Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας. Γεννήθηκε το 63 π.Χ. και πέθανε στις 19 Αυγούστου 14 μ.Χ. Καταγόταν από τη γενιά των Ιουλίων και το πλήρες όνομά του ήταν Γάιος Ιούλιος Καίσαρ Οκταβιανός. Το όνομα αυτό πήρε από το θείο του Ιούλιο Καίσαρα που τον είχε υιοθετήσει. Τον τίτλο Αύγουστος του τον απένειμε η Σύγκλητος όταν ο Οκταβιανός ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το 27 π.Χ. Το αξίωμα του αυτοκράτορα κατείχε από το έτος αυτό ως τον θάνατό του το 14 μ.Χ. Αργότερα ο Οκταβιανός θεοποιήθηκε όπως και πολλά μέλη της οικογένειάς του.

Ο Οκταβιανός είχε μεγάλες διοικητικές ικανότητες, επεδίωξε δε με νομοθετικά μέτρα να επαναφέρει τα αρχαία ρωμαϊκά ήθη και να εφαρμόσει τη λιτότητα στη ζωή των Ρωμαίων. Ο Οκταβιανός έστρεψε την προσοχή του περισσότερο προς τις δυτικές περιοχές της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας παρά προς την Ανατολή. Στα χρόνια του θεμελιώθηκε η παγκοσμιότητα της Ρώμης. Προστάτευσε τα γράμματα, υπήρξε δε και ο ίδιος συγγραφέας. Σ’ αυτόν οφείλονται και φράσεις που διασώθηκαν μέχρι σήμερα. Ανάμεσα σ' αυτές και η πολύ γνωστή «εἰς τάς Ἑλληνικάς Καλένδας». Όταν ο Οκταβιανός ανέλαβε τη διοίκηση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η Κύπρος ήταν ήδη από το 58 π.Χ. ρωμαϊκή επαρχία. Κατά την περίοδο 27-22 π.Χ. αποτέλεσε μιαν από τις τέσσερις στρατηγικές ή αυτοκρατορικές επαρχίες της Ανατολής. Το 22 ο Οκταβιανός παρέδωσε την Κύπρο στη ρωμαϊκή Σύγκλητο και έκτοτε, καθ’ όλη τη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου, η Κύπρος ήταν συγκλητική επαρχία.

Σε κυπριακές επιγραφές των χρόνων του Οκταβιανού και των διαδόχων του, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ονομάζεται γιος της Αφροδίτης. Ο χαρακτηρισμός αυτός στηριζόταν στο γεγονός ότι ο Οκταβιανός καταγόταν από το γένος των Ιουλίων οι οποίοι, όπως πιστευόταν, είχαν πρόγονο τον Ίουλο, γιο του Αινεία, που ήταν γιος του Αγχίση και της Αφροδίτης.

Επειδή ακριβώς ο Οκταβιανός θεωρούσε πρόγονό του την Αφροδίτη, έδειχνε ιδιαίτερη συμπάθεια προς την Πάφο, την ιερή πόλη της θεάς. Έτσι, όταν η Πάφος καταστράφηκε από τον σεισμό του 15 π.Χ., χάρισε σ’ αυτήν χρήματα και της έδωσε τον τίτλο Augusta = Σεβαστή, από τον δικό του τίτλο, που του απένειμε η Σύγκλητος. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας Δίων Κάσσιος (54.23.7), Παφίοις τε σεισμῷ πονήσασι καί χρήματα [Ὀκταβιανός] ἐχαρίσατο καί τήν πόλιν Αὐγούσταν καλεῖ κατά δόγμα ἐπέτρεψε. (Στους Παφίους που ταλαιπωρήθηκαν από τον σεισμό [ο Οκταβιανός] χάρισε και χρήματα και τους επέτρεψε, με διάταγμα, να ονομάζουν την πόλη τους Αυγούστα). Σ’ ανταπόδοση των ευεργεσιών του Οκταβιανού προς την πόλη τους οι κάτοικοι της Πάφου εισήγαγαν το αυτοκρατορικό ρωμαϊκό ημερολόγιο, στο οποίο οι μήνες είχαν ονόματα παρμένα από τα ονόματα της οικογένειας του Αυγούστου και των μυθικών προγόνων του. (Για τα ονόματα αυτά βλ. στο λήμμα Ημερολόγιο Κυπριακό).

Παράλληλα, σε επιγραφές της Παλαιπάφου απαντώνται οι τίτλοι του Οκταβιανού «Θεός Σεβαστός» και «Σεβαστός θεός Καίσαρ». Οι ίδιοι τίτλοι απαντώνται και σε επιγραφές της Λαπήθου. Σε επιγραφές της Σαλαμίνος υπάρχουν οι τίτλοι «Σεβαστός» και «Αυτοκράτωρ Καίσαρ Σεβαστός». Ο τίτλος Σεβαστός είναι απόδοση στην ελληνική του τίτλου Augustus (Αύγουστος).

Και μια άλλη αναφορά αρχαίου συγγραφέα συνδέει τον Οκταβιανό με την Κύπρο: στο φανταστικό Συμπόσιό του ο Ιουλιανός* παρουσιάζει τον Οκταβιανό σύγχρονο του Κυπρίου στωικού φιλοσόφου Ζήνωνος του Κιτιέως. Κατά τον Ιουλιανό, στη διάρκεια του συμποσίου εμφανίστηκε και ο Οκταβιανός. Εκεί, ακούγοντας τον φιλόσοφο Ζήνωνα, δέχτηκε την ευεργετική του επίδραση και βελτίωσε τον χαρακτήρα του. Η αναφορά αυτή του Ιουλιανού απηχεί την επίδραση της στωικής φιλοσοφίας στον Οκταβιανό.