Νάβες Naves οικογένεια
Μεσαιωνική οικογένεια της Σικελίας, μέλη της οποίας έζησαν κι έδρασαν και στην Κύπρο. Σε σχέση προς την Κύπρο, γνωστά μέλη της οικογένειας είναι:
Ιωάννης ντε Νάβες: Βρισκόταν στην Κύπρο επί ημερών του βασιλιά του νησιού Ιακώβου Β' (1460-1473). Μετά τον θάνατο του Ιακώβου (1473) και τις δολοφονίες, στα τέλη του 1473, εξεχόντων μελών της οικογένειας Κορνάρο* στην Αμμόχωστο, ανέλαβε την διοίκηση της πόλης αυτής για λογαριασμό της χήρας του Ιακώβου, βασίλισσας Αικατερίνης Κορνάρο.
Πέτρος ντε Νάβες: Έδρασε στην Κύπρο κατά την περίοδο της διαμάχης για τον θρόνο του νησιού μεταξύ της Καρλόττας και του ετεροθαλούς αδελφού της Ιακώβου Β'. Αδελφός του Σορ ντε Νάβες για τον οποίο βλέπε αμέσως πιο κάτω. Τόσο ο Πέτρος όσο κι ο αδελφός του Σορ ντε Νάβες ήσαν υποστηρικτές της Καρλόττας. Ο Πέτρος ντε Νάβες διορίστηκε από τον αδελφό του διοικητής της Πάφου, το 1460, με εντολή να κρατήσει την πόλη για λογαριασμό της Καρλόττας. Όμως τον Μάρτιο του 1461 ο Πέτρος ντε Νάβες, ύστερα από χαλαρή αντίσταση, παρέδωσε την Πάφο στον Ιάκωβο, με τον οποίο και συμπαρατάχθηκε.
Σορ ντε Νάβες: Ένας από τους κυριότερους ευγενείς υποστηρικτές της βασίλισσας της Κύπρου Καρλόττας* κατά τη διάρκεια της διαμάχης της με τον ετεροθαλή αδελφό της Ιάκωβο Β'* για τον θρόνο της Κύπρου. Διοικώντας δύο γαλέρες, ο Σορ ντε Νάβες έδρασε υπέρ της Καρλόττας στην Κερύνεια, μάλιστα διορίστηκε από τη βασίλισσα διοικητής της πόλης αυτής που ήταν το τελευταίο οχυρό αντίστασης της Καρλόττας κατά της υπεροχής του Ιακώβου.
Μεταξύ των δραστηριοτήτων του περιλαμβάνεται μια επιδρομή του στην Πεντάγυια το 1460, οπότε συγκρούστηκε με τον εκεί διοικητή και οπαδό του Ιακώβου Δημήτριο ντε Kορόν*. Λίγο αργότερα, μέσω του αδελφού του Πέτρου ντε Νάβες, ο Σορ ντε Νάβες προσποιήθηκε ότι ενέδωσε στις προτάσεις του Ιακώβου να ταχθεί με το μέρος του. Όταν δε η Καρλόττα αναγκάστηκε να φύγει από την Κύπρο, όταν πια επεκράτησε ο Ιάκωβος, ο Σορ ντε Νάβες ήταν εκείνος που την συνόδευσε στην Ιταλία, όχι χωρίς περιπέτειες που περιελάμβαναν και επίθεση βενετσιάνικων καραβιών εναντίον τους. Τον Οκτώβριο του 1461 η Καρλόττα τον έστειλε στη Νίκαια με αποστολή (στην προσπάθειά της να βρει υποστήριξη για ανάκτηση του θρόνου της στην Κύπρο).
Το 1462 ο Σορ ντε Νάβες βρέθηκε ξανά στην Κερύνεια, που δεν έπεσε στα χέρια του Ιακώβου παρά τον επόμενο χρόνο, αφού ο διοικητής της Σορ ντε Νάβες αποφάσισε να την παραδώσει μετά την παντελή έλλειψη τροφίμων (οι πολιορκούμενοι από τον Ιάκωβο στην Κερύνεια είχαν φάει και τους σκύλους και τις γάτες της πόλης). Ο Ιάκωβος, εκτιμώντας τις ικανότητες του Σορ ντε Νάβες, προσπάθησε με κάθε τρόπο να τον φέρει με το μέρος του. Του πρότεινε, μεταξύ άλλων, πλούτη και αξιώματα, καθώς επίσης να του δώσει ως σύζυγο την νόθα κόρη (ή ξαδέλφη) του Καρλόττα. Τελικά ο Σορ ντε Νάβες ετάχθη με το μέρος του Ιακώβου, όμως ο γάμος του με την Καρλόττα δεν έγινε γιατί η νύφη πέθανε (αν και αντίθετα ο Γεώργιος Βουστρώνιος γράφει ότι ο γάμος έγινε αμέσως, οπότε η Καρλόττα πέθανε λίγο αργότερα). Τότε είχε παραδώσει ο Σορ ντε Νάβες και την Κερύνεια. Ο Ιάκωβος ανέθεσε στον Σορ ντε Νάβες ένα από τα υψηλότερα αξιώματα του κυπριακού βασιλείου, εκείνο του κοντοστάβλη.