Ξερός Λευκωσίας
Ο Ξερός είναι ποταμός μήκους 24 περίπου χιλιομέτρων, στην επαρχία Λευκωσίας. Πηγάζει από τα βουνά του Τροόδους στα βόρεια του χωριού Μηλικούρι (κορφή Μαυρογένι ύψους 1.174 μέτρων) και χύνεται στον κόλπο της Μόρφου κοντά στο χωριό Ξερός, στο οποίο έδωσε και την ονομασία του. Ονομάζεται και Καφίζης.
Από τις πηγές μέχρι τις εκβολές του ο Ξερός ρέει πάνω στους διαβάσες, τις λάβες, τις αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες), τους υφαλογενείς ασβεστόλιθους του σχηματισμού Κορωνιάς, το σύναγμα (εκτεταμένοι σχηματισμοί άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), και τις πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Εξάλλου τα είδη των εδαφών που αναπτύχθηκαν πάνω στα πετρώματα της διαδρομής είναι τα πυριτιούχα, τα φαιοχώματα, οι ξερορεντζίνες, τα τέρρα ρόζα, οι ερυθρογαίες και τα προσχωσιγενή.
Η βροχόπτωση που δέχεται ο ποταμός φθάνει τα 900 χιλιοστόμετρα κοντά στις πηγές του, μειώνεται στα 480 χιλιοστόμετρα κοντά στο φράγμα Καφίζες, στα 350 χιλιοστόμετρα κοντά στο χωριό Λεύκα και στα 320 χιλιοστόμετρα κοντά στις εκβολές του. Η χρήση της γης κατά μήκος της κοιλάδας του ποικίλλει από κωνοφόρα δέντρα και άγρια χαμηλή βλάστηση μέχρι σιτηρά και εσπεριδοειδή.
Οι κυριότεροι οικισμοί που βρίσκονται κοντά στη διαδρομή του ποταμού είναι η Λεύκα και ο Ξερός.
Ο ποταμός Ξερός τροφοδοτείται σ' όλο του το μήκος από πολυάριθμα ρυάκια, δενδροειδούς συνήθως μορφής. Πάνω στον ποταμό κατασκευάστηκε το 1953 το λιθόκτιστο φράγμα Καφίζες, χωρητικότητας 113.000 μ³, σκοπός του οποίου ήταν η άρδευση έκτασης γης 103 περίπου εκταρίων στην κοιλάδα της Λεύκας που εκαλλιεργείτο με εσπεριδοειδή. Το φράγμα βρίσκεται 10 περίπου χιλιόμετρα νότια του χωριού Λεύκα.