Αγγλική Σχολή

To English School της Κύπρου

Ένα από τα αρχαιότερα σχολεία της Λευκωσίας και της Κύπρου. Βρίσκεται στη Λευκωσία και ιδρύθηκε επί αποικιοκρατίας. Η διδασκαλία όλων των μαθημάτων γινόταν στα αγγλικά και στη σχολή αυτή φοιτούσαν μαθητές από όλες τις κοινότητες της Κύπρου. Αποτέλεσε το όνειρο του Ιωσία Σπένσερ και ξεκίνησε με πολύ λίγους μαθητές στην αρχή. Από το 1900 και υπό την καθοδήγηση του rev. Canon Frank Darvell Newham, αναπτύχθηκε σημαντικά ήταν δε τότε γνωστή και ως Newham's School.

Η πρώτη ανακοίνωση για τη λειτουργία της Σχολής, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Φωνή της Κύπρου» στις 21 Αυγούστου 1900- ότι ο αιδεσιμότατος F.D. Newham, το καλοκαίρι θα άρχιζε τη λειτουργία σχολείου για αγόρια, πάνω σε αγγλικές γραμμές και καλούσε όλους τους ενδιαφερόμενους να έλθουν σε επαφή μαζί του. Έτσι τον Σεπτέμβρη του 1900, η Αγγλική Σχολή Λευκωσίας λειτούργησε για πρώτη φορά, με κυβερνητική αρωγή και εγκαινιάζοντας μια πορεία που απεδείχθη λαμπρή στη συνέχεια.

Άρχισε τη λειτουργία της με 13 μαθητές και στεγαζόταν σε ιδιωτικό σπίτι στην εντός των τειχών πόλη. Μεταξύ των καθηγητών ήταν και ο ποιητής Δημήτρης Λιπέρτης. Το 1909 αγοράστηκε έκταση 11 εκταρίων κοντά στην Πύλη Πάφου όπου και κτίστηκαν κτίρια για τη σχολή. Είναι τα κτίρια που στεγάζουν σήμερα το Δικαστήριο Λευκωσίας. Το 1928 ο τότε κυβερνήτης της Κύπρου σερ Ρόναλτ Στορς αποφάσισε να μονιμοποιήσει τη σχολή και συνέστησε ένα συμβούλιο κηδεμονίας στις 12 Μάιου 1930 θέτοντας την έτσι υπό τον έλεγχο των Βρετανικών Αρχών. Μέσα από τον πολυκοινοτικό χαρακτήρα της Σχολής οι Βρετανοί πίστευαν ότι θα μπορούσε να προκύψει μια νέα τάξη μορφωμένων και προσοντούχων Κυπρίων για να πλαισιώσουν τη δημόσια υπηρεσία. Υπήρχαν και πολιτικές προεκτάσεις αφού οι Βρετανοί ήθελαν και μια νέα τάξη νέων ανθρώπων μακρυά από την παροδοσιακή εθνικιστική κουλτούρα των Ε/κ και Τ/κ σχολείων της εποχής. Δεν είναι λίγες φορές που Ε/κ ΜΜΕ κατηγόρησαν την Αγγλική Σχολή ως ένα σχολείο το οποίο απεργαζόταν τον αφελληνισμό της Κύπρου.

Το 1934 ο αγγλικός στρατός χρειάστηκε να χρησιμοποιεί τα κτίρια της σχολής για δικές του ανάγκες και η σχολή βρήκε αλλού προσωρινό καταφύγιο. Το 1936 το συμβούλιο κηδεμονίας αγόρασε μεγάλη έκταση έξω από την πόλη, σε λόφο απέναντι από το κυβερνείο, όπου και κτίστηκαν τα κτίρια της σχολής που λειτουργούν μέχρι σήμερα και στα οποία έγιναν κατά καιρούς νέες προσθήκες.

