Πικραγγουρκά ή πετραγγουρκά ή αρκοπιπονιά ή πικροπαττισ΄ιά
Σικύς η κολοκυνθίς. Επιστημονική ονομασία: Citrullus colocynthis. Οικογένεια: Κολοκυνθωδών (Cucurbitaceae).
Ετήσιο άγριο φυτό που βλαστάνει κατά το Μάιο. Αρέσκεται σε υφάλμυρα και αμμώδη εδάφη, απαντάται δε στις πεδινές βασικά περιοχές, στα παράλια, στις κοίτες ποταμών, γύρω από υδατοφράκτες ή λίμνες και σε χωράφια. Είναι φυτό ερπόμενον κι ομοιάζει με την παττισι'άν (=καρπουζιά) και την πεπονιά. Οι καρποί του φυτού, στρογγυλοί, ομοιάζουν με μικρά πεπόνια ή καρπούζια. Λέγονται όμως και πικράγγουρα επειδή έχουν γεύση πικρή και αηδιαστική. Για τον ίδιο λόγο λέγονται και πικροπάττιχα (τα).
Βλέπε λήμμα: Βότανον ή βοτάνι
Στην Κύπρο, πριν ανακαλυφθούν τα σύγχρονα φάρμακα, οι καρποί του φυτού χρησιμοποιούνταν για φαρμακευτικούς σκοπούς, ως δραστικό καθαρτικό, συστηνόταν δε ιδίως κατά της βλεννόρροιας (αφροδίσιο νόσημα που στην Κύπρο είναι γνωστό ως σκουλαμέττον). Στην περίπτωση αυτή ο καρπός του φυτού κοβόταν στα δυο, αφαιρείτο τμήμα της ψίχας κι έπαιρνε τη μορφή δυο κυπέλλων. Αυτά τα γέμιζαν με νερό και μετά τη δύση του ήλιου τα εξέθεταν στη νοδκιάν (= βραδινή υγρασία) μέχρι νωρίς το πρωί (πριν βγει ο ήλιος), οπότε ο ασθενής έπινε το περιεχόμενό τους, που ήταν πολύ πικρό. Το φάρμακο αυτό έπαιρνε ο ασθενής για 8 συνεχείς ημέρες, κάθε πρωί.
Ως φαρμακευτικό, το φυτό αυτό εκαλλιεργείτο στην Κύπρο σε παλαιότερες εποχές. Την καλλιέργειά του αναφέρει ο Ιταλός συγγραφέας Tommaso Porcacchi το 1576.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
