Πετρόχορτον
Αείζωον, κοινώς αμάραντον ή και σέδον. Επιστημονική ονομασία: Sedum. Οικογένεια: Σαρκοφυλλωδών (Crassulaceae). Φυτά των οποίων το γένος περιλαμβάνει περί τα 500 είδη, εκ των οποίων τα περισσότερα ιθαγενή της βόρειας εύκρατης ζώνης, πολλά κοσμητικά και μερικά φαρμακευτικά (επουλωτικά). Στην Ελλάδα, κατά τον Π. Γεννάδιο, απαντώνται συνολικά 26 είδη, κοινώς ονομαζόμενα αμάραντα, κοχυλόχορτα, κουκκοστάφυλλα και πετρόχορτα.
Πετρόχορτα ονομάζονται επειδή συνήθως φυτρώνουν σε βραχώδεις περιοχές, σε σχισμές τοίχων ή βράχων, σε πετρώδη εδάφη και σε γκρεμούς. Στην Κύπρο απαντώνται συνολικά 8 είδη, εκ των οποίων μάλιστα τα 4 είναι ενδημικά.
Πετρόχορτον ονομάζεται στην Κύπρο κυρίως το είδος Sedum microstachyum (Σέδον το μικροστάχυον) που είναι ενδημικό. Είναι φυτό πολυετές με φύλλα σαρκώδη και τριχωτά και ρίζα κονδυλώδη. Φθάνει σε ύψος από 25 έως 40 εκ. Τα φύλλα του ξηραίνονται το καλοκαίρι και μόνο ο κορμός των ανθέων του διατηρείται. Ανθίζει μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου και δίνει άφθονα κιτρινοκαφέ άνθη σε δενδροειδή διάταξη. Φυτρώνει σε σχισμές βράχων κι απαντάται σε υψόμετρο από 1.500 έως 1.920 μέτρα.
Τα υπόλοιπα είδη είναι:
2. Sedum lampusae (Σέδον της Λάμπουσας): Είναι και το φυτό αυτό σαρκώδης όρθια πόα που φθάνει σε ύψος μέχρι και το μισό μέτρο. Τα φύλλα είναι σαρκώδη, άμισχα, απλά και ακέραια, εκείνα της βάσης μεγαλύτερα, διαταγμένα σε ρόδακα, τα ψηλότερα μικρά, επαλλάσσοντα, σχεδόν κυλινδρικά. Το φυτό ανθίζει μεταξύ Ιουνίου και Ιουλίου τα δε άνθη του είναι μικρά, ακτινόμορφα, πρασινωπά έως πρασινοκαστανά. Ο καρπός είναι σπέρματα σε θυλάκια. Ευδοκιμεί σε σχισμές βράχων, ασβεστολιθικά πετρώματα, ακόμη και σε σχισμές τοίχων, σε υψόμετρο μεταξύ 200 και 800 μέτρων. Απαντάται μόνο στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου.
3. Sedum porphyreum (Σέδον το πορφυρό): Μικρό αγριολούλουδο, ύψους έως 6 εκ. Όπως υποδηλώνει και η ονομασία του, δίνει άνθη πορφυρά. Απαντάται σε πετρώδεις περιοχές, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι σε υψόμετρο 550 μέτρων. Ενδημικό. Ανθίζει μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Έχει φύλλα σαρκώδη, απλά, ακέραια, ωοειδή, χρώματος κοκκινοπράσινου. Ο καρπός, όπως και των άλλων ειδών, είναι σπόροι σε θυλάκια. Το φυτό αυτό έχει καταγραφεί σε όλες σχεδόν τις πεδινές περιοχές της Κύπρου, με εξαίρεση την περιοχή Μόρφου.
4. Sedum cyprium (Σέδον το κύπριον): Σαρκώδης όρθια πόα που φθάνει σε ύψος μέχρι και τα 30 εκατοστά. Τα φύλλα είναι σαρκώδη, απλά, ακέραια, κοκκινωπού χρώματος. Τα φύλλα της βάσης μεγαλύτερα, γυμνά, διατεταγμένα σε ρόδακα. Τα λοιπά φύλλα μικρά, ελαφρά τριχωτά, σε σπειροειδή διάταξη. Το φυτό ανθίζει μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου και τα άνθη του είναι μικρά, κοκκινωπά ή πρασινωπά, ενώ ο καρπός είναι σπέρματα σε θυλάκια. Το φυτό ευδοκιμεί σε σχισμές βράχων, κυρίως πυριγενών, σε ξερολιθιές και σε βραχώδεις πλευρές δρόμων, σε υψόμετρο από 150 μέχρι και 1.650 μέτρα. Απαντάται κυρίως στην οροσειρά του Τροόδους, όπου κατά τόπους είναι αρκετά κοινό.
Πέραν των πιο πάνω τεσσάρων ενδημικών ειδών, απαντώνται στην Κύπρο και τα ακόλουθα:
5. Sedum sediforme: Αναπτύσσεται σε ύψος μέχρι και 60 εκ. και δίνει άνθη κίτρινα έως ασπριδερά. Απαντάται σε απότομες πλαγιές και πετρώδη ή ασβεστώδη εδάφη, μέχρι και σε υψόμετρο 900 περίπου μέτρων. Ανθίζει μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου.
6. Sedum rubens: Δεν ξεπερνά σε ύψος τα 14 εκ. Δίνει κι αυτό πορφυρά άνθη κι απαντάται σε πετρώδεις πλαγιές και τοίχους, σε υψόμετρο από 610 έως 1.370 μέτρα. Ανθίζει μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου.
7. Sedum caespitosum: Μικροσκοπικό φυτό, ύψους μέχρι 4 εκ. Δίνει άνθη κιτρινωπά. Απαντάται σε ξηρές λοφοπλαγιές και πετρώδη εδάφη, από τα παράλια μέχρι και σε υψόμετρο 1.220 μέτρων. Ανθίζει μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου.
8. Sedum litoreum: Φθάνει σε ύψος μέχρι τα 10 εκ. Δίνει άνθη κίτρινα. Απαντάται σε γκρεμούς, πετρώδη κι ασβεστώδη εδάφη, κοντά στη θάλασσα, αλλά και σε υψόμετρο μέχρι και 610 μέτρα. Ανθίζει μεταξύ Απριλίου και Μαΐου.