Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Εμίν Ντιρβανά- Emin Dirvana. Ο πρώτος πρέσβης της Τουρκίας στην Κύπρο. Ο Emin Dirvana κατάγεται από την Κύπρο. Ο παππούς του είναι ο Μεχμέτ Εμίν Πασάς της Κύπρου, ο οποίος υπηρέτησε ως Μέγας Βεζίρης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας συνολικά 3 φορές και για 1 χρόνο, δέκα μήνες και έντεκα ημέρες μεταξύ 1854 και 1861.  Τρεις μήνες πριν από την επίσημη ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, προέκυψε το  Στρατιωτικό Πραξικόπημα της 27ης Μαΐου 1960 στην Τουρκία κατά του πρωθυπουργού Μεντερές. Σε μια περίοδο τεράστιων ανακατάξεων στην πολιτική και διπλωματική ιεραρχία της Τουρκίας και  ενώ ο Εμίν Ντιρβάνα ήταν συνταξιούχος Αντισυνταγματάρχης, στάλθηκε στο νησί ως ο πρώτος Τούρκος Πρέσβης. Η τοποθέτηση του έγινε στις 17 Αυγούστου 1960 και γι αυτή λήφθηκε υπόψη και η κυπριακή του καταγωγή. Υπηρέτησε στη θέση αυτή δύο χρόνια και ένα μήνα, έως τις 12 Σεπτεμβρίου 1962, οπότε ζητησε να αποσυρθεί και ανακλήθηκε στην Αγκυρα.

Ο Ντιρβανά, στη διάρκεια της θητείας ταυτίστηκε με τις απόψεις των υπουργών Εξωτερικών της χώρας του κατά το 1960-63 Ζορλού και Σαρπέρ, αντετίθετο δηλαδή στην εξτρεμιστική πολιτική του Ραούφ Ντενκτάς (βλέπε λήμμα Ερκίν Φεριντούν). Ηταν μετριοπαθής και έμπειρος διπλωμάτης και είχε συντελέσει στο ν’ αμβλυνθούν αρκετά από τα προβλήματα των πρώτων ημερών της ζωής της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατηγορήθηκε γι’ αυτό από τον Ντενκτάς και την Οργάνωση ΤΜΤ ότι είχε αγνοήσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.

Σε ένα άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Μιλλιέτ" το Μαΐο του 1964, αυτός ο Τούρκος διπλωμάτης, που ήταν σε θέση να ξέρει περισσότερα από κάθε άλλον για τη δραστηριότητα του Ντενκτάς, τον κατάγγελλε ως τον κύριο υπεύθυνο των ταραχών. "Καθ’ όλη την περίοδο της διαμονής μου στη Λευκωσία (τα πρώτα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας) –έγραφε– κανένας Τουρκοκύπριος δεν κακοποιήθηκε και κανένας δεν σκέφθηκε να αμφισβητήσει τα δικαιώματα των Τούρκων στην Κύπρο."

Διαπληκτίστηκε μάλιστα και δημόσια με τον Ντενκτάς αναφέροντας ότι η Τουρκία υπέγραψε τις συνθήκες Ζυρίχης -Λονδίνου τις οποίες πλέον δεν μπορούσε να αγνοήσει.

 Ο Ντιρβανά θα μπορούσε να λεχθεί, ότι ήταν ο πρώτος και τελευταίος Tούρκος πρέσβης της Τουρκίας στην Κύπρο που πίστεψε στην λειτουργία και επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.  

Η σύγκρουση με Ντενκτάς

Προς το ξημέρωμα της 25 Μαρτίου 1962, ανήμερα της επετείου της ελληνικής επανάστασης του 1821, συνέβησαν τρεις μεγάλες εκρήξεις βομβών στα μουσουλμανικά τεμένη Ομεριέ και Μπαϊρακτάρη που βρίσκονταν στις ελληνικές περιοχές της Λευκωσίας. Το συμβάν οδήγησε σε μαζικές τουρκοκυπριακές διαδηλώσεις. Ο τότε γενικός εισαγγελέας Κρίτων Τορναρίτης έστειλε στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Κεμάλ Ερκίν, μέσω του Ευάγγελου Αβέρωφ, τις μαρτυρίες που είχαν συλλεχθεί αναφορικά με τις εκρήξεις, ως δείγμα της βούλησης της κυπριακής πολιτείας να διερευνήσει πλήρως το συμβάν. Διαφάνηκε πως οι βόμβες ήταν προβοκάτσια της τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ, της οποίας ηγείτο ο Ραούφ Ντενκτάς, με σκοπό την πρόκληση διακοινοτικής βίας. Οι αριστεροί Τουρκοκύπριοι δικηγόροι και εκδότες της εφημερίδας Τζουμχουριέτ, Αχμέτ Γκουρκάν και Αϊχάν Χικμέτ, προανάγγειλαν τη δημοσίευση των ονομάτων των δραστών, αλλά βρέθηκαν δολοφονημένοι από την ΤΜΤ στις 23 Απριλίου 1962.