Νταμιάνα Δαμιανός
Έλληνας εξωμότης ναύαρχος που ασπάστηκε τον Μωαμεθανισμό, συνεργάστηκε στενά με τους Άραβες και μεταξύ άλλων διενήργησε στην Κύπρο ιδιαίτερα καταστροφική επιδρομή κατά το 911/12 μ.Χ. Φαίνεται ότι αρχικά ήταν σκλάβος, που έγινε Μουσουλμάνος (κατά τον πατριάρχη Νικόλαο Μυστικό, ήταν «εξωμότης Χριστιανός και κακός Μουσουλμάνος»). Στις ανατολικές πηγές αναφέρεται για πρώτη φορά ως εμίρης (κυβερνήτης) της Ταρσού κατά το έτος 283 από εγίρας (=905). Γύρω στο 908 βρισκόταν στη Βαγδάτη, απ’ όπου κι εστάλη ως αρχηγός επιδρομικής ενέργειας κατά της Αιγύπτου. Το 911/12 ηγήθηκε της εγκληματικής επιδρομής κατά της Κύπρου, με ορμητήριο την Ταρσό. Λίγο αργότερα πήρε μέρος σε επιδρομή κατά του κάστρου του Malik του Αρμένιου. Ο χρόνος του θανάτου του δίνεται διαφορετικός στις πηγές. Ο Ibn al-Athir γράφει ότι «ο Νταμιάνα, διοικητής των στρατιών και κύριος της Μεσογείου πέθανε το 301» (από εγίρας). Ο Κεδρηνός αναφέρει ότι ο Νταμιάνα, εμίρης της Τύρου, πέθανε από ασθένεια κατά τη διάρκεια μεγάλης επιχειρήσεως κατά των Βυζαντινών, κατά το 917.
Ο Νταμιάνα σχετίστηκε προς εισβολή και τρομερή καταστροφή στην Κύπρο κατά το 911/12 μ.Χ. Αν και η στρατιωτική επιχείρησή του κατά του νησιού αποτελούσε αντίποινο για τις επιθέσεις κατά των Αράβων που είχε διενεργήσει λίγο πιο πριν ο Βυζαντινός ναύαρχος Ιμέριος* με ναυτική του βάση την Κύπρο, ωστόσο ο αιμοχαρής Νταμιάνα αφέθηκε να οδηγηθεί σε πρωτοφανείς πράξεις βίας και αγριότητας κατά του ανυπεράσπιστου λαού της Κύπρου, εκείνου δηλαδή που δεν μπορούσε να έχει ευθύνη για τις πράξεις του Βυζαντινού αξιωματούχου. Επί τέσσερις ολόκληρους μήνες αναφέρεται ότι ο Νταμιάνα διέτρεχε με τις στρατιωτικές του δυνάμεις την Κύπρο, καίγοντας, σκοτώνοντας αδιάκριτα, βιάζοντας, λεηλατώντας και συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους.
Χιλιάδες αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν από τον Νταμιάνα στην Ανατολή, για να διοχετευθούν στα σκλαβοπάζαρα. Τους αιχμαλώτους ακολούθησε ο γηραιός επίσκοπος Χύτρων άγιος Δημητριανός* μέχρι τη Βαγδάτη, όπου κατόρθωσε να επιτύχει την απελευθέρωσή τους, συνεπικουρούμενος και από Βυζαντινούς, που έδρασαν προς τούτο κατόπιν εντολής του τότε πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νικολάου* Μυστικού. (Εκτός από τις παραπομπές που γίνονται εδώ με αστερίσκο, βλέπε και στο λήμμα Βυζάντιο και Κύπρος).