Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αυτοφυές στην Κύπρο φυτό. Επιστημονική ονομασία: Paeonia mascula. Οικογένεια: Ρανουγκουλιδών (Ranunculaceae). Αγγλική ονομασία: Peony.

Πρόκειται για φυτό του οποίου το γένος περιλαμβάνει περί τα 50 είδη, ιθαγενή της κεντρικής και νότιας Ευρώπης, της βόρειας Αμερικής και της κεντρικής Ασίας. Τα περισσότερα είναι πολυετή, ποώδη, μερικά θαμνώδη, πολλά κοσμητικά.

Βλέπε λήμμα: Βότανον ή βοτάνι

Η παιονία των αρχαίων Ελλήνων, στους οποίους ήταν πολύ καλά γνωστό φαρμακευτικό φυτό ήδη από τα χρόνια του Ομήρου. Το φυτό αναφέρουν επίσης ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης. Ο πρώτος αναφέρει, μάλιστα, αρχαία παράδοση που θεωρούσε επικίνδυνο να ξεριζώνει κάποιος το φυτό αυτό, γιατί κινδύνευε να υποστεί επίθεση από τους δρυοκολάπτες που θα του έβγαζαν τα μάτια. Η παράδοση ίσως σχετίζεται προς προσπάθεια προστασίας του φυτού, επειδή αποτελούσε πολύτιμο βότανο, φαρμακευτικό και παυσίπονο, αντισπασμωδικό και επουλωτικό. Κατά τον Όμηρο, το φυτό αυτό είχε χρησιμοποιηθεί από τον Παίωνα (απ’ όπου και η ονομασία του φυτού) για να θεραπεύσει τον Πλούτωνα που είχε τραυματιστεί από τον Ηρακλή ( Ἰλιάς, Ε, 401).

Το είδος της παιονιάς που απαντάται στην Κύπρο πιστεύεται ότι είχε ίσως εισαχθεί στο νησί από καλόγερους κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, και είχε καλλιεργηθεί προκειμένου να χρησιμοποιείται ως φαρμακευτικό. Σήμερα αυτοφύεται σε λίγες μόνο περιοχές του Τροόδους, βασικά στη δασώδη περιοχή Προδρόμου, στη Μαδαρή και στην Παπούτσα, σε υψόμετρο πάνω από 1.500 μέτρα. Ανθίζει από τα τέλη του Απριλίου μέχρι τον Μάιο και δίνει ωραία και σχετικά μεγάλα άνθη με 3-5 σέπαλα και 5 ή περισσότερα πέταλα χρώματος ροζ προς το κόκκινο. Το φυτό αναπτύσσεται σε ύψος γύρω στο μισό μέτρο. Έχει μεγάλα φύλλα σε ακτινωτή διάταξη. Ο καρπός του είναι κάψουλα μήκους περίπου 3 εκατοστομέτρων, που περιέχει μαύρους σπόρους.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια