Παραλίμνι

Ο Δήμος Παραλιμνίου- Δερύνειας

Παραλίμνι- Paralimni. Δήμος της επαρχίας Αμμοχώστου, περί τα 10 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης της Αμμοχώστου. Είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό και κωμόπολη της γεωγραφικής περιφέρειας των Κοκκινοχωριών. Αποτελεί ένα από τους δύο Δήμους της επαρχίας Αμμοχώστου.

Στις 3 Μαρτίου 2022 η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε τρία νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης με τα οποία δημιουργήθηκαν συνολικά 20 Δήμοι σε ολόκληρη την Κύπρο από 33 που ίσχυαν από το 2008. Στην επαρχία Αμμοχώστου δημιουργήθηκαν δύο Δήμοι, Αμμοχώστου και Παραλιμνίου-Δερύνειας, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Παραλιμνίου και Δερύνειας και τις κοινότητες Αχερίτου και Φρενάρους

Βλέπε λήμματα: Δήμοι- Δημαρχεία και Δήμοι- Δημαρχεία- Οι 20 Δήμοι της μεταρρύθμισης του 2022

Γεωγραφία

Το Παραλίμνι είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 75 μέτρων και σ' απόσταση 4 χιλιομέτρων από τη θάλασσα. To τοπίο στη μεγαλύτερή του έκταση είναι καμπίσιο. Ωστόσο στο νοτιοανατολικό του τμήμα γίνεται λοφώδες και το υψόμετρο φθάνει τα 174 μέτρα (κορφή Φανός). Η κορφή αυτή είναι η πιο ψηλή κορφή των Κοκκινοχωριών.

Από γεωλονικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι προσχώσεις των αναβαθμίδων, οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες), οι υφαλογενείς ασβεστόλιθοι του σχηματισμού Τέρρα, οι αποθέσεις του σχηματισμού Κανναβιού (μπεντονίτες και ψαμμίτες) και οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκάρων (κρητίδες, μάργες και κερατόλιθοι). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν καφκάλλες και κοκκινοχώματα (τέρρα ρόζα). Τα τελευταία είναι δυο ειδών, εκείνα που αναπτύχθηκαν πάνω σε ασβεστόλιθο και εκείνα που αναπτύχθηκαν πάνω σε καφκάλλα. Το Παραλίμνι δέχεται μια χαμηλή μέση ετήσια βροχόπτωση. Ωστόσο βρίσκεται στην περιοχή του υδροφόρου στρώματος της νοτιοανατολικής Μεσαορίας ή Κοκκινοχωριών, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο υδροφόρο στρώμα της Κύπρου. Στην περιοχή του έχουν ανορυχθεί πάρα πολλές διατρήσεις, η αξιοποίηση των οποίων συνέβαλε στην άρδευση σημαντικών εκτάσεων γης.

Η γη του Παραλιμνίου είναι γεμάτη από διατρήσεις και δεξαμενές, μερικές από τις οποίες είναι εγκαταλειμμένες, καθώς και από αρδευτικά δίκτυα και διασωληνώσεις. Επίσης η προσπάθεια για ανεύρεση πολύτιμου νερού οδήγησε στη χρήση πάρα πολλών ανεμόμυλων και δημιούργησε το τόσο ευδιάκριτο, μοναδικό στην Κύπρο, τοπίο του Παραλιμνίου με τις εκατοντάδες των ανεμόμυλων σκορπισμένους παντού. Οι ανεμόμυλοι πρωτοεμφανίστηκαν στο παραλιμνίτικο τοπίο περί το τέλος του 19ου αιώνα και στην πορεία του χρόνου πολλαπλασιάστηκαν. Ανεμόμυλοι υπάρχουν και στην υπόλοιπη περιοχή των Κοκκινοχωριών. Με την εμφάνιση των ανεμόμυλων, οι Παραλιμνίτες έπαυσαν να χρησιμοποιούν τα αλακάτια και περιόρισαν τη ζωική δύναμη και εξοικονόμησαν πολύτιμα καύσιμα. Αξιοποίησαν τους θαλάσσιους ανέμους, που είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, και με τη βοήθεια της κυκλικής φτερωτής αντλούσαν νερό από τα βάθη της γης τους. Ακόμη και σήμερα αρκετοί ανεμόμυλοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στην άρδευση των καλλιεργειών. Οι πολυάριθμοι λειτουργήσιμοι αλλά και μισοτσακισμένοι σήμερα ανεμόμυλοι και οι δεξαμενές, κατασκευασμένες με μπετόν ή πλαστικό, είναι οι αψευδείς μάρτυρες της συνεχούς προσπάθειας να αξιοποιηθούν τα υπόγεια νερά για να διατηρηθούν στον κάμπο οι προσοδοφόρες καλλιέργειες των λαχανικών και των εσπεριδοειδών.

Το Παραλίμνι, όπως τα υπόλοιπα Κοκκινοχώρια, αντιμετώπιζε πρόβλημα νερού για την άρδευση των εκτεταμένων αρδευόμενων καλλιεργειών του. Σαν αποτέλεσμα της εντατικής εκμετάλλευσης των υπόγειων νερών προκλήθηκε εισροή θαλάσσιου νερού σε μεγάλο βάθος μέσα στο υδροφόρο στρώμα και πολλές διατρήσεις εγκαταλείφθηκαν. Η εφαρμογή του Σχεδίου του Νότιου Αγωγού, του μεγαλύτερου αρδευτικού έργου που έχει αναληφθεί στην Κύπρο, έχει απαμβλύνει το πρόβλημα νερού στην περιοχή των Κοκκινοχωριών, με την άρδευση σημαντικών εκτάσεων γης με μεταφορά νερού από το φράγμα του Κούρη.

Η γεωργία υπήρξε, από παλαιά, η κύρια οικονομική δραστηριότητα του Παραλιμνίου, παρόλο που μετά την τουρκική εισβολή του 1974 ο τουρισμός, η βιομηχανία και το εμπόριο άρχισαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην όλη οικονομική του ανάπτυξη. Οι κάτοικοι του χωριού επεδόθησαν από πολύ νωρίς στην καλλιέργεια των λαχανικών τα οποία απετέλεσαν και το κύριο γεωργικό προϊόν του. Καλλιεργούνται όλα σχεδόν τα είδη των λαχανικών, όπως πατάτες, ντομάτες, αγγουράκια, μαρούλια, καρπούζια, πεπόνια, κολοκυθάκια, κολοκάσι, καρότα, κραμπιά, κουνουπίδια, κρεμμύδια, μελιτζάνες, πιπέρια, φασολάκια, σέλινα, σπανάχι, ρεπανάκια, λάχανα, κόλιαντρος και μαϊντανός. Ωστόσο το κυριότερο προϊόν του χωριού είναι η πατάτα , η καλλιέργεια της οποίας ευνοείται από τις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες. Εκτός από τα λαχανικά καλλιεργούνται τα εσπεριδοειδή, οι ροδιές, οι συκιές, οι ελιές, οι χαρουπιές, τα σιτηρά (κυρίως κριθάρι), τα νομευτικά φυτά, καθώς και λίγα όσπρια (κουκιά και λουβιά). Μέρος της διοικητικής έκτασης του Παραλιμνίου, στο νοτιοανατολικό του τμήμα, καταλαμβάνεται από τα χαμηλά κρατικά δάση Αρκακούδια, Άγιοι Σαράντα, Άγιος Ιωάννης και Μάνα του Νερού.

Κτηνοτροφία

Από κτηνοτροφικής απόψεως, ιδιαίτερα ανεπτυγμένη είναι η πτηνοτροφία. Στην περιοχή του χωριού δημιουργήθηκαν μεγάλες πτηνοτροφικές μονάδες.

Εκτός από τη γεωργία και τη κτηνοτροφία, ένα μεγάλο μέρος του οικονομικά ενεργού πληθυσμού του Παραλιμνίου εργοδοτείται και σ' άλλους τομείς απασχολήσεως, όπως ο τομέας του εμπορίου, των ξενοδοχείων και των εστιατορίων, ο τομέας παροχής υπηρεσιών, ο βιομηχανικός τομέας, ο τομέας των κατασκευών, ο τομέας των ασφαλειών, χρηματοδότησης, εμπορικών και κτηματομεσιτικών υπηρεσιών, ο τομέας των μεταφορών και επικοινωνιών και ο τομέας του ηλεκτρισμού, φωταερίου και υδατοπρομήθειας.

Το ήπιο κλίμα του χωριού, τα γραφικά δανδελωτά ακρογιάλια του με τις θαυμάσιες αμμώδεις παραλίες, τα καθαρά γαλάζια νερά της θάλασσας και η αγροτική γαλήνια ενδοχώρα του, είναι οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αξιόλογη τουριστική του ανάπτυξη, μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Ένας άλλος λόγος που συνέτεινε στη σημαντική ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή, είναι και η γνωριμία των ξένων περιηγητών με τη γειτονική μεγάλη τουριστική περιοχή της Αμμοχώστου που απολέσθηκε το 1974 και που βρίσκεται στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού. Σε αντίθεση με την Αγία Νάπα που άρχισε να αναπτύσσεται τουριστικά από το 1972, το Παραλίμνι αναπτύχθηκε μετά το 1978 και γνώρισε βραδύτερη τουριστική ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή συνέβη βασικά στην παραθαλάσσια περιοχή του Παραλιμνίου, που εκτείνεται σε μήκος 16 περίπου χιλιομέτρων και χαρακτηρίζεται από θαυμάσιες ακρογιαλιές. Οι κυριότερες από αυτές βρίσκονται στις τοποθεσίες Αγία Τριάδα, Περνέρα, Πρωταράς και Κόννος. Η παραθαλάσσια περιοχή του Πρωταρά με τα δανδελωτά του ακρογιάλια, τις χρυσές αμμουδιές και τα πολυτελή ξενοδοχεία και τουριστικά διαμερίσματά του, αποτελεί το επίκεντρο της τουριστικής δραστηριότητας.

Βλέπε λήμμα: Ηλίας Προφήτης

Πολύ κοντά στον Πρωταρά ξεχωρίζει ο λόφος του Προφήτη Ηλία που δεσπόζει της γύρω περιοχής και προσελκύει καθημερινά μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Πάνω στον λόφο είναι κτισμένο το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, ενώ στους πρόποδές του δημιουργήθηκε ένα θαυμάσιο πάρκο. Η θέα από το ύψωμα είναι εξαιρετική. Ο λόφος έχει ηλεκτροφωτιστεί και τα βράδια προσφέρει ένα φαντασμαγορικό θέαμα στην τουριστική περιοχή του Παραλιμνίου.

Βιομηχανία

Από βιομηχανικής απόψεως, τα κυριότερα είδη που αναπτύχθηκαν είναι η υφαντουργία, η γαλακτοκομία, η αρτοποιία, η ζαχαροπλαστική, τα ξυλουργεία, η επισκευή αυτοκινήτων και γεωργικών μηχανημάτων, τα πορτοπαράθυρα και άλλες κατασκευές από αλουμίνιο, η βαφή αυτοκινητών, η κατασκευή ξύλινων επίπλων, η επισκευή ωρολογίων και η τυπογράφια.

Η μικρή απόσταση του χωριού από τη θάλασσα και το μεγάλο μήκος των ακτών του βοήθησαν στην ανάπτυξη της αλιείας. Στην παραθαλάσσια περιοχή του δημιουργήθηκε και λειτουργεί αλιευτικό καταφύγιο. Η παράκτια αλιεία με ψαρόβαρκες απασχολούσε παλαιότερα αρκετούς κατοίκους του χωριού.

Το Παραλίμνι εξυπηρετείται μ' ένα καλό οδικό δίκτυο. Στα βορειοδυτικά συνδέεται με το χωριό Δερύνεια (περί τα 4 χμ.), στα νοτιοδυτικά με το χωριό Σωτήρα (περί τα 4 χμ.) και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Αγία Νάπα (περί τα 7χμ.). Συνδέεται επίσης στα ανατολικά με τον παραθαλάσσιο τουριστικό δρόμο που συνεχίζεται μέχρι τον Πρωταρά, το ακρωτήρι Κάβο Γκρέκο και την Αγία Νάπα. Η απόσταση του Παραλιμνίου από την Αγία Νάπα, μέσω Κάβο Γκρέκο, είναι 22 περίπου χιλιόμετρα. Από το ακρωτήρι Κάβο Γκρέκο απέχει περί τα 17 χιλιόμετρα. Εξάλλου το Παραλίμνι απέχει περί τα 44 χιλιόμετρα από την πόλη της Λάρνακας και περί τα 92 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα Λευκωσία. Από την τουριστική περιοχή Πρωταρά, το Παραλίμνι απέχει περί τα 10 χιλιόμετρα.

Πληθυσμός

Τα εύφορα εδάφη του χωριού, οι μεγάλες αρδευόμενες εκτάσεις με τις προσοδοφόρες καλλιέργειες των λαχανικών (ιδιαίτερα των πατατών) και των εσπεριδοειδών, η αξιόλογη τουριστική του ανάπτυξη και η πολύ καλή οδική του σύνδεση, είναι οι κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν και στη συνεχή πληθυσμιακή του αύξηση. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Χρονολογία	Κάτοικοι
1881	738
1891	887
1901	1,053
1911	1,322
1921	1,508
1931	1,948
1946	2,720
1960	3,477
1973	4,620
1976	5,270
1982	5,884
1992	7,721
2001 2011	11,091 14.963
2021	19.035

Πρόσφυγες

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το Παραλίμνι δέχτηκε ένα μεγάλο αριθμό Ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων από την πόλη και επαρχία Αμμοχώστου. Στην περιοχή του δημιουργήθηκαν συνοικισμοί αυτοστέγασης εκτοπισμένων.

Μεγάλη ανάπτυξη

Το Παραλίμνι, λόγω της μεγάλης του ανάπτυξης, που συνεχίζεται με γοργό ρυθμό, αποτελεί κέντρο παροχής υπηρεσιών όχι μόνο στο ελεύθερο τμήμα της επαρχίας Αμμοχώστου αλλά και σ' ολόκληρη την περιοχή των Κοκκινοχωριών. Τόσο μέσα στο χωριό όσο και στην παραθαλάσσια τουριστική περιοχή του δημιουργήθηκαν αρκετά γενικά και ειδικά καταστήματα, υποκαταστήματα τραπεζών, φαρμακεία και μια μεγάλη ποικιλία κέντρων αναψυχής. Για την εξυπηρέτηση της γύρω περιοχής εγκαταστάθηκαν στην κωμόπολη αρκετές κρατικές και ημικρατικές υπηρεσίες, όπως αστυνομικός σταθμός, νοσοκομείο, επαρχιακό δικαστήριο, αρχή λιμένων, αρχή ηλεκτρισμού, επαρχιακή διοίκηση (παράρτημα), ταχυδρομείο, πυροσβεστική, περιφερειακό γεωργικό γραφείο και επαρχιακά γραφεία των Τμημάτων Ευημερίας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Φόρου Εισοδήματος, Εργασίας, Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (παράρτημα), και Πολεοδομίας και Οικήσεως (παράρτημα).

Πολιτισμός

Η πολιτιστική ζωή στο Παραλίμνι είναι επίσης πολύ ικανοποιητική. Η διοργάνωση ποικίλων καλλιτεχνικών και πνευματικών εκδηλώσεων από το δημαρχείο, τις συντεχνίες, τους τοπικούς εθνικούς συλλόγους, το γυμνάσιο, τα δημοτικά σχολεία, και οι τακτικές επισκέψεις θεατρικών και άλλων ομίλων, δημιουργούν μια καλή πολιτιστική κίνηση. Το δημοτικό αμφιθέατρο, που ανεγέρθηκε απέναντι από το οίκημα της Ένωσης Νέων Παραλιμνίου, αποτελεί το επίκεντρο των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Στον αθλητικό τομέα πρωτοστατεί η Ένωση Νέων Παραλιμνίου, η οποία διαθέτει ποδοσφαιρική ομάδα που αγωνίζεται στο πρωτάθλημα Α' κατηγορίας.

Το Παραλίμνι περιλαμβάνεται στους δήμους της επαρχίας Αμμοχώστου. Το χωριό ανακηρύχθηκε σε δήμο τον Μάιο του 1986 με πρώτο δήμαρχο τον Νίκο Βλίττη, ο οποίος από το 1963 ήταν επιθεωρητής του Συμβουλίου Βελτιώσεως της κοινότητάς του.

Ιστορία

Η ονομασία του χωριού, Παραλίμνι, υποδηλώνει ακριβώς ότι αυτό βρίσκεται κτισμένο παρά την λίμνη. Ωστόσο, η γειτονική προς τον οικισμό μεγάλη λίμνη σχηματίζεται μόνο κατά αραιά διαστήματα σήμερα, όταν οι βροχές τυγχάνει να είναι άφθονες, οπότε σ' αυτήν μαζεύεται το νερό της γύρω περιοχής. Στους επίσημους χάρτες βρίσκεται σημειωμένη όχι ως λίμνη αλλά ως υδατοδεξαμενή (βλέπε γι’ αυτήν στο λήμμα λίμνες).

Το Παραλίμνι δεν αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές, τουλάχιστον με τη σημερινή του ονομασία. Στην περιοχή του βρίσκεται ωστόσο σημειωμένος οικισμός, σε παλαιούς χάρτες, με την ονομασία Pomo d’ Adamo (όπως στον χάρτη του Α. Ortelius, του 1573). Ο οικισμός αυτός θα πρέπει ν' αποτελούσε ιδιωτικό μάλλον φέουδο κατά τις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Βενετοκρατίας, δεν γνωρίζουμε όμως σε ποια οικογένεια ευγενών ανήκε. Ωστόσο ο ντε Μας Λατρί γράφει ότι κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας η περιοχή του Παραλιμνίου αποτελούσε βασιλικό κτήμα και διοικητικά υπαγόταν στο διαμέρισμα (bailliage) της Σωτήρας.

Κατά τον Ν. Κληρίδη (Χωριά καί Πολιτεῖες τῆς Κύπρου), ο σημερινός οικισμός του Παραλιμνίου διαδέχθηκε άλλον που βρισκόταν κτισμένος σε περίοπτη θέση και συγκεκριμένα σε ύψωμα μεταξύ του σημερινού οικισμού και της γειτονικής Δερύνειας, στην περιοχή που λέγεται Άης Δημήτρης (και που αυτό πιθανώς ήταν και το όνομα του παλαιού οικισμού). Κατά τον Ν. Κληρίδη, ο οικισμός επί του υψώματος εγκαταλείφθηκε κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών (7ος-10ος μ.Χ. αιώνες), επειδή ήταν πολύ εκτεθειμένος στους εχθρούς.

Είναι γεγονός ότι κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών ο μεγαλύτερος αριθμός των παραθαλάσσιων οικισμών της Κύπρου δέχθηκε επιθέσεις και καταστροφές, με αποτέλεσμα πολιτείες και χωριά να εγκαταλειφθούν και να αντικατασταθούν με νέους οικισμούς που κτίστηκαν στα ενδότερα του νησιού. Πάντως δεν υπάρχουν μαρτυρίες ότι το Παραλίμνι ιδρύθηκε τότε (δηλαδή μεταξύ 7ου και 10ου αιώνα), χωρίς βέβαια τούτο ν' αποκλείεται.

Πάντως η περιοχή του Παραλιμνίου ήταν κατοικημένη και κατά την Αρχαιότητα. Ο Στράβων κάνει αναφορά στο λιμάνι της Λεύκολλας, που το τοποθετεί κάπου μεταξύ της πόλης της Σαλαμίνος και του ακρωτηρίου Πηδάλιον (το σημερινό ακρωτήρι Κάβο Γκρέκο). Έτσι, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το αρχαίο λιμάνι της Λεύκολλας βρισκόταν κάπου στην περιοχή του σημερινού Πρωταρά, όπου η τοποθεσία είναι καλή για αγκυροβόλιο. Ο Στράβων ομιλεί μόνο για λιμάνι, κι όχι για πόλη ή πολίχνη με λιμάνι, όπως κάνει σε άλλες περιπτώσεις. Όμως λιμάνι από μόνο του, χωρίς κάποιο οικισμό τον οποίο να εξυπηρετεί, δεν νοείται (ο Στράβων ομιλεί σαφώς για λιμάνι, που προϋποθέτει και την ύπαρξη εγκαταστάσεων, κι όχι για αραξοβόλι ή φυσικό καταφύγιο καραβιών). Συνεπώς το λιμάνι της Λεύκολλας θα πρέπει να ήταν το επίνειο κάποιου οικισμού που βρισκόταν προς τα ενδότερα κι όχι στην παραλία. Λίγες αρχαιότητες που έχουν βρεθεί, περιλαμβανομένης αρχαίας επιγραφής αφιερωματικής στον θεό Απόλλωνα, αποτελούν επιπλέον ενδείξεις ότι στην περιοχή υφίστατο κάποιος αρχαίος οικισμός που, ίσως, περιελάμβανε και ναό του Απόλλωνος. Συστηματικές ανασκαφές πάντως δεν έχουν γίνει ακόμη στην περιοχή.

Μερικοί παλαιότεροι μελετητές θεώρησαν εσφαλμένα ότι στη Λεύκολλα της Κύπρου είχε γίνει η ναυμαχία μεταξύ των ναυτικών δυνάμεων του Αντιγόνου και του Πτολεμαίου (διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου). Ωστόσο ο Πλούταρχος σαφώς αναφέρει ότι η ναυμαχία αυτή είχε γίνει στη Λεύκολλα που βρισκόταν στο νησί της Κω.

Στο Παραλίμνι υπάρχουν διάφορες εκκλησίες και ξωκλήσια. Εκτός από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, που ήδη ανεφέρθη πιο πάνω, αναφέρουμε την παλαιά εκκλησία της Παναγίας και τις δυο εκκλησίες (παλαιά και καινούργια) αφιερωμένες στον άγιο Γεώργιο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παλαιά μεσαιωνική εκκλησία της Παναγίας.

Αμπελοπούλια

Μέχρι και πρόσφατα, μια βασική πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους του Παραλιμνίου ήταν τα αμπελοπούλια (Sylvia atricapilla). Τα μικρά μεταναστευτικά αυτά πουλιά περνούν κατά χιλιάδες από την περιοχή όταν μεταναστεύουν. Κυριότεροι τρόποι σύλληψής τους ήταν τα βερκά (ιξόβεργα) και τα δίκτυα. Τα αμπελοπούλια, διατηρημένα σε ξίδι, ήταν γνωστό και πολυτελές εξαγωγικό είδος της Κύπρου κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Σήμερα η σύλληψη των πουλιών αυτών είναι απαγορευμένη.

Εκπαίδευση

Σχολείο αναφέρεται ότι είχε λειτουργήσει στο Παραλίμνι πριν από την αγγλική κατοχή της Κύπρου (1878) αρχικά σε καφενείο του χωριού, όπου δίδασκε τα κοινά εκκλησιαστικά γράμματα σε λίγα παιδιά ο Χατζηχριστόφορος Κουσουλίδης (μετά τις 9 το πρωί, όταν το καφενείο άδειαζε από τους πελάτες που έφευγαν για τα χωράφια). Τον Κουσουλίδη διαδέχθηκε ο Νικόλας Ψάλτης από την Αγκαστίνα που δίδασκε σε σπίτι νοικιασμένο από την κοινότητα. Το πρώτο κοινοτικό αλληλοδιδακτικό σχολείο λειτούργησε λίγο μετά το 1878, με 40-50 παιδιά κι ένα δάσκαλο που πληρωνόταν 30 λίρες τον χρόνο. Το γυμνάσιο-λύκειο του Παραλιμνίου, που εξυπηρετεί και μαθητές από τα γύρω χωριά, λειτουργεί από το 1968.

Μεταξύ των εκδηλώσεων που διοργανώνονται σε τακτική βάση κι έχουν γίνει θεσμός, είναι το ετήσιο φεστιβάλ του Παραλιμνίου, όπως και η γιορτή του Κατακλυσμού που γίνεται στην παραλία του Πρωταρά. Η γιορτή του Κατακλυσμού υποκαθιστά τη μεγάλη γιορτή που γινόταν στη γειτονική Αμμόχωστο που παραμένει έρημη από το καλοκαίρι του 1974. Πριν από το 1974 το Παραλίμνι εξαρτάτο σημαντικά από την Αμμόχωστο, στην οποία πολλοί εργοδοτούνταν κι όπου ευρίσκονταν όλες οι διοικητικές υπηρεσίες της επαρχίας όπως και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες. Όμως μετά την απώλεια της Αμμοχώστου και ύστερα από την ανάπτυξη που γνώρισε το Παραλίμνι, αυτό ουσιαστικά αποτελεί σήμερα όχι χωριό αλλά μια μικρή όσο και δυναμική πόλη που σφύζει από ζωή.

Στην περιοχή του Παραλιμνίου λειτουργεί από το 2006 και το Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου.