Παγκύπρια Εθνική Οργάνωση Νεολαίας ΠΕΟΝ
Οργάνωση νεολαίας που ιδρύθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Γ΄ το 1951. Η ίδρυση της ΠΕΟΝ ήταν αποτέλεσμα μιας από τις πρώτες ενέργειες του Μακαρίου μετά την άνοδό του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο το 1950, που αποσκοπούσε στην οργάνωση και στράτευση της νεολαίας και, ιδιαίτερα, της Δεξιάς. Την ίδρυση της ΠΕΟΝ εξήγγειλε ο Μακάριος σε σύσκεψη παραγόντων στην Αρχιεπισκοπή στις 18 Ιανουαρίου του 1951. Σκοπός του αρχιεπισκόπου ήταν η κινητοποίηση της νεολαίας με οργανωμένο τρόπο πάνω σε εθνικιστική βάση που στόχο είχε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πρώτος γενικός γραμματέας της ΠΕΟΝ ήταν ο Σταύρος Ποσκώτης και βοηθός γενικός γραμματέας ο Τάκης Χατζηδημητρίου. Μεταξύ των στελεχών της Οργάνωσης ήσαν και οι ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα που ακολούθησε Μάρκος Δράκος* και Χαράλαμπος Μούσκος*.
Η ΠΕΟΝ βρισκόταν υπό την άμεση ηγεσία και τον έλεγχο του ιδίου του αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Μάλιστα διάφορες διατάξεις του καταστατικού της υπογράμμιζαν τον έλεγχο του Μακαρίου επί της Οργανώσεως, όπως λ.χ. στο άρθρο 12 που πρόβλεπε ότι ο γενικός γραμματέας της ΠΕΟΝ διοριζόταν από τον αρχιεπίσκοπο.
Ως ένα βαθμό, η ΠΕΟΝ είχε ιδρυθεί ως αντίποδας της ΑΟΝ (Ανορθωτική* Οργάνωση Νεολαίας) που ήταν Οργάνωση ελεγχόμενη από το ΑΚΕΛ.
Η ΠΕΟΝ εμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο με τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων, όπως ομιλίες, διαλέξεις, τιμητικές εκδηλώσεις για Ελλαδίτες που επισκέπτονταν την Κύπρο κ.α. Επίσης συνεργαζόταν με την OXEN (Ορθόδοξος Χριστιανική Ένωσις Νέων/Νεανίδων). Λίγο αργότερα τα μέλη της ΠΕΟΝ στρατεύθηκαν με τρόπο πιο έντονο και αποφασιστικό στον ενωτικό αγώνα, με αναγραφή επαναστατικών συνθημάτων, διαδηλώσεις και συγκρότηση μυστικής οργάνωσης με την ονομασία «Αντίσταση».
Στην ΠΕΟΝ είχαν επενδυθεί οι προσπάθειες για ένοπλο απελευθερωτικό κίνημα στην Κύπρο και σ’ αυτήν εντάσσονταν νέοι που στρατολογούνταν μέσω των Κατηχητικών Σχολείων της Εκκλησίας και των τάξεων της OXEN. Ήδη στα μέσα του 1952 η Οργάνωση αριθμούσε περί τα 3.000 μέλη. Με την ηγεσία της ΠΕΟΝ (Στ. Ποσκώτης) όπως και της OXEN (Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου) ήρθε σε επαφή ο Γεώργιος Γρίβας το 1952, όταν ήλθε για δεύτερη φορά στην Κύπρο με σκοπό τη διερεύνηση των δυνατοτήτων για ένοπλο αγώνα. Στηρίχθηκε μάλιστα ως ένα σημαντικό βαθμό στις δυο αυτές Οργανώσεις, από τις οποίες και υποβοηθήθηκε στο έργο του. Εξ άλλου το 1954, όταν ο Γρίβας ήλθε ξανά στην Κύπρο για να ηγηθεί πλέον του ένοπλου αγώνα, άρχισε να συγκροτεί την επαναστατική του Οργάνωση, την ΕΟΚΑ. Οι πρώτοι πυρήνες της ΕΟΚΑ (Εθνική* Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) προήλθαν από την ΠΕΟΝ και την OXEN.
Με την έναρξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα (1η Απριλίου του 1955), όλη την εθνική δραστηριότητα και πρωτοβουλία ανέλαβε πλέον η ΕΟΚΑ στην οποία κι εντάχθηκαν πολλά από τα μέλη της ΠΕΟΝ. Σε λίγο, η Οργάνωση αυτή διαλύθηκε.