Ξεροτήανα
Παραδοσιακό νόστιμο κυπριακό έδεσμα. Πρόκειται για τηγανίτες από ζύμη, διαφορετικές από τους λοκμάδες. Τα ξεροτήανα (από το ξεροτηανίζω που σημαίνει τηγανίζω μέχρι του σημείου να ξηράνει το παρασκεύασμα), διακρίνονταν σε δυο είδη: τα εμπατά (με ένζυμο χυλό) και τα ανέμπατα (με άζυμο). Τα ένζυμα ξεροτήανα ήσαν και τα πιο δημοφιλή, συχνά δε σε παλαιότερες εποχές παρασκευάζονταν από όλες τις οικοκυρές κυρίως σε ημέρες εορτών, όπως την παραμονή των Φώτων, την εορτή του αποστόλου Ανδρέα (30 Νοεμβρίου) κ.α. Ιδίως την παραμονή των Φώτων (5 Ιανουαρίου) επικρατούσε το έθιμο να παρασκευάζονται ξεροτήανα από τις οικοκυρές και λίγα απ' αυτά να ρίχνονται στις στέγες των σπιτιών για να φάνε οι Καλικάντζαροι. Πρβλ. και το λαϊκό:
Τιτσίν τιτσίν λουκάνικον
μασα'ίριν μαυρομάνικον
κομμάτιν ξεροτήανον
να φαν οι Καλικάντζαροι...
Σε παλαιότερες εποχές τα ξεροτήανα παρασκευάζονταν και πωλούνταν και στα πανηγύρια.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια