Τουρκοκυπριακό χωριό της Λεμεσού, 330 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι τοποθετημένο πάνω στα κιμωλιούχα πετρώματα του σχηματισμού Πάχνας και απέχει μόνο 4 χμ. από την Αυδήμου. Μαζί με τα γειτονικά χωριά Πλατανίσκια, Αλέκτορα και Αυδήμου αποτελεί ένα μικρό σύμπλεγμα τουρκοκυπριακών χωριών.
Στην περιοχή του χωριού βρέθηκαν αρχαιότητες των Προϊστορικών και Ιστορικών χρόνων. Το χωριό υπήρχε, πιθανότατα, κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Είναι μεταξύ των χωριών της Κύπρου που σταδιακά εκτουρκίστηκαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, διατηρώντας όμως την αρχική ελληνική και αγιολογική τους ονομασία. Οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοί του αποκαλούσαν το χωριό Aytuma (παραφθορά της ονομασίας Άγιος Θωμάς).
Το τοπίο του χωριού έχει μια κλίση από τα βορειοδυτικά (420 μέτρα) προς τα νοτιοανατολικά (100 μέτρα), είναι δε διαμελισμένο από τους παραπόταμους του ποταμού της Αυδήμου που ρέουν στην περιοχή του. Πάνω στα ασβεστούχα εδάφη, με μια μέση ετήσια βροχόπτωση 550 περίπου χιλιοστομέτρων, καλλιεργούνται τα σιτηρά, οι χαρουπιές, τα νομευτικά φυτά, λίγα όσπρια και λίγα αμπέλια, κυρίως σουλτανίνη. Ανεπτυγμένη πριν από την εισβολή ήταν και η κτηνοτροφία αιγοπροβάτων.
Η ίδια διακλάδωση από τον κύριο δρόμο Λεμεσού- Πάφου που οδηγεί προς την Αυδήμου, συνδέει και τον Άγιο Θωμά στα βορειοδυτικά.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:
Χρονολογία | Κάτοικοι |
---|---|
1881 | 90 |
1891 | 100 |
1901 | 139 |
1911 | 131 |
1921 | 144 |
1931 | 139 |
1946 | 178 |
1960 | 214 |
1973 | 301 |
1976 | 109 |
1982 | 101 |
1992 | 47 |
2001 | 29 |
2011 | 50 |
2021 | 41 |
Ο τουρκοκυπριακός πληθυσμός του χωριού μεταφέρθηκε στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού το 1975.