Σχολείο των αρίστων

Πάντοτε το σχολείο, καθ’ όλη αυτή την περίοδο, διέθετε οικοτροφεία για τους μαθητές του, ιδιαίτερα αυτούς που προέρχονταν από τα μακρινά χωριά. Η Αγγλική Σχολή ήταν τότε το σχολείο των φτωχών αλλά έξυπνων αγοριών της Κύπρου- γιατί οι πλείστοι προέρχονταν από τα χωριά όλων των επαρχιών, που κατά κανόνα διέμεναν στα οικοτροφεία. Όπως έλεγε και ένας παλιός καθηγητής, το σχολείο περηφανευόταν για «that healthy country stock we are all so proud of». Η Αγγλική Σχολή δεν ήταν, ούτε είναι για τους πλούσιους αλλά για τους καλούς μαθητές, λόγω των αυστηρών εισαγωγικών εξετάσεων αλλά και των άριστων αποτελεσμάτων που επιτυγχάνουν συστηματικά σε διεθνείς εξετάσεις και άλλα fora στα οποία λαμβάνουν μέρος.

Η Αγγλική Σχολή παρέμεινε σχολείο για αγόρια μέχρι το 1957, όταν έγινε μικτό σχολείο με κορίτσια, σε διαφορετικά όμως κτήρια. Το «English School for Girls» άρχισε το 1957 (στο κτήριο που αργότερα λειτούργησε το Λύκειο Ακροπόλεως στη Λεωφόρο Νίκης). Τα δύο σχολεία συγχωνεύτηκαν και έκτοτε η Αγγλική Σχολή είναι μικτό σχολείο.

» Νομοθεσία που διέπει την Αγγλική Σχολή

Αθλητικό πνεύμα

Η δημιουργία αθλοπαιδιών υπήρξε σημαντικός παράγοντας στην πορεία και την ανέλιξη της Σχολής. Και στη συνέχεια η Αγγλική Σχολή ευτύχησε να έχει στους χώρους της, εκτενείς εγκαταστάσεις και γήπεδα για όλα τα παιχνίδια – στα μετέπειτα Wolseley Barracks παρά τον Πεδιαίο (σημερινά Επαρχιακά Δικαστήρια Λευκωσίας και όλο τον γύρω χώρο), καθώς και στον σημερινό της χώρο απέναντι από το Προεδρικό Μέγαρο (Κυβερνείο τότε). Το σώμα, όπως και το πνεύμα, είχαν τη δική τους σημασία στην ανέλιξη των μαθητών, γι’ αυτό και η σωματική άσκηση και η συμμετοχή στα αθλητικά ήταν πάντοτε υποχρεωτική για όλους τους μαθητές, με εξαίρεση μόνο με πιστοποίηση γιατρού για λόγους υγείας.

Η παρουσία μαθητών στα γήπεδα της Σχολής ήταν καθημερινό φαινόμενο και προικοδοτήθηκε με γήπεδα όσο κανένα άλλο σχολείο στην Κύπρο.

Όπως ο ίδιος ο Newham έλεγε, τίποτα δεν τον έκανε πιο ευτυχή από το να βλέπει τους μαθητές του σχολείου στα γήπεδα. Διοργανώνονταν πάντοτε αθλητικά παιχνίδια και αγώνες μεταξύ της Σχολής και άλλων σχολείων της Κύπρου, ιδιαίτερα με την Αμερικανική Ακαδημία Λάρνακας, το Ινστιτούτο Μελκονιάν και το Διδασκαλικό Κολέγιο Μόρφου, αλλά και με άλλα σχολεία. Κατά κανόνα, η Αγγλική Σχολή διέπρεπε σ’ αυτούς τους αγώνες, όπως και στους Παγκύπριους αγώνες αθλητισμού, λόγω της μεγάλης σημασίας που διδόταν στη σωματική άσκηση αλλά και λόγω των εξαίρετων γηπέδων που διέθετε στους χώρους και χρησιμοποιούσε συστηματικά.

