιώνα.

Οι Τούρκοι, στην προσπάθειά τους να εξαφανίσουν κάθε ελληνικό τοπωνύμιο από τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη, μετονόμασαν το χωριό σε Cinarli, που σημαίνει ακριβώς πλάτανος.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια