Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ευγενής που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο σε γεγονότα που συνέβησαν στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου Α΄ (1218-1253), ιδίως όταν θέλησε να θέσει την Κύπρο υπό την άμεση επιρροή του ο αυτοκράτορας της Γερμανίας Φρειδερίκος Β΄ το 1219-1231, αλλά κι αργότερα. Ήταν επίσης συγγραφέας διαφόρων έργων. Τόσο στα απομνημονεύματά του, όσο και σ’ ένα δεύτερο έργο του, ασχολείται και με τα γεγονότα στα οποία πήρε μέρος στην Κύπρο. Έγραψε επίσης ποιήματα.

Τα απομνημονεύματά του φέρουν τίτλο Les Μémoires de Philippe de Novare και η πιο πρόσφατη έκδοσή τους έγινε στο Παρίσι το 1913. Το δεύτερο έργο του φέρει τίτλο Οι Πόλεμοι του Φρειδερίκου Β΄ εναντίον των Ιβελίνων στη Συρία και στην Κύπρο. Η πιο πρόσφατη έκδοσή του έγινε σε αγγλική μετάφραση, με τίτλο: The Wars of Frederick II against lbelins in Syria and Cyprus (Νέα Υόρκη, 1936).

Ο Νοβάρ, φίλος των Ιβελίνων*, της μεγάλης αυτής μεσαιωνικής οικογένειας της φράγκικης Συρίας και της Κύπρου, ήταν λαμπρός στρατιωτικός αλλά και δεδηλωμένος εχθρός των ιμπεριαλιστών (=υποστηρικτών του Φρειδερίκου Β΄). Όταν ο Φρειδερίκος Β΄ * ήλθε στην Κύπρο και δοκίμασε (κι αρχικά το κατόρθωσε) να θέσει το νησί υπό την εξουσία του, με τη δικαιολογία ότι δρούσε ως κηδεμόνας του ανήλικου βασιλιά της Κύπρου Ερρίκου Α΄, συνάντησε την αντίσταση των Ιβελίνων που ανέλαβαν να προστατέψουν τα συμφέροντα του νεαρού βασιλιά. Στις δυνάμεις του Γερμανού αυτοκράτορα αντιστάθηκε και ο Φίλιππος ντε Νοβάρ, τόσο στη Λευκωσία όσο και σε διάφορα άλλα μέρη του νησιού. Η υπερίσχυση, αρχικά, των δυνάμεων του Φρειδερίκου και η διαφυγή των Ιβελίνων από το νησί, πολύ γρήγορα ανετράπη και η αντίσταση στην ίδια την Κύπρο εξελίχθηκε σε νικηφόρο πόλεμο (βλέπε και λήμμα Αγριδίου μάχη). Μεταξύ άλλων, ο Φίλιππος ντε Νοβάρ ηγήθηκε κυπριακών δυνάμεων που νίκησαν στη Λευκωσία το 1230 τις δυνάμεις του Γερμανού αυτοκράτορα. Ήταν επίσης υπαρχηγός του ιδίου του Ιβελίνου κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Κερύνειας (στην οποία είχαν κλειστεί οι φιλοαυτοκρατορικές δυνάμεις), που παραδόθηκε τελικά το 1233. Ο ίδιος ο ντε Νοβάρ διαπραγματεύτηκε επίσης με τους αυτοκρατορικούς στην Αμμόχωστο και στο κάστρο της Καντάρας και πέτυχε την παράδοσή τους στις δυνάμεις των Ιβελίνων. Εκτός από την πολιορκία του κάστρου της Καντάρας, ηγήθηκε και της πολιορκίας του κάστρου του Αγίου Ιλαρίωνος που τελικά παραδόθηκε στους Ιβελίνους ύστερα από πολιορκία ενός σχεδόν χρόνου (1230). Όπως ο ίδιος μάλιστα λέγει, είχε πληγωθεί εκεί και παρά λίγο να συλληφθεί. Κατόρθωσε όμως να διαφύγει αλλά οι πολιορκούμενοι εχθροί του θεώρησαν ότι είχε σκοτωθεί και πανηγύρισαν. Σύντομα όμως, όπως γράφει ο ίδιος, τους απέδειξε πόσο πολύ ζωντανός ήταν με το να συνθέσει ένα ποίημα που το απάγγειλε μεγαλοφώνως στους πολιορκούμενους.

Ήταν πολύ γνωστός ποιητής, πολλοί δε φοβόντουσαν τη δυνατή του γραφή κυρίως σ’ ό,τι αφορούσε σατιρικά κείμενά του.

Σε σχέση και προς τις κυπριακές εξελίξεις, ο Φίλιππος ντε Νοβάρ έδρασε και στην Συροπαλαιστίνη. Η δραστηριότητά του στο βασίλειο της Κύπρου συνεχίστηκε και μετά την ενηλικίωση του Ερρίκου Α΄ και την ανάληψη από τον ίδιο της εξουσίας. Ζούσε μάλιστα στην Κύπρο τουλάχιστον μέχρι και το 1253. Η τελευταία είδηση περί αυτού ήταν ότι, μετά τον θάνατο του βασιλιά Ερρίκου Α΄ (στις 18.1.1253) υπήρξε ένας από τους εκτελεστές της διαθήκης του, κατ’ επιθυμία του ιδίου του Ερρίκου.