Οι αγώνες της Αγγλικής Σχολής έναντι της Αμερικανικής Ακαδημίας Λάρνακας, ξεχώριζαν ιδιαίτερα και προσέλκυαν το ενδιαφέρον άλλων σχολών καθώς και των κυβερνητικών επισήμων - στον κλασικό αθλητισμό, το ποδόσφαιρο, το hockey, το volley-ball και το tennis. Οι αγώνες αυτοί άρχισαν το 1912 και πραγματοποιούντο τόσο στη Λάρνακα όσο και στη Λευκωσία, εναλλάξ κάθε χρόνο. Τη χρονιά αυτή (1912), ο τότε Μέγας Αρμοστής της Κύπρου, Sir Hamilton Goold-Adams, δωροθέτησε την ασπίδα για τους αγώνες μεταξύ των δύο σχολείων, η οποία διεκδικείτο με πάθος ως τιμητικό τρόπαιο∙ απονέμετο δε, στο σχολείο που κέρδιζε τους αθλητικούς αγώνες μέχρι τον επόμενο χρόνο.

Ανεξαρτησία

Μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου από τη βρετανική κατοχή το 1960, ο έλεγχος πέρασε στην κυπριακή κυβέρνηση. Ο σκοπός της σχολής συνεχίζει να είναι η εκπαίδευση παιδιών από όλες τις κοινότητες της Κύπρου, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Αρμένιους, Μαρωνίτες, Λατίνους αλλά και για παιδιά άλλων ξένων υπηκόων και διπλωματών που ζουν στην Κύπρο.

Σήμερα η Αγγλική Σχολή διευθύνεται από διαχειριστικό συμβούλιο (board of management), του οποίου τα μέλη διορίζονται από το υπουργικό συμβούλιο.

Η σχολή είναι ισάξια με τα selective grammar schools της Αγγλίας και αποτελεί μέλος του διεθνούς συνδέσμου σχολείων (international schools association). Ο διευθυντής της σχολής είναι Βρετανός, μέλος της συνδιάσκεψης διευθυντών σχολών της Αγγλίας.

Κατά καιρούς το πολυπολιτισμικό πλαίσιο λειτουργίας της Σχολής αμφισβητήθηκε από διάφορους συμβούλους και γονείς ενώ διαμαρτυρίες προέκυψαν και από Τουρκοκυπρίους περί ελληνοποίησης της Σχολής. Μετά την Εισβολή του 1974 οι Τουρκοκύπριοι μαθητές σταμάτησαν να φοιτούν. Η παρουσία τους κατέστη δυνατή μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003.

Πρόγραμμα

Το πρόγραμμα της σχολής καλύπτεται σε 7 χρόνια. Στις πρώτες τρεις τάξεις δίνεται γενική γυμνασιακή μόρφωση. Το πρόγραμμα στις επόμενες δυο τάξεις προετοιμάζει τους μαθητές για εξετάσεις G.C.E. (O.L.) ενώ στις δυο τελευταίες τάξεις οι μαθητές προετοιμάζονται για τις εξετάσεις G.C.E. (A.L.) σε διάφορα θέματα. Σημαντικό στοιχείο του όλου προγράμματος της σχολής είναι και η συμμετοχή των μαθητών σε ελεύθερες δραστηριότητες, για το σκοπό δε αυτό έχουν ιδρυθεί αρκετές μαθητικές λέσχες και όμιλοι.

Απόφοιτοι

Το 1928 ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Newham και τον αφοσιωμένο καθηγητή Captain Lawton, ο Σύνδεσμος Αποφοίτων της Αγγλικής Σχολής (ESOBA, που μετονομάστηκε ESOBGA το 1962 όταν έγινε μικτό σχολείο με κορίτσια). Παραμένει μέχρι σήμερα ένας σημαντικός παράγοντας στη ζωή της Σχολής.

Από την Αγγλική Σχολή αποφοίτησαν πολλοί επώνυμοι σήμερα Κύπριοι, όπως οι Γλαύκος Κληρίδης, Ραούφ Ντενκτάς, Εζεκίας Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, Κυρηνείας Παύλος, Μιχαλάκης Καραολής, Πραξούλλα Αντωνιάδου, Νικόλας Παπαδόπουλος, Χάρης Γεωργιάδης, Γιώργος Παμπορίδης, Κωνσταντίνος Ιωάννου κά.