Πινάς
Ή και δήμμαν (το). Κτιστός τοίχος με πέτρες και ασβεστοπηλό. Κτιζόταν βασικά από γεωργούς μέσα σε παραποτάμους. Σκοπός του ήταν να συγκρατεί την ιλύ που οι χείμαρροι έφερναν, αλλά και το χώμα των χωραφιών για να μη παρασύρεται από τα νερά. Επειδή προσετίθετο η ιλύς των ποταμών, κάθε χρόνο πρόσθεταν στον πινάν και νέο καθ’ ύψος κτίσιμο κι έτσι, αντί το νερό να παρασύρει και να καταστρέφει τα χωράφια, δημιουργούσε νέα εύφορη γη.
Όταν ο παραπόταμος ήταν στενός, ο τοίχος κτιζόταν «ξεροπέτριν» δηλαδή με πέτρες μόνο, χωρίς χρήση πηλού, γιατί δεν υπήρχε κίνδυνος να παρασυρθεί από το νερό. Το είδος αυτό του τοίχου λεγόταν δήμμαν, γιατί «έδενε» το ποταμάκι.
Τα χωράφια στους πινάδες και στα δήμματα ήσαν πολύ εύφορα γιατί λιπαίνονταν από την ιλύ αλλά και γιατί το έδαφός τους ήταν παχύ και συγκρατούσε την υγρασία. Γι' αυτό τέτοια χωράφια χρησιμοποιούνταν και για καλοκαιρινές «άνυδρες» φυτείες (όπως λουβιών, σησαμιού, βαμβακιού κλπ.). Τέτοια «παμπακοδήμματα» υπήρχαν πολλά, σε παλαιότερες εποχές, στην περιοχή των Πανάγρων, κοντά στη Μύρτου, ενώ δήμματα υπήρχαν και στην περιοχή του Κοντεμένου και σε διάφορα άλλα μέρη της Κύπρου. Επίσης πολλοί πινάες υπήρχαν στη Μεσαορία, επί των διαφόρων παραποτάμων του ποταμού Πηδκιά (Πεδιαίου).
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια