Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μεγάλος Ρωμαίος ποιητής. Γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου το 43 π.Χ. και πέθανε στις 2 Ιανουαρίου το 18 μ.Χ. Μορφώθηκε στη Ρώμη, όπου σπούδασε ρητορική με σκοπό να ασκήσει τη νομική επιστήμη, αφοσιώθηκε όμως στην ποίηση. Ταξίδεψε στην Ασία, σπούδασε αργότερα στην Αθήνα και πήρε κατά καιρούς μικρά αξιώματα στη Ρώμη.

Η ποίησή του τον έκαμε πολύ δημοφιλή ανάμεσα στους αριστοκρατικούς κύκλους της Ρώμης. Η ζωή του όμως στη ρωμαϊκή πρωτεύουσα διακόπηκε απότομα το 8 μ.Χ., όταν με αυτοκρατορικό διάταγμα εξορίστηκε στην πόλη Τόμοι του Εύξεινου Πόντου. Οι λόγοι έμειναν άγνωστοι, ενώ ο Οβίδιος, παρά τις ελπίδες του για μετριασμό της ποινής του, δεν μπόρεσε ποτέ πια να επιστρέψει στη Ρώμη και πέθανε στην εξορία έπειτα από δέκα χρόνια ταλαιπωριών και δυστυχίας.

Τα έργα που έγραψε είναι πολλά. Ανάμεσα σ' αυτά τα Amores, Ars Amatoria, Medea, Metamorphoses, Tristia, Eplistulae ex Ponto, Halleutica και άλλα. Ως ποιητής υπήρξε ένας από τους πιο αγαπητούς στον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, διατηρεί δε πάντα εξέχουσα θέση ανάμεσα στους μεγάλους κλασσικούς συγγραφείς της Αρχαιότητας.

Σε δυο από τα έργα του, στους Έρωτες (Amores) και στις Μεταμορφώσεις (Metamorphoses) περιλαμβάνονται αρκετές αναφορές στην Κύπρο. Στους Έρωτες γράφει για την Αφροδίτη ότι στην Πάφο έφθασε από τα Κύθηρα. Στις Μεταμορφώσεις μιλά για την Αμαθούντα και την ονομάζει πλούσια σε μέταλλα. Εκεί, προσθέτει, υπήρχαν ιερό της Αφροδίτης και βωμός του Ξενίου Διός. Οι ιερείς του Διός, που ο ποιητής ονομάζει «Κεραστές», πιθανότατα γιατί φορούσαν κέρατα βοδιών στις ιεροτελεστίες, έκαμναν θυσίες ζώων αλλά και ανθρώπων προς τιμήν του Διός. Αυτό εξόργισε την Αφροδίτη που δεν ενέκρινε αιματηρές θυσίες. Για τούτο αποφάσισε να τιμωρήσει τους Κεραστές με μεταμόρφωση. Επειδή είχαν ήδη τα κέρατα, άλλαξε και τα υπόλοιπα μέλη τους μεταμορφώνοντάς τους σε αγριωπά μοσχάρια. Η Αφροδίτη οργίστηκε επίσης, λέει ο Οβίδιος, και εναντίον των «αισχρών Προποιτίδων» που αρνούνταν τη λατρεία της θεάς. Για τούτο γέννησε μέσα τους φοβερούς έρωτες που τις οδήγησαν στην πορνεία. Τέλος μεταμορφώθηκαν σε κρύα πέτρα. (Μεταμορφ., Χ. 220-240).

Αλλού αναφέρει ότι οι παλιοί αφιέρωσαν στην Αφροδίτη ένα χωράφι στην Ταμασσό της Κύπρου, όπου φύτρωνε ένα λαμπερό δέντρο με χρυσά φύλλα και κλαδιά, απ' όπου η θεά έκοψε τρία χρυσά μήλα. Αυτά τα έδωσε στον Ιππομένη για να μπορέσει, σύμφωνα με τον αρχαίο μύθο, να κερδίσει τον αγώνα δρόμου με την Αταλάντη. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η αφήγηση από τον Οβίδιο του μύθου του Πυγμαλίωνος και του έρωτά του προς το άγαλμα που ο ίδιος κατασκεύασε (Μεταμορφ., Χ. 243-299). Ο μύθος, όπως τον παρουσιάζει ο Ρωμαίος ποιητής, εμφανίζει διαφορές από τον μύθο όπως συναντάται στα ελληνικά φιλολογικά κείμενα της Αρχαιότητας. Ο Πυγμαλίων, γράφει ο Οβίδιος, βλέποντας τις Προποιτίδες να ζουν στην πορνεία, έμενε άγαμος. Στο μεταξύ σκάλισε σε ελεφαντόδοντο ένα ωραιότατο άγαλμα γυναικός και το ερωτεύτηκε παράφορα. (Οι ελληνικές πηγές μιλούν για έρωτα του Πυγμαλίωνος προς το άγαλμα γυμνής Αφροδίτης). Στη γιορτή της Αφροδίτης ο Πυγμαλίων ικέτευσε τους θεούς να αποκτήσει σύζυγο όμοια με το άγαλμά του. Η θεά κατάλαβε την επιθυμία του και μεταμόρφωσε το άγαλμα σε ζωντανό πλάσμα, ωραιότατη γυναίκα τη Γαλάτεια, που ο Πυγμαλίων νυμφεύθηκε με παραστάτη την ίδια τη θεά. Από τον γάμο του αυτόν ο Πυγμαλίων γέννησε τον Πάφο, πατέρα του Κινύρα.

Αφηγείται ακόμη ο Οβίδιος (XIV. 693-761) τον έρωτα του Ίφι προς την Αναξαρέτη. Η ιστορία αυτή, λέει ο Οβίδιος, ήταν πολύ γνωστή σε όλη την Κύπρο. Ο Ίφις, που ήταν από ταπεινή καταγωγή, ερωτεύτηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου την Αναξαρέτη που ήταν από τη γενιά του Τεύκρου. Μη μπορώντας να συγκρατήσει και να κρύψει το πάθος του, άρχισε να το εκδηλώνει με ποικίλους τρόπους. Εκείνη όμως όχι μόνο τον περιφρόνησε αλλά χρησιμοποιούσε και λόγια αλαζονικά, στερώντας του και την ελπίδα ακόμη. Ο Ίφις απελπισμένος, κι έπειτα από προσευχή στους θεούς, απαγχονίστηκε μπροστά στην πόρτα της. Την ώρα που η νεκρική πομπή περνούσε έξω από το σπίτι της η Αναξαρέτη έσκυψε από το παράθυρο για να δει την κηδεία. Όταν είδε ότι ο νεκρός ήταν ο Ίφις, χλώμιασε και προσπάθησε να τραβηχτεί στο σπίτι. Όμως δεν μπόρεσε.  Έμεινε εκεί καρφωμένη και μεταμορφώθηκε σιγά-σιγά σε πέτρα, «που ήταν από πριν μέσα στο σκληρό της στήθος». Προς επιβεβαίωση της αλήθειας της ιστορίας αυτής ο Οβίδιος επικαλείται την ύπαρξη του αγάλματος της κόρης στην κυπριακή Σαλαμίνα ως τις μέρες του. (Ο μύθος είχε σχέση προς τη λατρεία της Παρακύπτουσας Αφροδίτης στη Σαλαμίνα).