Πιστάτζιν

Image

Μεσαιωνικός οικισμός της Κύπρου, που διαλύθηκε και δεν υφίσταται πλέον. Κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια ήταν φέουδο κι αναφέρεται ως Pistachia. Σε χάρτη της περιόδου της Βενετοκρατίας ευρίσκεται σημειωμένος ως Pistachi, κοντά στο επίσης μεσαιωνικό χωριό Aglasica (Αγλάσυκα) στη Μεσαορία. Κατά τον ντε Μας Λατρί το χωριό ήταν φέουδο, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, αναφερόμενο ως Le Pistac ή και Pistaki. Η ονομασία του χωριού ήταν παλαιότερη της περιόδου της Φραγκοκρατίας, γιατί φαίνεται ότι τούτο υφίστατο και κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Η ονομασία του είναι φυτώνυμη, από το δέντρο πιστάκια (pistacia), την γνωστή σήμερα στην Κύπρο τρεμιδκιάν*.

 

Το Πιστάτζ'ιν, που αναφέρεται ως φέουδο και στις Ασσίζες, βρισκόταν σε τοποθεσία μεταξύ των χωριών Κοντέα και Κούκλια της Μεσαορίας, όπου μέχρι πρόσφατα διακρίνονταν λίγα ερείπια. Αυτά περιελάμβαναν και ερείπια της εκκλησίας του χωριού, αφιερωμένης στην Παναγία Γαλατούσα.

 

Εικόνα από την εκκλησία αυτή, με χρονολογία 1706, βρισκόταν μέχρι το 1974 στην εκκλησία της Παναγίας του χωριού Λύση. Η χρονολογία 1706 είναι, ίσως, ενδεικτική για την πιθανή εποχή ερήμωσης κι εγκατάλειψης του χωριού αυτού.

 

Τον οικισμό μνημονεύει ο ιστορικός Φλώριος Βουστρώνιος ως φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, γράφοντας την ονομασία του ως Pistachi. Αναφερόμενος στην αναδιανομή των φέουδων στην οποία είχε προβεί ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β΄ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, ο Φλώριος δίνει την πληροφορία ότι το Πιστάτζ΄ιν είχε δοθεί τότε στον αξιωματούχο Θωμά Φικάρδο, που πήρε και το χωριό Πολιτικόν.

 

Σε παλαιούς χάρτες της Κύπρου (λ.χ. χάρτης του Abraham Ortelius, 1573), το χωριό βρίσκεται σημειωμένο ως Pistachi στην πεδιάδα της Μεσαορίας, νοτιοανατολικά του χωριού Βατιλή.