Νυχτοπάτης ή νυχτοσ΄ελίονον ή μαζοχώστης ή νυχτοπούλλιν ή στραούιν

Image

Caprimulgus europaeus. Οικογένεια: Caprimulgidae. Νυκτόβιο πουλί που επισκέπτεται την Κύπρο όταν μεταναστεύει την άνοιξη και το φθινόπωρο. Αρκετά μένουν στην Κύπρο και το καλοκαίρι για να γεννήσουν και να φύγουν πάλι προς την Αφρική το φθινόπωρο.

 

Εξαιτίας του χρώματός του είναι πολύ δύσκολο να το προσέξει κάποιος, επειδή ταυτίζεται με το έδαφος ή το κλωνάρι στο οποίο κάθεται. Το βασικό χρώμα του άνω μέρους της κεφαλής και της ράχης του νυχτοπάτη είναι γκριζοκαφέ με εμφανή μαύρα στίγματα˙ τα μάγουλα και ο λαιμός του είναι καφέ με μαύρες ραβδώσεις, το δε στήθος του γκριζοκαφέ με λεπτές καφέ ραβδώσεις˙ το υπόλοιπο του σώματός του είναι γκρίζο σκούρο, το αρσενικό όμως έχει πλατειά άσπρη γραμμή στις φτερούγες. Έχει πλακωτή κεφαλή και μεγάλο στρογγυλό στόμα, όπως του χελιδονιού, πολύ μικρή μύτη, τα δε μεγάλα καφέ μάτια του λάμπουν στο φως όταν πετά τη νύκτα ψάχνοντας για τροφή. Στο κάτω μέρος του ράμφους, προεξέχουν μεγάλες τρίχες που μοιάζουν με μουστάκια γάτας. Οι φτερούγες και η τετράγωνη ουρά του είναι μακριά, όταν δε πετά μοιάζει με μεγάλο χελιδόνι. Το φτέρωμά του είναι πολύ μαλακό και του δίνει ήσυχο πέταγμα που δεν ακούγεται. Το μέγεθός του φθάνει τα 26 εκατοστόμετρα.

 

Το κελάηδημα του νυχτοπάτη είναι ένα σιγανό τσουρρ - τσουρρ... που ακούγεται τα βράδια και το χάραμα. Γεννά στο έδαφος δυο αυγά, χωρίς να φτιάχνει φωλιά, τα δε αυγά του είναι δύσκολο ν’ ανευρεθούν γιατί έχουν το χρώμα του εδάφους. Τρέφεται με νυκτόβια έντομα, κυρίως νυχτοπεταλούδες και σκαθάρια. Κυνηγά πετώντας. Γεννά σχεδόν σ’ όλη την Ευρώπη, μέχρι και τη Συρία και Μικρά Ασία και τα Ουράλια όρη. Στην Κύπρο φαίνεται ότι γεννά συνήθως στην οροσειρά του Τροόδους.

 

Στους αρχαίους Έλληνες το πουλί αυτό ήταν γνωστό με την ονομασία αἰγοθήλας, επειδή πίστευαν ότι θήλαζε στις αίγες, όπως γράφει και ο Αριστοτέλης που τον χαρακτηρίζει ως: ὄρνις ὀρεινός, μικρῷ μείζων κοττύφου, κόκκυγος ἐλάττων... τό δέ ἦθος βλακικός...

 

Τον ίδιο μύθο — ότι δηλαδή θήλαζε στις αίγες — γράφει και ο Αίλιος Αιλιανός: ...ἐπιτίθεται ταῖς αἰξί κατά τό καρτερόν, καί τοῖς οὔθασιν αὐτῶν προσπετόμενος εἴτα ἐκμυζᾶ τό γάλα...

 

Ένα άλλο είδος νυχτοπάτη (της ίδιας οικογένειας) που εμφανίστηκε ελάχιστες φορές στην Κύπρο, είναι ο Caprimulgus aegyptius που απαντάται στην Αίγυπτο, μέχρι το Βελουχιστάν και το Τουρκεστάν και από την Σαχάρα, την Τυνησία και την Αλγερία μέχρι την Κεντρική Αφρική. Το χρώμα του είναι ανοικτό γκρίζο με αραιά στίγματα, εις δε την ουρά έχει οριζόντιες καφέ ραβδώσεις.

 

Όλα τα πουλιά της οικογένειας του νυχτοπάτη, φυσικά και ο ίδιος, είναι προστατευόμενα.