Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κορυφαίος απόστολος του Χριστιανισμού που συνέβαλε τα μέγιστα στη θεμελίωση και ανάπτυξή του, τόσο ως ακατάλυτου δόγματος όσο και ως οικουμενικής Εκκλησίας. Γεννήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας και μαρτύρησε στη Ρώμη περί το 64 μ.Χ.

Ο Παύλος (το εβραϊκό του όνομα ήταν Σαούλ) εκπαιδεύθηκε στην Ιερουσαλήμ, κοντά στον νομοδιδάσκαλο Γαμαλιήλ, με την προοπτική να γίνει ραβίνος. Δεν φαίνεται να είχε γνωρίσει ποτέ προσωπικά τον Χριστό, κι αρχικά είχε ταχθεί με φανατισμό κατά της διδασκαλίας του, αναφέρεται μάλιστα και ως διώκτης των πρώτων Χριστιανών. Ενώ όμως, σε μια περίπτωση, ταξίδευε προς τη Δαμασκό με σκοπό να συλλάβει και προσαγάγει σε δίκη μερικούς Χριστιανούς, είδε ένα φωτεινό όραμα κι άκουσε μια φωνή που τον ρωτούσε γιατί τον καταδίωκε, εξηγώντας ότι του μιλούσε ο ίδιος ο Χριστός. Το όραμα του προκάλεσε προσωρινή τύφλωση. Έκτοτε, ο Παύλος όχι μόνο έγινε Χριστιανός αλλά εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του με ιδιαίτερο ζήλο για την διάδοση και θεμελίωση της νέας θρησκείας. Είναι χαρακτηριστικό το ότι οι Πράξεις τῶν Ἀποστόλων αναφέρονται περίπου κατά το ήμισυ σε δικές του αποστολικές δραστηριότητες, ενώ τα κείμενά του καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου της Καινῆς Διαθήκης (διάφορες επιστολές του). Οι περιοδείες του, σε πάρα πολλά μέρη, για την διάδοση του Χριστιανισμού, του έδωσαν αργότερα τον χαρακτηρισμό του «αποστόλου των εθνών». Οι τρεις βασικές περιοδείες του κάλυψαν την Κύπρο ολόκληρη, περιοχές της Μικράς Ασίας, της Συρίας, την Ελλάδα, τη Ρώμη όπου και τελικά φυλακίστηκε και πέθανε, καθώς και άλλα μέρη (ο επίσκοπος Ρώμης Κλήμης έγραψε το 96 μ.Χ. ότι ο Παύλος είχε ταξιδεύσει μέχρι τα έσχατα όρια της Δύσης).

Στην Κύπρο

Ο Παύλος, μαζί με τον Βαρνάβα, υπήρξαν οι θεμελιωτές του Χριστιανισμού στην Κύπρο, που την επισκέφθηκαν την άνοιξη του 45 μ.Χ., συνοδευόμενοι κι από τον ευαγγελιστή Μάρκο (πρώτη περιοδεία). Οι απόστολοι έφθασαν στην Κύπρο από τη Σελεύκεια, κι αποβιβάστηκαν στη Σαλαμίνα. Στη συνέχεια δίδαξαν, όπως αναφέρεται και στις Πράξεις (13.5) διελθόντες τήν νῆσον ἄχρι Πάφου.

Βλέπε λήμμα: Βαρνάβας απόστολος

Κατά την επίσκεψη τους στην Πάφο, Παύλος και Βαρνάβας  κατόρθωσαν να κάμουν Χριστιανό τον Ρωμαίο ανθύπατο (= κυβερνήτη της Κύπρου) Σέργιο Παύλο. Έτσι η Κύπρος έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που κυβερνήθηκε από Χριστιανό. Στην Πάφο (πρωτεύουσα τότε της Κύπρου), ο Παύλος είχε κάμει και το γνωστό θαύμα του, τυφλώνοντας προσωρινά τον Εβραίο μάγο και ψευδοπροφήτη Βαριησού (γνωστό και ως Ελύμα).

Βλέπε λήμμα: Βαριησούς ή Ελύμας

Ακόμη, η παράδοση θέλει τον απόστολο Παύλο να έχει υποστεί και τιμωρία στην Πάφο, εισπράττοντας «σαράντα παρά ένα» ραβδισμούς. Μέχρι σήμερα επιδεικνύεται στην Πάφο τμήμα αρχαίας κολώνας, ως εκείνο όπου ο απόστολος είχε δεθεί για να μαστιγωθεί. Ωστόσο το επεισόδιο αυτό δεν μαρτυρείται στις πηγές.

Ο Παύλος, ο Βαρνάβας κι ο Μάρκος αναχώρησαν από την Πάφο με καράβι (όπως αναφέρει ο Ευσέβιος) για την Πέργη της Παμφυλίας. Αργότερα οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας διαφώνησαν και χώρισαν. Γι’ αυτό και δεύτερη περιοδεία στην Κύπρο (όπου τελικά μαρτύρησε) έκαμε μόνος ο Βαρνάβας, συνοδευόμενος και πάλι από τον συγγενή του Μάρκο, ενώ ο Παύλος συνέχισε αλλού το αποστολικό του έργο.

Έτσι, αν και η παρουσία και του Παύλου στην Κύπρο ήταν υψίστης σημασίας για τη διάδοση στο νησί του Χριστιανισμού, ωστόσο ιδρυτής της Εκκλησίας της Κύπρου θεωρείται και τιμάται ο Βαρνάβας επειδή: α) εξετέλεσε και δεύτερη περιοδεία˙ β) ήταν κυπριακής καταγωγής· γ) μαρτύρησε και πέθανε στην Κύπρο.

Ωστόσο ο Παύλος, αν και δεν επεσκέφθη ξανά την Κύπρο, δεν έπαυσε να ενδιαφέρεται για την Εκκλησία του νησιού, ιδίως μετά το θάνατο του Βαρνάβα. Στον Βίο του αγίου Αυξιβίου αναφέρεται ότι ο Παύλος, όταν έμαθε το θάνατο του Βαρνάβα κι ότι δεν υπήρχε στην Κύπρο κανένας των αποστόλων για να διδάσκει, έστειλε στο νησί τον Επαφρά, τον Τυχικό και μερικούς άλλους, προς στελέχωση της Κυπριακής Εκκλησίας˙ αναφέρεται ακόμη ότι είχε γράψει στον (Κύπριο) άγιο Ηρακλείδιο να κάμει τον Επαφρά επίσκοπο στην Πάφο, τον δε Τυχικό επίσκοπο στη Νεάπολη (Λεμεσό). Για τον Επαφρά κάνει λόγο ο Παύλος στην Πρός Κολοσσαεῖς επιστολή του. Ο Τυχικός, πάλι, αναφέρεται τόσο σε επιστολές του Παύλου όσο και στις Πράξεις.

Ένα χωριό της Κύπρου (στην επαρχία Λεμεσού) φέρει το όνομα του Παύλου. Διάφορες παραδόσεις υπάρχουν επίσης, ιδίως ως προς τα μέρη της Κύπρου από όπου υποτίθεται ότι είχαν περάσει και φιλοξενηθεί οι Παύλος και Βαρνάβας, που όμως είναι αστήρικτες. Την ακριβή διαδρομή τους στην Κύπρο δεν γνωρίζουμε, φαίνεται όμως ότι οι απόστολοι είχαν ακολουθήσει το ρωμαϊκό οδικό δίκτυο. Παρά το ότι δεν υπάρχουν πολλές εκκλησίες στην Κύπρο αφιερωμένες στον Παύλο, ωστόσο αυτός τιμάται ως κορυφαίος, μαζί με τον Πέτρο. Η εκκλησιαστική τους εορτή μάλιστα (29 του Ιουνίου) θεωρείται ως Πάσχα, δηλαδή ιδιαίτερα σημαντική.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια