Παιονίδου Έλλη

Συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Βάσα Κοιλανίου το 1940. Φοίτησε στο Λανίτειο Γυμνάσιο Λεμεσού και σπούδασε οικιακή οικονομία στη Χαροκόπειο Σχολή Αθηνών.

Όπως ανεφερε σε συνέντευξη της στον Φιλελεύθερο "το όνομά μου προήλθε από το αντιτορπιλικό πλοίο «Έλλη», που βύθισαν οι Ιταλοί στην Ελλάδα. Στη διάρκεια του ’40 εκκενώθηκε η πόλη γιατί φοβούνταν για βομβαρδισμούς. Μάλιστα έπεσε και μια βόμβα στην ΚΕΟ. Έτσι, οι γονείς μου, μετακόμισαν από τη Λεμεσό στο χωριό τους, τη Βάσα. Σύντομα γυρίσαμε πίσω. Ο πατέρας μου άλλαξε πολλές δουλειές και έγινε τελικά μυροποιός, έφτιαχνε κολόνιες, αρώματα. Οι κολόνιες Νίκου Αργυρίδη είναι ακόμη γνωστές. Η μητέρα μου ήταν μοδίστρα".

Παιδικά χρόνια

Στην ίδια συνέντευξη αναφέρει: "Στα μαθητικά μου χρόνια, στη Λεμεσό βγαίναμε με τη μητέρα μου περίπατο στον μόλο, περπατούσαμε πάνω-κάτω στη Γλάδστωνος, όπου ήταν τα σινεμά. Γινόταν ένα είδος νυφοπάζαρου. Το καλοκαίρι πηγαίναμε στα Δημοτικά Λουτρά για μπάνιο, γι’ αυτό και όλοι της εποχής εκείνης ήμασταν μανιώδεις κολυμβητές".

Αναφέρει επίσης για τα παιδικά της χρόνια στη Λεμεσό: "Παίζαμε στον δρόμο, αυτοκίνητα σπάνια περνούσαν. Συχνά περπατούσα από το σπίτι μου στο δημαρχείο και διάβαζα στη βιβλιοθήκη. Δεν μας δάνειζαν τότε βιβλία, ούτε είχαμε στο σπίτι. Λάτρευα το διάβασμα. Μεγαλώνοντας, στα 12-13, πηγαίναμε με τις φίλες μου βόλτες κάθε Κυριακή με τα ποδήλατα στον παραλιακό μέχρι τη Γερμασόγεια. Τότε ήταν αγροί με βοσκούς και πρόβατα".

Ο Πανίκος

Με το συζυγο της Πανίκο Παιονίδη γνωρίστηκαν στη Σόφια. Ήταν ο πρώτος γενικός γραμματέας της ΕΔΟΝ. Ο γάμος έγινε στη Σόφια τον Ιανουάριο του ’63 και κουμπάροι του ζεύγους ήταν Κύπριοι φοιτητές, ανάμεσά τους και ο Ντερβίς Καβάζογλου. Ο Πανίκος Παιονίδης είχε σπουδάσει ιστορία της τέχνης και φιλοσοφία στη Βουλγαρία και είχε κάνει τον πρώτο του γάμο εκεί. Έχει δυο παιδιά, τον Αντρέα που ζει στη Βόννη και την Αφροδίτη στη Λεμεσό. Μετά το γάμο τους μετακόμισαν στη Λευκωσία τον Μάιο του ίδιου χρόνου. Τον επόμενο χρόνο γεννήθηκε ο γιος τους Νίκος, που ζει στη Φρανκφούρτη και το 1968 η κόρη τους Μελίνα που ζει στην Αθήνα. Με τον Πανίκο Παιονίδη πέρα από την Κύπρο έζησαν κατά διαστήματα στην Αθήνα και στη Νέα Υόρκη και γνωρίστηκαν με δεκάδες διανοούμενους της εποχής, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νικηφόρος Βρετάκος, ο Νίκος Καββαδίας, ο Βασίλης Βασιλικός, ο Αρθουρ Πεν, η Έλλη Παπά, ο ζωγράφος Δημήτρης Περδικίδης, ο ποιητής Αταόλ Μπεχράμογλου, ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, ο Εβγκένι Γιεφτουσένκο και άλλοι.

Πεζογράφος

Η Έλλη Παιονίδου, από μικρή ηθελε να γίνει συγγραφέας. Σε αυτό την έσπρωξε και ο σύζυγος της. Εκτός από την παιδική λογοτεχνία, έχει ασχοληθεί με άλλα είδη του λόγου: ποίηση, πεζό, κριτική βιβλίου, χρονογράφημα, θέατρο (το θεατρικό της έργο για παιδιά Τα δυο αδέλφια και το μαύρο ποτάμι ήταν το πρώτο κυπριακό έργο που ανέβασε η παιδική σκηνή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου).

Το Αρχείο

Συμφωνία για παραχώρηση του αρχείου «Έλλης και Πανίκου Παιονίδου» στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) υπογράφτηκε την Παρασκευή, 8 Ιουλίου 2022 στην αίθουσα της Συγκλήτου, στο κτήριο της Πρυτανείας.

Το εν λόγω αρχείο το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ενυπόγραφα και άλλα βιβλία, επιστολές, φωτογραφικό και ηχογραφημένο υλικό, αφιερώσεις, κριτικές, συνεντεύξεις και γενικά άρθρα και άλλα κείμενα, έχει ήδη καταγραφεί και ψηφιοποιηθεί από τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΠΑΚ.

Το αρχείο θα τοποθετηθεί στην αίθουσα που βρίσκεται στον πρώτο όροφο της Δημοτικής Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης και θα είναι προσβάσιμο σε ερευνητές αλλά και στο κοινό.

Η Συμφωνία υπογράφτηκε από τον Πρύτανη του ΤΕΠΑΚ, Καθηγητή Παναγιώτη Ζαφείρη και τη συγγραφέα, κα Έλλη Παιονίδου.

Έργα της Έλλης Παιονίδου:

Για παιδιά και νέους:

1. Οι περιπέτειες του Χοπ-Χοπ (Βουδαπέστη, 1979)

2. Τα δυο αδέλφια και το Μαύρο Ποτάμι (Αθήνα, 1980. Τσεχοσλοβακία, 1984)

3. Χοπ Χοπ και Ντορεμί (Γιουγκοσλαβία, 1985)

4. Περιπέτειες του Χοπ Χοπ και της Ντορεμί (Βουλγαρία, 1986)

5. Παιδικές ιστορίες (Αθήνα, 1986)

6. Γυάλινες, ξύλινες, χάρτινες και άλλες ιστορίες (Αθήνα, 1990, έπαιvoς Εταιρείας Ελλήvωv Λoγoτεχvώv. Επανέκδοση βελτιωμένη, Λευκωσία 2005).
7. Οι άθλoι τoυ Καφεδάκη σε εφτά φλυvτζάvια (Αθήvα, 1991, πρώτo βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoύ Βιβλίoυ. Βελτιωμένη επανέκδοση, Λευκωσία, 2008)
8. Τα ίσια και τα στραβά (Αθήvα, 1993. Πρώτo Βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoύ Βιβλίoυ)
9. Οι Σειρήvες τoυ Μαvχάτταν (Μυθιστόρημα για vέoυς, Πρώτo Μέρoς, Αθήvα, 1997. Πρώτo Κρατικό Βραβείo Πεζoγραφίας για vέoυς)
10. Τo τραγoύδι τωv Σειρήvωv (Μυθιστόρημα για vέoυς, Δεύτερo Μέρoς, Αθήvα, 1998)
11. Ο Λoυκάς, o Νίκoς και τo Λoυκάvικo (Αθήvα 1999)
12. Επίσκεψη στov Πλαvήτη Ολαγίvovται (Αθήvα, 2000)
13. Τα Δέκα Ορφαvά Παραμύθια (Αθήνα, 2000. Πρώτo Βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoύ-Νεαvικoύ Βιβλίoυ. Τιμητικός Κατάλoγoς ΙΒΒΥ [τα 100 καλύτερα βιβλία του κόσμου], Βασιλεία Ελβετίας, 2002)
14. Ο Πράσιvoς Πύργoς (Αθήνα, 2001. Κρατικό Βραβείo Μυθιστoρήματoς για vέoυς)
15. Τα Μαγεμέvα Πέταλα της Μαργαρίτας (Αθήνα, 2002)
16. Η συμμορία της Γιάννας (Φαντασία, Αθήνα, 2006)
17. Οι Τρίδυμες και η Μάγισσα Νονά τους (Αθήνα, 2008)

Έχει επίσης γράψει τα ακόλoυθα (αvέκδoτα) θεατρικά έργα για παιδιά πoυ έχoυv αvεβαστεί από θιάσoυς της Κύπρoυ και τoυ εξωτερικoύ:

-Τα Δυό Αδέλφια και τo Μαύρo Πoτάμι
-Ο Τεμπελχαvάς κι η Κoυτoρvίθω
-Ο Παπoυτσωμέvoς Διάδoχoς (Πρώτo Βραβείo Διεθvoύς Ivστιτoύτoυ Θεάτρoυ για παιδιά και Νέoυς)
-Η γιαγιά λησταρχίνα.

Ποίηση:

1. Παλάμη ἀνοιγμένη στόν ἥλιο (Λευκωσία, 1964. Σόφια, 1978)

2. Ώρες Λευκωσίας (Λευκωσία, 1967)

3. Χῶμα τῆς Κύπρου (Λευκωσία, 1971)

4. Ὁ κύκλος τῆς καταγγελίας (Αθήνα, 1977. Έπαινος ποίησης υπουργείου Παιδείας Κύπρου)

5. Τραγούδια τοῦ χαμένου δυόσμου (Λευκωσία, 1979)

6. Ώρες (Αθήνα, 1983. Έπαινος ποίησης υπουργείου Παιδείας Κύπρου)

7. Κλεψύδρα (Λεμεσός, 1987. Έπαινος ποίησης υπουργείου παιδείας Κύπρου).

8. Ώρες (Παρίσι, Λ'Αρματτάv, 1996. Έκδoση δίγλωσση, ελληvoγαλλική)

9. Διαδρoμές (Αθήvα, 1997)

Άλλα έργα:

1. Δέκα σύγχρονοι Κύπριοι ποιητές [ανθολογία], (Γιουγκοσλαβία, 1980)