Πάσχα Λαμπρή

To Πάσχα είναι η μεγάλη γιορτή των Εβραίων που είχε καθιερωθεί σ' ανάμνηση της εξόδου τους από την Αίγυπτο και, ιδιαίτερα, της διαβάσεώς τους από την Ερυθρά Θάλασσα. Η λέξη Πάσχα αποτελεί ελληνική απόδοση της εβραϊκής λέξης pâsah (διάβαση). Μα κι αυτή αποτελεί μεταφορά στην εβραϊκή θρησκεία παλαιάς σχετικής γιορτής των Αιγυπτίων, που λεγόταν pisah (=διάβαση) και σχετιζόταν με τη διάβαση του ηλίου από τον Ισημερινό (γιορταζόταν, δηλαδή, η ισημερία, που ήταν ουσιαστικά εορτή της άνοιξης). Στους Χριστιανούς το Πάσχα σχετίστηκε με την ανάσταση του Χριστού και ως τέτοιο γιορτάζεται.

Το Πάσχα (στην κυπριακή τοπολαλιά Πάσκαν) αποτελεί τη μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή στην Κύπρο, μεγαλύτερη κι από τα Χριστούγεννα στα οποία δίνουν περισσότερη σημασία οι Καθολικοί και άλλοι Χριστιανοί. Στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, το Πάσχα λέγεται και Λαμπρή (η), επειδή θεωρείται ως η λαμπρότερη μέρα του χρόνου, ή ακόμη και η μέρα της λαμπρότερης εορτής. Η εορτή του Πάσχα είναι κινητή. Απετέλεσε αντικείμενο πολλών θεολογικών συζητήσεων, που προέκυψαν από διαφωνίες ως προς το πότε ακριβώς είχε σταυρωθεί ο Χριστός. Άλλοι υποστήριζαν ότι είχε σταυρωθεί στις 14 Νισάν (ημέρα του εβραϊκού Πάσχα) κι άλλοι την επομένη. Ορίστηκε, ωστόσο, με άλλα κριτήρια: εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την εαρινή πανσέληνο (που έρχεται μετά την 21η Μαρτίου). Εάν η πανσέληνος συμπέσει να είναι Κυριακή, το Πάσχα εορτάζεται την επόμενη Κυριακή. Έτσι, το Πάσχα εορταζόταν κάπου μεταξύ 22 Μαρτίου και 25 Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο, τώρα δε εορτάζεται κάποια Κυριακή μεταξύ 4 Απριλίου και 8 Μαΐου. Στην Κύπρο, Πάσχα ονομάζονται και τα Χριστούγεννα καθώς και η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), όπως και η μέρα των Αποστόλων. Κι αυτό, επειδή οι εορτές αυτές θεωρούνται διαβατήριες (από τη μια εποχή στην άλλη) αλλά κι επειδή προηγούνται νηστείες. Έτσι, η φράση εννά πασκάσω έχει την έννοια ότι θα παρθεί η αγία κοινωνία. Εξάλλου η φράση εννά σε πασκάσω σημαίνει θα σε δείρω۬ το κτύπημα (δάρσιμο) εμπεριέχει δύναμη και υγεία που ο Χριστιανός παίρνει με την θεία κοινωνία (τουλάχιστον δύναμη ηθική).

Συνήθως, με τη λέξη Πάσχα υποδηλώνεται και ολόκληρη η εβδομάδα των Παθών, όπως και η Δευτέρα και η Τρίτη που ακολουθούν την Κυριακή του Πάσχα. Ωστόσο τα έθιμα του Πάσχα αρχίζουν ουσιαστικά από τη Μεγάλη Πέμπτη.

Βλέπε: Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια