Παύλος Δ' Πατριάρχης

Image

Κύπριος την καταγωγή ιεράρχης, που διετέλεσε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά το 780-784, επί αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου Στ΄ και Ειρήνης. Αν και εικονόφιλος, απέκρυπτε ωστόσο τις πεποιθήσεις του. Μάλιστα κατά τον Θεοφάνη, είχε αναγκαστεί να υπογράψει και διάταγμα που απαγόρευε την προσκύνηση των αγίων εικόνων. Επειδή όμως μετανόησε για την πράξη του αυτή, παραιτήθηκε του πατριαρχικού του αξιώματος κι έγινε μοναχός, καταφεύγοντας στο μοναστήρι του Φλώρου, εν αγνοία της αυτοκράτειρας Ειρήνης. Η τελευταία, όταν πληροφορήθηκε την ενέργειά του αυτή, ζήτησε εξηγήσεις. Ο Παύλος απάντησε πως «ἐάν μή σύνοδος οἰκουμενική γένηται καί τό σφάλμα τό ὄν ἐν τῇ μέσῃ ὑμῶν διορθωθῇ οὐκ ἔχετε σωτηρίαν».

 

Σε παρατήρηση — πάντοτε κατά τον Θεοφάνη — γιατί τότε ο ίδιος είχε υπογράψει κατά την χειροτονία του το διάταγμα περί μη προσκυνήσεως των εικόνων, απάντησε: «διά τοῦτο θρηνῶ καί πρός τήν μετάνοιαν κατέφυγον, δεόμενος τοῦ Θεοῦ ὅπως μή ὡς ἱερέα μέ κολάσῃ σιγήσαντα ἕως τοῦ νῦν καί μή κηρύξαντα τήν ἀλήθειαν τῷ φόβῳ τῆς μανίας ὑμῶν».

 

Με τη δική του προτροπή, πάντως, η αυτοκράτειρα Ειρήνη συνεκάλεσε την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο (εικονολατρική) που είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με το τεράστιο ζήτημα των αγίων εικόνων (βλέπε και λήμμα εικονολατρία και εικονομαχία). Της συνόδου προήδρευε ο διάδοχος του Παύλου, επίσης Κύπριος την καταγωγή, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιος*  (784-806). Στη σύνοδο αυτή (787 μ.Χ.) αντιπροσωπεύθηκε και η Εκκλησία της Κύπρου με 6μελή αντιπροσωπεία υπό τον τότε αρχιεπίσκοπο Κωνσταντίας Κωνσταντίνο Β΄*.

 

Ο Παύλος συγκαταλέγεται μεταξύ των αγίων της Κύπρου. Αγνοείται όμως από τους συναξαριστές. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 30 Αυγούστου.